İç Anadolu Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Çoruk: ‘Demokrasiyi yerelde yeşertiyoruz’

İABB, 1991 yılında, dönemin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevini yürüten Murat Karayalçın tarafından kuruldu. 29 yıldır yalnızca İç Anadolu’daki il ve ilçe belediyelerinin değil; Ege’den Akdeniz’e ve Güneydoğu’dan Doğu Karadeniz illerine kadar çok sayıda belediyeyi bünyesinde barındırarak büyüme devam ediyor. Yenimahalle Belediye Başkanı Fethi Yaşar’ın başkanlığını yürüttüğü İABB’nin faaliyetlerini, birliğin genel sekreteri Salim Çoruk, Cumhuriyet Anadolu’ya anlattı. Birliğin kamu kurumu olma özelliği taşıdığını belirten Çoruk, birliğe bütün siyasi partilerin belediye başkanlarının ayırt etmeksizin üye olduğuna dikkat çekerek, “AK Parti, CHP, MHP, İYİ Parti, BBP, hatta DP’li üye belediyemiz bile var. Gelene ‘Hoş geldin’ demekten başka bir şey demiyoruz. Çünkü ‘Birlik’ten güç doğar’” dedi. Çoruk, sorularımıza şu yanıtları verdi:

- İABB’ye hangi belediyeler üye olabiliyor?

- İsmimiz her ne kadar İç Anadolu olsa da Türkiye’nin her yerinden üye alabiliyoruz. Kars, Ardahan, Artvin ve Tunceli’deki tüm ilçeler, İzmir’in Foça ilçesi, Hatay, Burdur gibi Türkiye’nin farklı illerinden üyelerimiz var. Türkiye’nin herhangi bir kentindeki belediye, kendi meclisinde karar alarak, birliğimize başvurabiliyor. Biz de meclisimizde oylamaya sunarak belediyelerin üye olup olmamasını kararlaştırıyoruz. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayıyla da üyelik gerçekleşiyor. Birlik, genel bütçeden herhangi bir pay almıyor, tamamen üye olan belediyelerin birliğe sağladığı gelir katkısıyla faaliyet yürütüyor.

- İABB’nin üye belediyelere katkısı nedir?

- Belediyelerin bize verdiği gelirleri, adil biçimde ihtiyaca göre onlara geri veriyoruz denilebilir. Küçük ve orta ölçekli belediyelere bank, çöp konteynırları, çevre düzenlemesi, oyun grubu malzemeleri gibi çok sayıda farklı malzeme desteğinde bulunuyoruz. Bugüne dek böyle onlarca belediyenin parkını yaptık. Çünkü küçük belediyelerin bütçe dağılımı bunlara yetersiz kalabiliyor. “Yarım elma, gönül alma” mantığıyla, bizden talepte bulunan belediyelere yardım ediyoruz.

- Yardım kapsamındaki faaliyetleriniz nedir?

- Örneğin, Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile birlik olarak bir protokol imzaladık. Hava Kuvvetleri’nin atıl ve hizmet fazlası malları var. Lastik, akü, yedek araç parçası gibi kullanılmamış malzemeleri onlardan ücretsiz alarak ihtiyacı olan üye belediyelerimize göndereceğiz. Bunun yanı sıra, İş ve İnşaat Makineleri Kümelenme Derneği ile yaptığımız protokol sayesinde belediye başkanlarının sanayide de yerli ürün tercih etmesi için İABB olarak teşvikte bulunacağız.

- Belediyelere başka hangi konularda yardım ediyorsunuz?

- Birliğimiz bünyesinde mimar ve mühendis arkadaşlarımız da var. Bu arkadaşlarımız aracılığıyla üye belediyelerimize teknik destek de veriyoruz. 2 bin nüfuslu küçük bir beledinin teknik elemanı yok. Mimarı, mühendisi olmayan bir belediye bizi arayıp, “Park yapacağım” diyor ve biz de ona inşaat mühendisinden peyzaj mimarına kadar hiçbir ücret almadan teknik destek sağlıyoruz. Birliğimizin bütçesi elverdiğince projenin tamamlanma aşamasına kadar maddi destek de sağlıyoruz. Bunların yanı sıra belediyelerin festivaller gibi kültürel etkinliklerine katkıda bulunuyoruz. 

‘İlk kez yurtdışına çıkan başkan var’

- Belediye başkanlarına yönelik eğitimleriniz var mı? 

- Belediye başkanlarımıza yönelik yurtdışı teknik gezilerimizi çok sık düzenliyoruz. Bu şekilde yaklaşık 30 farklı ülkeye gittik. Bunu yalnızca kültürel bir gezi olarak değil, meslek içi eğitim gezileri olarak yapıyoruz. İspanya, İtalya gibi ülkelere gidip, oralarda, “Şehircilik, altyapı, planlama nedir? Orada plan nasıl işliyor? Bütçe nasıl oluşuyor” gibi farklı konularda belediye başkanlarımıza eğitimler veriyoruz. Belediye başkanlarımız şehircilik çalışmalarını yerinde görüyor. Her bir belediye başkanımız ellerinde fotoğraf makineleri ile kaldırımların, caddelerin, dikkatini çeken bir mimari yapının fotoğraflarını çekiyor. Geldiği zaman da kendi kasabasında gücü yettiğince uygulamaya çalışıyor. Başkanlarımız, farklı misyonlar edinerek bu eğitimlerden çıkıyor. Bu şekilde, küçük belediyeleri uluslararası alandaki kurumlarla tanıştırıyoruz. Hayatında hiç yurtdışına çıkmamış, hiç pasaport çıkartmamış, ilk kez uçağa binen küçük belediyelerin başkanları var. Onlar için çok farklı deneyimler oluyor. Orada gördüğünü gelip, kendi ilçesinde yapan ve başarılı olan çok fazla belediye başkanımız var. Isparta Kuleönü Belediye Başkanı, İspanya’daki güneş enerjisi panellerinden etkilendi ve gelip kendi kasabasında uygulamaya başladı. Antalya’da 4 gün süreyle yaptığımız yurtiçi eğitimlerimizde de mahalli idareler, yönetim ve şehircilik konularında alanında uzman kişileri, Sayıştay denetçilerini, Mülkiye başmüfettişlerini; İller Bankası yetkililerini belediye başkanlarımızla buluşturuyoruz. Başkanlar, eğitimlerde birbiriyle de etkileşim halinde oluyor. Birliği devraldığımızda 34 üyemiz vardı, bugün ise üye belediye sayımız 174’e çıktı. Fethi Yaşar başkanlığında kurumsallaşarak, girişimci ruhla büyüyoruz. 

- İABB, geçen haftalarda Avrupa Konseyi’nce uluslararası bir ödüle değer görüldü... 

- İABB olarak bir yıl boyunca “yerel demokrasi ve vatandaş katılımı” ile ilgili Türkiye’de birtakım etkinlikler yaptık. Raporladığımız bu çalışmayı, Avrupa Konseyi’ne bildirdik. Faaliyet raporumuzu inceleyen Avrupa Konseyi, birliğimizi “yerel demokrasi ve vatandaş katılımındaki sorumluluklarından” dolayı ödüle layık gördü. İABB’nin çalışmaları, Avrupa Konseyi’nce de tanınmış oldu. Ödülü Strazburg’da birlik adına ben aldım. Benim için ülkem ve birliğim açısından övünç kaynağıydı. 

- Birliği ödüle götüren etkinlikler nelerdi?

- Belediye başkanlarımızı farklı illerde bir araya getirerek, demokrasinin ve yerel katılımın önemini anlatan paneller, girişimcilik eğitimleri, düzenledik. Avrupa Yerel Demokrasi Haftası’nda genel kurullar yaptık. Avrupa Konseyi’nin bize verdiği sertifika ile bugüne dek yaptığımız yerel demokraside katılım faaliyetleri tescillenmiş oldu. Bu ödülü almakla kalmayacağız, bir üst seviyesi olan “On İki Yıldızlı Şehirler Ödülü”nü, daha sonra Avrupa Birliği Bayrağı’nı da almayı hedefliyoruz. Demokrasinin önemini alanlarda uygulamalı olarak anlatmaya devam edeceğiz. 

- İABB için “demokrasiye ve yerel katılım” ne anlam ifade ediyor?

- Türkiye’de gerçek bir demokrasiye ihtiyaç var. Kanalları açtığınızda herkesin “demokrasi, hukuk, yargı” tanımlarının “söylemde” kaldığını görüyorsunuz. Eyleme geldiği zaman için ise hiçbiri yok. Bizim iddiamız, demokrasinin yereldeki katılımını eylemde gerçekleştirmek. Demokrasi yerelde sağlanmaya başlar. Biz de bunun Türkiye’deki uygulayıcısı olacağız. Demokrasiyi yerelden yeşerteceğiz. Bir vatandaş, bir valinin veya kaymakamın kapısına “Ben geldim” diyerek giremez ama belediye başkanına yapar. “Seni ben seçtim” diyerek, her türlü hesabı sorabilir, rahatlıkla ulaşabilir. Bu, demokrasi adına bir kazanımdır. Bunu da yerelde başlatmak esastır. Yerel yönetimler, halktan devlete açılan ilk kapıdır. ANKARA