Kafkasya'daki 'Kanjal' gerginliği için Türkiye'den sağduyu çağrısı

Kabardey-Balkar’da Kabardeylerin, Kırım Hanlığı’na karşı Kanjal savaşının 310'uncu yıldönümünü anmak için Kanjal dağına giderken Balkar köyü Kendelen’de halk tarafından engellenmeleriyle başlayıp güvenlik güçlerinin müdahalesiyle tırmanan gerilim sürüyor.

18 Eylül’de Kendelen sakinlerinin engellediği, ardından 19 Eylül’de Zayukovo’da güvenlik güçlerinin şiddet kullanarak yürümelerine izin vermediği Kabardeylerden çok sayıda kişi gözaltına alındı.

Kabardey-Balkar İnsan Hakları Merkezi Başkanı Valeri Hatajuko yaklaşık 40 kişinin gözaltına alınıp Baksan ve Nalçik’te geçici gözaltı merkezlerinde tutulduğunu açıkladı. Alıkonulanlardan bazıları yaralı. Aktivistler ise gözaltına alınanların en az 70 kişi olduğunu açıkladı. Engellemeler ve gerilim yüzünden yürüyüşçüleri temsilen küçük bir atlı grubu, tehlikeli bir güzergahtan iki gecelik yürüyüşle dağın zirvesine varıp Kanjal Zaferi'ni andıktan sonra salimen geri döndü.

 Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'nde olayla ilgili tartışmalar sürüyor. İki halk arasında gerilimi düşürmeye yönelik girişimler de devam ediyor.

 TÜRKİYE'DEN PEŞ PEŞE İTİDAL ÇAĞRILARI

Yaşanan gerilimin ardından Türkiye'deki Kafkas diasporasından itidal çağrıları yapıldı. Kafkas Dernekleri Federayonu'ndan (KAFFED) yapılan açıklamada "Tarihi olayları husumet değil birlikte anma ve anlama olgunluğuna erişilmesi gerektiğine dair inancımızı ve çağrımızı kamuoyu ile ve yetkililerle paylaşıyoruz" ifadelerine yer verilirken, Eskişehir Kuzey Kafkas Karaçay-Balkar Kültür ve Dayanışma Derneği ile Eskişehir Kuzey Kafkas Kültür ve Dayanışma dernekleri ortak basın açıklaması yaparak yaşanan gelişmelerden duyulan rahatsızlık dile getirildi.

 KAFFED: TARAFLARI ÖZENLİ DAVRANMAYA ÇAĞIRIYORUZ

KAFFED'in konuyla ilgili açıklaması şöyle:

 "Kabardey Balkar Cumhuriyetinde Kanjal Zaferinin 310. Yıldönümü nedeniyle kutlamalar düzenlemek üzere Zafer anıtının bulunduğu bölgeye gitmek isteyen atlıların yolunun, Kendelen (????????) köyünde Balkar köylüler tarafından kesilmesi ve güvenlik güçlerinin de geçişi engelleyici müdahalesi ile başlayan olaylar endişe verici boyutlara tırmanmıştır.

 Atlılar yollarını değiştirerek farklı bir dağ yolundan anıt bölgesine ulaştılar. Ancak, bu engellemenin duyulması ve dönüş yolunda yine engelleme ile karşılaşılacağına ilişkin duyumlar ile tetiklenen ve seyahat hakkının engellenmesine tepki duyan kitlelerin harekete geçmesi ile büyüyen olaylar, hem ilgili köyde hem de Nalçik şehir merkezinde geniş çaplı protestolara dönüşmüştür. Bu protestolar sırasında bazı güvenlik görevlilerinin aşırı ve orantısız şiddet uygulaması anavatan ve diasporada tepkinin daha da şiddetlenmesine yol açmıştır.

 Dünya Çerkes Birliği (DÇB) Genel Kurulu nedeni ile Nalçik’te bulunan Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) heyeti, olayları yakından takip etmiş, genel merkezimizi anlık olarak gelişmeler konusunda bilgilendirmiş ve koordineli şekilde gerekli müdahalelerde bulunmuştur. DÇB Genel Kuruluna ara verilerek Divan Başkanı Nehuş Zavurbi başkanlığındaki bir heyet olay yerine gitmiş ve çeşitli görüşmeler gerçekleştirmiştir. Genel Kurulun sonraki bölümünde de konu detaylı şekilde tartışılmış; bu tür çatışma ortamlarının tekrarlanmaması ve çözüm konusunda gelecek yıllarda programın resmi kutlamalara dönüştürülmesi dahil bazı önlemler ele alınmıştır.

 Kabardey Balkar Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yuri Kokov ile yapılan görüşmelerde de sorunun büyümeden çözülmesi, önümüzdeki yıllarda benzer olayların yaşanmasının engellenmesi ve olaylar sırasında gözaltına alınanların serbest bırakılması konuları ele alınmıştır. Cumhurbaşkanı Kokov ise olayları yakından takip ettiklerini ve gerekli adımları atacaklarını belirtmiştir.

 Dünyanın çeşitli bölgelerinin çalkantılar içerisinde barış ve huzur ortamından hızla uzaklaştığı mevcut konjonktürde; anavatanımız ve diasporamız açısından son derece önemli olan Kabardey Balkar Cumhuriyetinde barış ve huzur ortamının korunması adına tüm tarafları akıl ve hukuk çerçevesinde hareket etmeye, her türlü kışkırtmadan ve kışkırtıcıdan uzak durmaya, barış ve huzuru koruma konusunda dikkatli ve özenli davranmaya davet ediyoruz.

 Yaşanan olayların tekrarlanmaması ve olumsuz sonuçlarının ortadan kaldırılması amacı ile;

 - seyahat hakkı başta olmak üzere tüm hakların kamu otoriteleri tarafından güvenceye alınması,

 - olaylar sırasında gözaltına alınanların haksız bir cezalandırmaya tabi tutulmaksızın serbest bırakılması,

 - olaylarda orantısız güç kullanan güvenlik gücü mensupları ve bu yönde emir veren amirleri hakkında gerekli yasal işlemlerin yapılması,

 - taraflar arasında geleneksel toplumsal diyalog mekanizmalarının işletilmesi,

 - tarihi olayları husumet değil birlikte anma ve anlama olgunluğuna erişilmesi gerektiğine dair inancımızı ve çağrımızı kamuoyu ile ve yetkililerle paylaşıyoruz."

 ESKİŞEHİR'DEN SAĞDUYU ÇAĞRISI

Eskişehir Kuzey Kafkas Karaçay-Balkar Kültür ve Dayanışma Derneği ile Eskişehir Kuzey Kafkas Kültür ve Dayanışma dernekleri ortak basın açıklaması yaparak, Kabardey-Balkar Cumhuriyetinde yaşanan gelişmeleri kaygıyla izlediklerini söyledi.

 Dernek başkanları; Musa Korkmaz ve Cihan Ertok, Rusya Federasyonu ve Türkiye'de topluma mal olmuş Kafkasyalılar ile kimi sivil toplum kuruluşlarının sosyal medyada ve basında, pervasızca ve talihsizce açıklama ve bilgi paylaşımı yaptığı, oluşan bu bilgi kirliliğinin ise çoğu zaman maksatlı ve kışkırtıcı yönde olduğu gözlerden kaçmamakta olduğunu ifade ettiler.

 Başkanlar Korkmaz ve Ertok’un ortak açıklaması şöyle:

 “Kabardey-Balkar Cumhuriyetinde yaşanan gelişmeleri, Eskişehir Kuzey Kafkas Karaçay-Balkar derneği ve Eskişehir Kuzey Kafkas Kültür ve dayanışma derneği olarak derin bir üzüntü ile takip etmekteyiz.

 Bunun ile beraber yüzlerce yıldır beraber yaşayan iki kardeş topluluğun kendilerini karşı karşıya getirmek isteyenlere geçmişte olduğu gibi bugün de fırsat verilmeyeceğine dair inancımızı, halklarımız arasında meydana gelebilecek anlaşmazlıkları, hiç bir şekilde taraf olunabilecek gelişmeler olarak görmediğimizi belirtmek isteriz.

 Kuzey Kafkasya'nın gerilimlere, etnik çatışmalara, savaşlara ve sürgünlere değil, barışa, kardeşliğe, demokrasiye ve özgürlüğe ihtiyacı vardır. Bu coğrafyada yaşayan tüm halklar ve diasporaları, hepimizin geçmişteki acı hatıralarımızı tekrar hatırlayarak kendimize gelmeliyiz.

 Bu gelişmeler ile ilgili anlaşmazlıkların çözümüne yönelik herşeyde bizler üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu kamu oyuna saygı ile duyururuz.”