‘Halk üretiyor halk kazanıyor’

Artvin Hopa’da 1959’da kurulan Hopa Tarımsal Kalkınma Kooperatifi yeniden yapılandırılarak imece usulüyle üretime başladı. Kooperatif, atıl durumdaki çay fabrikasını yeniden işletmeye soktu, “Hopa Çay” markasıyla “Halk üretiyor, halk işliyor, halk kazanıyor” sloganıyla yola çıktı. Üretimin her aşamasında kadınlar ve erkekler birlikte çalışıyor. Çay üreticisi fabrikada işçi olarak da çalışıyor. Türkiye’nin her yerine kargo ile çay gönderen kooperatifin yöneticileri “Çukurova’dan domates, Ege’den zeytin, Ovacık’tan nohut, fasulye, Malatya’dan kayısı, Amasya’dan elma alacağız, yerine çay vereceğiz. Bizim gibi kooperatiflerin bizimle iletişim kurmasını bekliyoruz” diye konuştu.

Doğu Karadeniz ekonomisinin lokomotifi ve neredeyse yöre insanının tek geçim kaynağı durumundaki çay tarımında, Çaykur’un kota, kontenjan ve fiyat uygulaması nedeniyle üretici zor durumda kalırken adeta özel sektöre mahkûm edildi. Çaykur’un bir gece çıkartılan KHK ile Türkiye Varlık Fonu AŞ’ye devredilmesi de büyük tepki çekerken satılacağı veya özelleştirileceği iddialarının arkası kesilmiyor. Üreticiler, tarımsal kalkınma kooperatifleri, Rize’de kurulan Çay Üreticileri Dayanışma Derneği ve Çay-Sen’in yanı sıra Tüm Köy-Sen ve Çiftçi-Sen çatısı altında örgütlenmeye çalışıyor.

Hopa Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Şerafettin Çelik, “Doğu Karadeniz için bir anlamda hayat olan çayın getirildiği nokta hepimizi tedirgin ediyor. Kota ve kontenjan, randevu uygulamaları özel sektörün istediği şekilde ve fiyattan çay almasına neden oluyor. Çaykur’un açıkladığı fiyat bir anlamda formalite oluyor. Biz de bu duruma bir çare arayışı içine girdik. Daha önce de denenen ama yarım kalan projeyi hayata geçirmede ilk olarak Hopa halkına, 1959’dan ayakta kalan kooperatifimiz ve 4 bin 300 üyemize güvenerek ilk adımı attık” diye konuştu.

İmece usulü üretim

Üretimin her aşamasında imece usulü çalıştıklarını, imalat aşamasında 40 kişilik bir ekip olduklarını anlatan Çelik, “Üreticilerimiz imalat aşamasında kadınlı erkekli bizle birlikte oldu. Hopa ile de sınırlı kalmadı. Artvin’den, Rize Fındıklı’dan ve diğer çevre ilçelerden dayanışmaya gelenler oldu” dedi. Çelik, mayıs ayı başlarında bölgede açılan yaş çay kampanyasını 14 Mayıs itibarıyla kendilerinin başlattığını, günlük 40 tona yaklaşan kapasiteyle ilk sürgünde 400 ton civarı, temmuz- ağustos ayındaki 2. sürgünde yine 400-450 ton yaş çay alımı yaptıklarını, ağustos sonunda başlayan son sürgünde ise 500 tondan fazla yaş çay alımı yapmayı hedeflediklerini anlattı.

Kendimiz işliyor ve üretiyoruz

Artvin’in Hopa ilçesinde 31 Mayıs 2011’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başbakanlığı döneminde düzenlediği mitingde HES protestoları sırasında polisin sıktığı biber gazı nedeniyle kalp krizi geçirerek yaşamını yitiren öğretmen Metin Lokumcu’nun kardeşi Mete Lokumcu da koperatifin üreticilerinden. Kemalpaşalı çay üreticisi Mete Lokumcu, Çaykur’un satılacağı ve özelleştirileceği iddialarını anımsatarak, “Bizler kooperatiflerimize sahip çıkmalıyız. Eğer böyle bir satış veya yıllardır beklendiği gibi bir özelleştirme olursa, bu kooperatifler ihtiyaçlarımızı karşılamak çok önemli bir alternatif halini alacaktır. Sonuçta kendi ürünümüzü işliyor ve üretiyoruz. Bizden bize gelen lezzet” dedi.

Dayanışmayla büyüyoruz

Fabrika, Çaykur’un açıkladığı alım fiyatını uygularken, diğer firmalar gibi üreticiye kuru çay almaları yönünde dayatmada bulunmuyor. Üreticilerden alınan yaş çay bedellerini yine Çaykur’un ödeme yaptığı tarihlerde ödemeye çalıştıklarını kaydeden Çelik, “Hiçbir üreticimiz mağdur olmadan yeni bir hayatı dayanışma ile büyütmeye çalışıyoruz” dedi. Devletin uyguladığı çay politikalarına karşı üreticilerin emeğinin karşılığını alabilmesi açısından kooperatiflerin çok önemli olduğunu ve güçlü bir dayanak noktası oluşturduğunu vurgulaşan Çelik, hükümetin çay tarımına yeterli önem vermediğini, son gelişmelerle niyetin açıkça gösterildiğine de dikkat çekerek, “hükümetin tarımda yapmış olduğu yanlış politikalara karşı halkın bir cevabı olacaktır” dedi.

Ülkenin her yanına kargoyla çay

Kooperatiften alınacak her çayın, bölgedeki çay üreticilerinin özel sektör baskısından kurtulmasını sağlayacağına işaret eden kooperatif yöneticileri, “Çay üreticisini koruyan bir sistemle yolumuza devam ediyoruz ama dayanışma bu sistemde çok önemli. Talebin olması ve mutlaka işlenen çayın satılıyor olması gerekiyor” diye konuştu. Hopa Çay’ın Hopa’daki merkezinin yanı sıra Artvin kent merkezi, Ardanuç ve Şavşat ilçelerinde, İstanbul’da, Gebze’de, Kayseri, Bursa ve Ankara’da 12 bayii var. Sipariş vermek isteyenler www.hopacay.com adresinden bayilerle iletişim kuruyor. Kooperatif, ülkenin her yanına kargo ile sipariş ulaştırıyor.