Kıbrıs Rum Cumhurbaşkanlığı Seçimleri

Kıbrıs Rum Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
Abone Ol google-news
Yayınlanma: 14.02.2013 - 07:02

En güçlü aday Anastasiades’in seçilmesi halinde izleyeceği yeni strateji, “Türkiye’yi sorumluluklarıyla karşı karşıya getirmek” amacıyla GKRY’nin “ittifaklar kurmasına ve güçlü devletlerin çıkarları ile kendi ulusal çıkarlarının ilişkilendirilmesine olanak sağlamayı” hedeflemektedir.

Kıbrıs Rumları (GKRY), yeni cumhurbaşkanlarını seçmek üzere 17 Şubat’ta sandıklara gidecekler. Söz konusu seçimlerde yüzde 50 oy oranına ulaşan bir aday olmaması halinde, en çok oyu alan iki aday bu kez 24 Şubat tarihinde yarışacak.

Basına yansıyan kamuoyu yoklamalarına göre, sağcı Demokratik Toparlanma Partisi (DİSİ) lideri Nikos Anastasiades, yarışı halen açık ara önde götürmektedir. Komünist Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL) destekli Stavros Malas ile Sosyal Demokrat Hareket’in (EDEK) desteklediği Yorgos Lillikas ciddi oy potansiyeline sahip diğer iki adayı oluşturmaktadır. Çeşitli senaryolar tartışılmakla beraber, siyasi gözlemciler, seçim sonuçlarının Anastasiades ile büyük bir olasılıkla Malas arasında yapılacak ikinci tur oylamadan sonra ve DİSİ liderinin zaferiyle kesinleşmesini bekliyorlar.
Süregelmekte olan seçim kampanyasında önceliği Rum Yönetimi’nin mevcut ekonomik bunalımdan nasıl çıkacağı sorusu oluşturmaktadır.
“Doğalgaz” ve “Kıbrıs sorununun çözümü”, kampanya sırasında ele alınan diğer iki önemli konu olarak göze çarpmaktadır.

Ekonomik bunalım

Açıklamalarına bakıldığında, adayların hiçbiri ekonomik bunalımdan çıkış konusunda seçmenlerine tatminkâr bir plan sunamamıştır.
Lillikas,
“Kıbrıs ekonomisine yaşamsal önem taşıyan doğalgazın nasıl değerlendireceği üzerinde yabancılara söz hakkı tanınmaması gerektiğini” savunmaktadır.
Anastasiades ise bu alanda İsrail ile stratejik işbirliğine gidilmesini ve pazarlama için Güney’de bir LNG tesisi inşa edilmesini öneriyor. DİSİ lideri, gazın boru hattıyla, Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması fikrine de en azından, olumsuz yaklaşmıyor. AKEL’in desteklediği Malas da ana hatlarıyla Anastasiades’e yakın durmakta ve doğalgaz konusunun Kıbrıs sorununun çözümü ile ilintilendirilebileceği görüşünü taşımaktadır.
Seçim tartışmalarında bu iki konuya göre daha gerilerde gelen temel Kıbrıs sorununun çözümü konusuna gelince, Lillikas,
“federasyon” fikrine başından beri karşı çıkmaktadır. Ancak son zamanlarda bu tutumuna bir “değişiklik” getirmiş ve iki kesimli (bi-zonal) bir çözümün bölücü ve ırkçı bir yaklaşım olacağını öne sürerek ada üzerinde beş altı devletçikten oluşacak bir federasyonu gündeme getirmiştir. Adı geçen, şu ana kadar yapılan görüşmelerde elde edilen tüm anlaşmaları reddeden bir yaklaşım sergilemekte ve seçilmesi halinde müzakerelerin sıfırdan başlaması yönünde çaba göstereceğini ifade etmektedir.
En güçlü ikinci aday Malas, zamanın KKTC Cumhurbaşkanı
Mehmet Ali Talat ile GKRY lideri Tassos Papadopoulos arasında 8 Temmuz 2006 tarihinde imzalanan anlaşma çerçevesinde müzakereleri sürdürmeye karşı olmadığını ve iki kesimli, iki toplumlu bir çözümü desteklediğini açıklamıştır.
2004 yılındaki referandum öncesinde Annan Planı’na destek veren Anastasiades’in ise bu kez yeni bir tutum sergilemekte olduğu görülmektedir. Geçmişte, mevcut BM parametrelerinin dışında, gevşek bir federasyon önerisini gündeme getiren, çözüm için masada Türkiye, Yunanistan ve AB’nin de hazır bulunmasının gereğini vurgulayan bu en güçlü aday, başkanlık seçimlerine destek arayışları içinde sağcı Demokratik Parti (DİKO) ile bir seçim mutabakatı imzalamıştır.

Dönüşümlü başkanlık

Adı geçenin Kıbrıs sorununa ilişkin tutumunda, olumsuz anlamda köklü bir değişiklik anlamına gelen mutabakatta, “dönüşümlü başkanlık” dahil son tur görüşmeler sırasında Kıbrıs Rum tarafınca sunulan “önerilerin geri çekileceği” belirtilmiştir. Mutabakatta ayrıca, “uluslararası konferans”ın, “Kıbrıs sorununun dış boyutlarıyla ilgilenmek üzere, BM Genel Sekreteri, Güvenlik Konseyi Daimi Üyeleri, AB, Kıbrıs Cumhuriyeti ve iki toplum” temsilcilerinin katılımıyla ve BMGK’nin 2026 (2011) sayılı kararı uyarınca “yalnızca Kıbrıs Rum tarafının rızasıyla ve sorunun tüm iç konularda anlaşmaya varıldıktan sonra” toplanabileceği kayda bağlanmıştır.
Anılan metinde ayrıca, Anastasiades’in başa gelmesi halinde dış politikanın yeniden belirlenmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede şu hususların altı çizilmiştir:
“Kıbrıs Cumhuriyeti”nin AB’de “Ortak Dış ve Savunma Politikası” dahil her alanda eşit ve tutarlı şekilde yer alması;
l Üyelik seçeneği dahil NATO ile ilişkilerin geliştirilmesi;
l NATO Barış için Ortaklık Girişimi’ne katılım başvurusunda bulunulması;
l Türkiye üzerinde nüfuzu olan ülkelerle yakınlaşılması;
l İsrail ile ilişkiler geliştirilirken, Arap dünyası ve diğer komşu ülkelerle mevcut durumun korunması ve daha da pekiştirilmesi;
l Kıbrıs konusunda BMGS Daimi Üyelerin tümünün etkinliğinin sağlanabilmesi için Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa ve Rusya Federasyonu’nun daha aktif olmaya özendirilmesi;
l “Kıbrıs”ın Avrupa enerji merkezi olarak elde ettiği jeostratejik rolün değerlendirilmesi amacıyla çaba gösterilmesi;
l Üçüncü taraflar aracılığıyla, “işgal gücü” Türkiye’nin sorumluluk ve yükümlülüğünü üstlenmeye zorlanması;
l Türkiye’nin “Kıbrıs Cumhuriyeti”ni tanımasına yönelik AB kararları değerlendirilerek ve uzlaşıya varılana değin, Türkiye’nin AB’ye tam veya ayrıcalıklı üye olmasının engellenmesi.
Görüldüğü üzere, en güçlü aday Anastasiades’in seçilmesi halinde izleyeceği yeni strateji,
“Türkiye’yi sorumluluklarıyla karşı karşıya getirmek” amacıyla GKRY’nin “ittifaklar kurmasına ve güçlü devletlerin çıkarları ile kendi ulusal çıkarlarının ilişkilendirilmesine olanak sağlamayı” hedeflemektedir.
Anastasiades’in 2004’teki yaklaşımına bakıp değerlendirmelerden kaçınılmasında ve bu kez Kıbrıs konusundaki uzlaşmaz tutumuyla bilinen DİKO’nun yanı sıra çevreciler dahil diğer birçok kesimin ve hepsinden öte Başpiskopos Hrisostomos’un şahsında Kilise’nin desteğini alan adı geçenin siyasalarına dikkatle yaklaşılmasında yarar görülmektedir.

Dr. Rafet AKGÜNAY Emekli Büyükelçi - ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu Öğretim Üyesi


Cumhuriyet Tatil Otel Rezervasyon

En Çok Okunan Haberler