İnsan insanla güzel... Y. Bekir Yurdakul'un yazısı...

Oyunumuza hoş geldiniz.

“Burası neresi mi? Tarlakuşu Mahallesi. Daha önce hiç gelmediniz mi? Hoş geldiniz öyleyse. Şaşırdınız değil mi? Ortalıkta tarla da yok, kuş da... Bir zamanlar böyle demişler, çakmışlar şuraya bir tabela, kalmış öyle...”

Sahneye çıkanlar mı?

Bu, Nimet teyze. Aslında ilk sahne onun değildi ama hadi, neyse. Evinin önündeki incir ağacını kestirdi belediyeye. Neymiş? Camlarını kirletiyormuş!

O mu? Koltukçu Yorgo amca! Her yeri yıkıp döken tuhaf insanlara, “Apartmanları değil, koca bir tarihi yıkıyorsunuz!” diyen mahalle sakini.

Mahalleyi avucunun içi gibi bilen Çetin, kâğıt toplar gün boyu. Geçen yıl neredeyse sınıfta kalıyordu. Çarpım tablosunda şaşırdığına bakmayın, mahallenin her sokağını, çıkmazını ezbere sayar! Matematikten, fenden anlamaz ama zifiri karanlıkta bile yolunu kolayca bulur.

MUTLULUK, HAYATI ANLAMAKTA...

Yükselip bir yerlere geleceğim, diye ömrünü heba etmemiştir Çiçekçi Yüksel abla. “Birinin başı dertteyse onu yalnız bırakmayacaksın.” der. Böyle görmüş, böyle öğrenmiş.

Belki de Sepetçi Sokak’ta oturduğundandır pencereden sepet sallamaya bayılışı Zehra ablanın. O her yanı çakır çukur sokakta topuklu ayakkabılarıyla nasıl yürüdüğüne kimse akıl erdiremez. Zehra ablaya göre kadınlar ikiye ayrılır: Topuklu ayakkabıyla yürüyebilenler, yürüyemeyenler!

Bakkal Hasan amca, eviyle birlikte dükkânını da elinden yok pahasına almak isteyenleri kovdu geçen gün mahalleden.

Uçları fırfırlı etekler giyen, saçlarını savurunca çevresine güzel kokular yayan, farelerin de yaşam hakkını savunan Fırfırlı Melahat; Ayağına büyük gelen lastik terliklerini sürüye sürüye yürüyen Gülizar; mahallenin kadim sakinlerinden, eşi erken yaşta ölünce seksenlerine bir başına erişmiş, rantçılara direnen Madam Armanuş... onlar da unutmayalım.

ŞAİR FERDİ’NİN LETAFET’İ

Şair Ferdi, ilkokulu bitirir bitirmez, parası az, gönlü zengin Kahveci Süleyman’ın yanında çalışmaya başlamış. Tatlı Badem Kahvehanesi’nin her şeyidir. İstanbul’un en güzel çayını o demler, en köpüklü kahvesini o yapar. Yeri geldiğinde de şiirler okur müşterilerine, şairliği de oradan gelir.

Kahvenin müdavimlerinden biri de Letafet’tir. Kasap Naci ne zaman uğrayacak olsa kahveye, gazete kâğıdına sarılı ciğerin kokusunu alan Letafet, sepetinden fırlar, mırıltılar eşliğinde taklalar atar. Emekli muhasebeci, para düşkünü Rüştü Bey’in, “Bu gidişle dükkânı batıracaksın. Her gün kediye ciğer getirirsen kendi karnını doyuramazsın.” demelerine aldırmaz Kasap Naci, “Doyacaksak hep birlikte...” der.

Balerin Selvi, Altınsuyu Mahallesine temizliğe gider. İşini yapışındaki zarafet nedeniyle Sırma Hanım, onu böyle çağırınca herkes öğrenmiştir Selvi’nin lakabını. Güneşli havalarda cam silmeye doyamaz. “Nereye ait olduğumu unutmam... Buralarda kalıcı değilim. Altınsuyu’nun sokaklarında Tarlakuşu’nda yürüdüğüm gibi rahat yürüyemem. Adımlarım eğreti durur, hissederim...” Böyledir hayat felsefesi Balerin Selvi’nin.

İpek Palas Apartmanının görevlisi Mahmut, karısı Nuriye, adını babasını çalıştığı apartmandan alan kızları İpek. Apartmanın giriş katında otururlar. İşine de kızına da gözü gibi bakar Mahmut.

ÜŞENDİM GÜLŞEN VE AYLAKLIĞIN FELSEFESİ

“Oturacak yer varsa ayakta kalma, yatacak yer varsa oturma!” ilkesiyle yaşayan, “Her şeye üşenirim de okumaya üşenmem.” diyen Üşendim Gülşen. İnsanların bilinen hikâyelerinin ardında başka bir dünyanın gizli olduğunu, o dünyanın kapısını aralamanın hiç de kolay olmadığını söyler.

Aylaklığın felsefesini yapan biri daha vardır mahallede... Ona göre kolay olan aylaklık değil, herkes gibi yaşamaktır. Kimseye kızmaz, seyretmekle kazandığı en büyük meziyetin insanları anlamak olduğunu söyler. Değiştiremeyeceğini bildiği gerçeklerin arasında kendine ait bir dünya kurabilmenin peşindedir.

Tarlakuşu’na taşınıncaya dek yalıtılmış bir hayat süren meraklı Pırıl ve insanları kendileri gibi olanlar ve kendilerinden farklı olanlar diye sınıflandıran annesi Burçin.

Tarlakuşu sakinleri için, “Yoksulluk içindeler ama yine de mutlu olmayı biliyorlar. Nasıl beceriyorlar hiç anlamıyorum.” diyen Mahallenin Delisi; mahallede çocukları için de oyunlar sahneleyen, insanlığı sanatın iyileştirici gücünün kurtaracağına inanan Tiyatro Oyuncusu...

“Tarlakuşu Mahallesi böyledir işte. Burada neyle karşılaşacağınızı bilemezsiniz. Delik deşik yollara, ortalıkta cirit atan farelere, yıkık dökük binalara, eski püskü giysilerle dolaşan insanlara aldırmayın. Herhangi bir sokaktan mahalleye adım atın. Korkusuzca dolaşın. Her adımda neler keşfedeceksiniz neler... Benden söylemesi!”

İNSANI TANIMANIN YOLU

Birbirine bağlı sekiz öyküde, bir zamanlar, neredeyse bütün kentlerimizde tanık olduğumuz, insan ilişkilerinin yoğun olduğu bir mahalleye götürüyor bizi yazar.

Herkesin birbirini tanıdığı, onca yoksunluğa karşın dayanışma içinde neredeyse her sorunun çözümlendiği Tarlakuşu’nda, dikilecek gökdelenler için mahalle sakinlerinin evlerinin ellerinden yok pahasına alınmak istenmesi karşısında yaşananları aktarırken, mahalle sakinlerini de o dayanışma telaşı içinde tanıyoruz.

Tarlakuşu’nu yeni gelişen bir semt olarak değerlendirip burada bir apartmana taşınan Burçin Hanım’ın ayağının burkulması, kahramanlarımızı Süleyman’ın Tatlı Badem Kahvehanesi’nde bir araya getirir. Artık Burçin Hanım için de (Pırıl’ın dediği gibi) tanımadığı insanları tanımanın yolu onlarla tanışmaktır.

Gülmecenin yanı sıra çocuk ve gençlik yazınına da büyük emek veren Muzaffer İzgü’nün adını taşıyan, ilki İzgü’nün sağlığında düzenlenen gülmece yarışması, 2019’da “çocuk öyküsü” dalında yapılmıştı. Başak Baysallı, işte o yarışmada birinciliği aldı Tarlakuşu Mahallesi’yle.

Tarlakuşu Mahallesi / Başak Baysallı / Bilgi Yayınevi / Ekim 2020 / 84 s. / 12+.