Halkın gündemi işsizlik

İşsizlik hayat pahalılığı ve terör geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ülkenin en önemli sorunları. Hak ve özgürlükler azaldı diyenlerin oranı yüzde 100 artarken; kurumlara olan güvenin siyasi eğilime göre dağılımında AKP’liler en çok Cumhurbaşkanına, CHP ve İYİ Parti’liler Türk Silahlı Kuvvetleri’ne, MHP’liler ise en çok polise güveniyor. Sayı az olsa da deizm artıyor. Kendini mezhepleri ile tanımlayanların sayısında da artış var. 

Son 10 yıldır Türkiye halkının nabzını tutan bir araştırma: “Türkiye Eğilimleri Araştırması”. Kadir Has Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinasyonunda akademik bir ekip tarafından sürdürülen araştırma Türkiye’nin sosyal ekonomik, siyasi, kültürel eğilimleri ile yaşam alışkanları hakkında objektif bir tablo önümüze koyuyor. 

‘EN BAŞARILISI YAVAŞ’

Araştırmada İstanbul Ankara ve İzmir Büyükşehir Belediye başkanlarının çalışmaları da soruldu. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın tüm partililerin desteğini aldıkları görülürken HDP ve İYİ Partililerin Yavaş’ı başarılı bulma oranları yüzde 80 ile birinci sırada, CHP’nin yüzde 66.7 olduğu belirtildi. İmamoğlu’nun çalışmalarını da en çok İYİ Partililer (yüzde 93.3) başarılı buluyor.

Araştırmada, “Ayrı bir siyasi parti kurmaları halinde ilk genel seçimde tavrınız ne olur?” sorusuna “asla oy vermem” diyenler arasında Ahmet Davutoğlu yüzde 49.8 ile ilk sırada. Ali Babacan/Abdullah Gül yüzde 47.8 ile onu takip etti. Katılımcılara göre kesinlike oy veririm diyenler arasında İmamoğlu yüzde 27.5 ile ilk sırada. 

Araştırmanın sonuçları şöyle:

Siyaset: Her 4 kişiden 3’ü siyasi partilere güvenmiyor. Geçen yıl bu oran her 5 kişiden 4’ü güvenmiyor olarak gerçekleşmişti. Seçmenlerin kendi partilerini nasıl değerlendirdikleri sorusuna MHP kendi partisinden çok memnun, HDP kendi tabanından en büyük eleştiriyi alan parti olmuş. CHP’de düşüş var. “Türkiye’de bugün bir seçim olsa oyunuzu kime verirsiniz?” sorusuna katılımcıların, kararsızlar (yüzde 10,4) dağıtıldıktan sonra, yüzde 40.2’si AKP, yüzde 33’ü CHP, yüzde 9.2’si HDP, yüzde 8.3’ü MHP, yüzde 8.1’i ise İYİ Parti yanıtını verdi

Kurumlara güven: İlk üçte sırasıyla TSK, Jandarma ve polis var. Bir yıl öncesine göre yüzde 60’a varan oranlarda bu güven artışı. Medya her zamanki gibi en sonda. Yargıya güven Diyanet İşleri Başkanlığı’nın altına düşmüş. 

Kutuplaşma: Türkiye’de siyasal kutuplaşma olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 50.8, olmadığını düşünenlerin oranına (yüzde 49.2) çok yakın. İktidar partisine yakın olanlara göre Türkiye’de siyasi kutuplaşma yok. Muhalefete göre ise ciddi bir siyasi kutuplaşma ile ülke bölünmüş durumda. Yargının siyasallaştığını düşünenlerin oranı ise 2018 yılında yüzde 30,8 iken, 2019’da 38.7’ye yükseldi. Zengin-fakir kutuplaşması çok arttı. 2018 yılında 13.7 olan bu oran 2019 yılında yüzde 20.5 oldu. 

Ekonomi ve terör: “Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi? sorusuna yüzde 46,5’i ekonomik olarak daha kötüye gittiğini belirtirken, yüzde 19.4’ü hiç etkilenmediği şeklinde cevap verdi. 2018 yılında kendi ekonomik olarak daha kötü durumda görenlerin oranı yüzde 57.1’di. 

Ülkenin en büyük sorunu olarak (yüzde 19.8 oranında) terör görülürken, hayat pahalılığı yüzde 18.1 ile ikinci, 2018’de yüzde 27 ile birinci sorun olan işsizlik ise yüzde 16.8 ile üçüncü sırada yer alıyor. Ekonomi ile ilişkilenen sorunlar bir arada değerlendirildiğinde ise işsizlik, hayat pahalılığı ve ekonomik durgunluk toplamda yüzde 46.1 oranla birinci sıraya yerleşiyor. 2016 yılında radikal bir artış gösteren FETÖ sorunu, 2019’da yüzde 10.5’e gerileyerek 4. sıraya yerleşti. Öte yandan, coğrafi olarak bakıldığında Ege ve Marmara bölgelerinde en büyük sorun “hayat pahalılığı” olurken, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu’da “işsizlik”, Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi’nde “terör”, Akdeniz Bölgesi’nde ise “ekonomik durgunluk” oldu. 

Suriyeli sığınmcıları: Türk halkının yüzde 70.9’u Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri gönderileceğine inanmadığını beyan ederken, katılımcıların yüzde 86.1’i “İş sahibi iseniz/olsanız, yanınızda Suriyeli sığınmacı çalıştırır mısınız?” sorusuna “hayır” yanıtını verdi.