Kitabına göre materyalizm

Eğitimde dinselleştirme için her adımı atan MEB’in ürettiği kitap ve materyallerdeki çelişki ve yanıltıcı ifadeler, eğitim alanındaki bilimsel kopuşu da gözler önüne serdi. MEB’in 11. sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi kitabında “materyalizm” “pahalı ev, lüks araba, yüksek makam” ideolojisi olarak tanıtıldı. Diyalektik materyalizmin anlatıldığı felsefe kitabında “20. yüzyılın felsefi ana akımlarından biridir” denildi. Böylece aynı kavram iki ayrı ders kitabına farklı ifadelerle yansıtıldı.
MEB’in din bilgisi kitabında materyalist düşünce akımına ilişkin, “Materyalizm günümüzde siyasi, sosyal, ekonomik, vb. birçok alanda etkisini gösterir. Pahalı ev, lüks araba, yüksek makam, hayattaki başarının göstergeleri olmaktadır. Bireylerin para ve materyalleri kişisel mutluluk ve sosyal ilerleyişlerine giden bir yol olarak görmesi toplumda birçok soruna yol açmaktadır. Gösterişli hayata insanları özendirmekte, bu durum kötü niyetli grupların kendi ideolojilerinin yayılmasına sebep olmaktadır” denildi. Kavramın tanımlamasına ilişkin MEB kitabında Türkiye Diyanet Vakfı’nın İslam Ansiklopedisi kaynak olarak gösterildi. Ancak Diyanet’in ansiklopedisinde MEB’in tanımlamasına ilişkin ifadeler yer almadı.

Felsefede diyalektik
Din içerikli kitapta ayetlerle açıklanmaya çalışılan “materyalizm” kavramı “kötü niyetli grupların ideolojisi”ne dönüştürülürken, felsefede ise Marx, Engels, diyalektik ve tarihsel materyalizm kavramları ile açıklandı. Din dersinde kavramını “şeytanlaştıran” MEB, felsefede ise “Materyalizm, varlığın temelinde maddeyi gören anlayışların ortak adıdır. Materyalist düşünceyi temel alan Marx ve Engels, tinden başladığı için Hegel’in diyalektiğini baş aşağı duruyor olarak nitelendirmiştir. Onlara göre Hegel, diyalektik yöntemi tez-antitez-sentez süreçleriyle belirlemede doğru bir düşünce ortaya koymuş ancak tez aşamasını tin ile başlatmakla hata yapmıştır. Tez aşaması madde yani doğa ile başlamalıdır. Marx ve Engels bu yaklaşımlarıyla diyalektik materyalizm düşüncesini ortaya koymuşlardır” ifadeleri ile kavramı açıkladı.

Engels tanımı
Kitapta, Engels için, “Engels, dönemin bilimsel bilgilerini ele alarak doğayı ve doğanın diyalektiğini açıklamaya çalışmıştır. O, düşünce ve doğanın uyumlu yapılarda olduğunu ve düşüncenin işleyişinin doğanın tabi olduğu yasalara göre şekillendiğini savunmuştur. Bu haliyle diyalektik bir yöntem olmasının yanında epistemolojik-ontolojik bir görüştür” denildi. Marx için de “Marx, tarihteki toplumsal değişimleri inceleyerek, tarihsel dönüşümü üretim süreçlerine bağlayarak açıklamaya çalışmıştır. Ona göre insanlar, ekonomik süreçte üretim yapan ve üretilenlere sahip olanlar olarak farklı sınıflara tabidir. Toplumda ekonomik üretim ilişkileri maddi unsurlar olarak altyapıyı (temeli) oluştururken siyaset ve hukuk gibi kurumlarsa üstyapıyı oluşturur. Marx’a göre altyapı, üstyapıyı belirler. Marx, bir toplumun ekonomik unsurlarının (altyapı) kültür ve hukuk gibi olguları (üstyapı) oluşturduğunu ileri sürer. Ona göre alt ve üstyapı değişimleri birbirini etkileyerek yeni ekonomik sistemler oluşturur. Marx’ın yönelimi, tarihsel materyalizm olarak da adlandırılır. Diyalektik materyalizm 20. yüzyılın felsefi ana akımlarından biridir” ifadeleri kullanıldı.