Küresel sendikalara göre Covid-19, işçi haklarına yönelik bir salgına dönüştü

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) her yıl dünya ülkelerinin işçi hakları açısından değerlendirdiği Küresel Haklar Endeksi raporunu açıkladı. Covid salgınının tüm ülkelerde işçi haklarına yönelik bir salgına dönüştüğü belirtilen rapora göre aralarında Türkiye’nin de olduğu 10 ülke bu süreci fütursuzca kullandı. ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrow, hükümetlere ciddi uyarıda bulunarak, “İşçiler küresel pandemi sırasında ön cephede savaştılar ve toplumları ayakta tuttular. Eğer hükümetler, işçilerin güvenliklerini sağlayamazsa işçiler de ekonomileri koruyamaz. Ekonomilerimize ve demokrasilerimize yönelik tehditler hükümetlerin görmezden gelemeyeceği kadar büyük bir tehdittir” dedi.

Rapora göre 2021’de işçi hakları açısından en kötü 10 ülke Bangladeş, Belarus, Brezilya, Filipinler, Honduras, Mısır, Kolombiya, Myanmar, Türkiye ve Zimbabve oldu. Rapora göre 2021 yılında grev hakkı, sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı, sendikal etkinlikler, temel hak ve özgürlükler, ifade özgürlüğü ve toplantı hakkı dünya genelinde ihlal edildi.

DİSK’E BASKILAR RAPORDA

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ve DİSK Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu’nun gözaltına alınması, grev yasakları ve sendikal faaliyetlere yönelik engellemeler raporda yer aldı.

Burrow, rapora ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:

“COVID-19 salgını istihdamı, toplumları ve hayatları mahvetti. Hükümetler ve işverenler pandemiyi suiistimal ederek işyerinde virüs bulaşmasıyla ilgili bilgileri teşhir eden işçileri işten attılar, toplusözleşme hakkını ihlal ettiler, işçiler üzerinde denetim ve gözetimi artırdılar, kişisel gizliliği yok saydılar, ifade ve örgütlenme özgürlüğünü sınırlandırdılar.”    

Raporda, Türkiye’nin Covid-19’un sendika üyelerine ayrımcılıkta bahane olarak kullanıldığının, sendika üyelerinin ücretsiz izne zorlandığının altı çizildi.

Yeni bir toplumsal sözleşmenin ancak istihdam, sosyal haklar, sosyal koruma, eşitlik ve kapsayıcılık temelinde inşa edilebileceğini belirten Burrow, baskıcı hükümetler ve kötü niyetli şirketler tarafından yok edilen toplumsal güvenin tekrar tesis edilebileceğine de dikkat çekti.

Raporda dikkat çeken noktalar özetle şöyle:

- Belçika, El Salvador, Haiti, Kanada, Macaristan, Malezya, Ürdün, Myanmar ve Slovakya’da işçi hakları geçen yıla göre kötüleşti. Bolivya, Bosna-Hersek, Yunanistan, Meksika, Makedonya, Panama, Sudan ve Togo’da ise işçi hakları iyileşti.

- Sendikal faaliyetlerin engellendiği ülke sayısı 2020’de 89’iken 2021’de 109’a yükseldi. Pek çok ülkede bağımsız sendikalar devlet baskısına maruz kaldı.

- İşçi haklarının en iyi olduğu ülkeler Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Hollanda, Norveç ve Uruguay oldu.

- Ülkelerin yüzde 79’unda toplu sözleşme hakkı ihlal edildi. Yüzde 74’ünde işçilerin sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı gasp edildi.