İç Anadolu'daki obruklar alarm veriyor

Türkiye Çevre Koruma ve Yeşillendirme Kurumu'ndan (TÜRÇEK) Doç. Dr. Barbaros Gönençgil, TCK'dan Yrd. Doç. Dr. Ahmet Ertek ve İçDoğa'dan Yrd. Doç. Dr. Cengiz Kayacılar imzasını taşıyan açıklamada, İç Anadolu Bölgesi'nin güneyinde son yıllarda peş peşe meydana gelen obruk oluşumları ve tavan çökmelerinin bölgede yaşamı tehdit ettiği vurgulanarak, iklim değişikliği, kuraklık, sel, deprem derken doğanın yeni bir çığlığının insanoğlunu uyardığı kaydedildi.

Açıklamada, doğal coğrafi bir oluşum olan obruğun, ''karstik platolarda yer altında bulunan kalkerin eriyerek yer altı galerilerinin tavan kısımlarının çökmesi neticesinde çeşitli derinlik ve çaplarda oluşan çukurlara verilen genel bir ad olduğu'' ifade edilerek, şöyle devam edildi: ''Ancak bugün obruklar Tuz Gölü'nün güneyindeki yaklaşık 4 bin kilometrekarelik bir alan için risk oluşturuyor. Genellikle doğal süreçler içinde meydana gelen bu coğrafi oluşumlar, bugün yer altı suyunun aşırı kullanımı ve çekilmesi sonucunda da meydana geliyorlar. Son yıllarda, özellikle bu bölgede sulak alanların kurutulmasının ardından, sulamada yer altı suyunun kullanılması için açılan kuyular ve dolayısıyla aşırı yer altı suyu kullanımı nedeniyle oluşan boşluklar çökerek insanın neden olduğu doğal bir afete dönüşüyor.''
 

''Ruhsatlı kuyuda bile kontrol yok"

Açıklamada, az yağış alan İç Anadolu Bölgesi'nde sulu tarıma geçilmesi sonucunda bir çoğu kaçak olmak üzere bugüne kadar inanılmaz sayıda sulama amaçlı kuyu açıldığı ve açılmasına devam edildiği ileri sürülerek, ''Bugün sadece, son obruk oluşumunun gerçekleştiği Karapınar'ı da içine alan Ereğli–Ayrancı Alt Havzası'nda tespit edilebilen 5500 kuyunun sadece 935 tanesinin ruhsatlı olduğu biliniyor. Ancak ruhsatlı kuyularda da kontrol olmadığı maalesef bilinen bir gerçek'' görüşüne yer verildi.

Doğal bir oluşumun yine insan eliyle felaket haline geldiği vurgulanan açıklamada, şöyle denildi: ''Bugün, yağış noksanlığı ve sulak alanların kurutulması nedeniyle tarım faaliyetlerinin ağırlıklı olarak yer altı suları ile gerçekleştiği İç Anadolu Bölgesi'nde, yeni obruk oluşumlarının meydana gelmesi an meselesidir. Nitekim Niğde, Sazlıca mevkisinde küçük çaplı çökmeler halen devam ediyor. Bu sessiz felaketin farkına varılması ve gerekli önlemlerin alınması için insanlarımızın da canına mal olan daha büyük felaketlerin yaşanmasını beklememek gerekir. Halen devam eden obruk oluşumları ve tavan çökmeleri nedeniyle özellikle yerleşim birimleri ve çevrelerinde meydana gelebilecek yüzey çatlaklarını ve yer altından gelecek sesleri dikkatle takip etmek gereklidir. Bunun için gerektiğinde yerleşim yerlerinin tahliyesi de düşünülmelidir.''

Açıklamada, son yıllarda ortaya çıkan koşullar çerçevesinde İç Anadolu Kapalı Havzası'nın yer altı suyu drenaj haritasının bir an önce çıkarılmasının aciliyet kazandığı belirtilerek, gerekli önlemler alınmadığı takdirde, bir zamanlar İç Anadolu Bölgesi'nin kurak-yarı kurak koşullarına hayat veren yer altı sularının yanlış ve aşırı kullanımının, hızla insan yaşamı ve yerleşmelerini tehdit eden bir tehlikeye dönüştüğü bildirildi.