İran anlaşmazlığında 'İstanbul diplomasisi'

13-14 Ocak tarihlerinde gerçekleşmesi beklenen ziyaret sırasında Clatherine Asthon'un, İran ile yoğun istişareleri sürdüren Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüşmelerin, İran müzakereleri açısından önem taşıdığı ifade ediliyor. İran'ın nükleer programı sorununun diyalog yoluyla çözümlenmesi amacıyla 21-22 Ocak günlerde İstanbul'da önemli bir toplantı yapılacak. BM Güvenlik Konseyi 5 Daimi Üyesi artı Almanya'ndan oluşan "P+1" ile İran arasında Aralık ayında yeniden başlayan görüşmeler sırasında müzakerelerin Ocak sonuna doğru Türkiye'nin ev sahipliğinde devam etmesine karar verilmişti.

Müzakerelere ev sahipliğini yapacak Türkiye'nin ise, İstanbul'da taraflar arasında adım atılabilmesini sağlamak amacıyla son günlerde çabalarını yoğunlaştırdı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, hem İran hem de Batılı muhataplarıyla yoğun bir telefon diplomasini yürütüyor. Bu arada, Davutoğlu'nun temas içinde olduğu AB Dış ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton da, 21-22 Ocak'taki müzakereler öncesi bu hafta Türkiye'ye bir ziyarette bulunacak.

13-14 Ocak tarihlerinde gerçekleşmesi beklenen ziyaret sırasında İstanbul'da Davutoğlu ile görüşecek Ashton, 14-aylık bir aradan sonra 6-7 Aralık günlerinde "P+1" ile İran arasında müzakerelerin yeniden başlamasında önemli bir rol oynamıştı. Asthon, İstanbul'daki buluşma öncesi İran'dan gelen sürpriz nükleer tesisleri gezisi davetini, "denetleme işini Uluslar arası Nükleer Enerjisi Ajansı yürütüyor" diye geri çevirmekle birlikte İran'ın bu çıkışını olumlu bulduğunu belirtmişti.

Tahran'ın ısrarla "barışçıl" olduğunu savunduğu nükleer programda başta ABD ve İsrail olmak üzere, Batı ve başka ülkelerde "atom bombası" geliştirmeye yönelik olduğu savunuluyor. Türkiye ve Brezilya, İran'ın uranyum zenginleştirme programı ile ilgili bir takas anlaşması üzerinde geçen Mayıs ayında Tahran ile bir mutabakatı sağlamış ancak Batı, bu girişime umulan destek vermemişti.

Tahran mutabakatına tepki gösteren ABD ayrıca, uzun bir süreden beri gündemde olan İran'a yeni ve daha sıkı yaptırımları öngören tasarıyı, birdenbire BM Güvenlik Konseyi'ne gündeme getirerek Haziran ayının ilk yarısında geçmesini sağlamıştı. O dönemde her ikisi BM Güvenlik Geçici Üyesi olan Türkiye ve Brezilya'nın tasarıya karşı çıkması, Ankara ile Washington arasındaki ilişkilerinde sıkıntı yarattı.

Aynı zamanda Avrupa Komisyonu'nun Başkan Yardımcısı da olan Ashton'un, Davutoğlu ile görüşmesinde Türkiye'nin AB sürecini ile yasa dışı göçü azaltmak amacıyla Yunanistan'ın Türkiye sınırında set çekme planı gibi konuların ele alınacağı belirtiliyor.