Kurmaca üzerine kişisel yaklaşımlar: 'Uydurmanın İncelikleri'

Yazı sofrası
 
Usta kalemlerimize edebiyat dünyamızın geçmişine dair özlemlerini sorsak, sanıyorum alacağımız karşılıkların başına; "Yazarların birbiriyle konuşabilmesi," cevabını yerleştiririz. Bu bir sitemdir ve haksız da değildir çünkü yazarların, sanatçıların aynı masalarda buluşup birbirlerini besledikleri, farklı verimlere dokundukları günlerden uzağız. Yazı masasının başına hapsolmuş ve kendini çevreye, çevresinde yazılanlara kapatmış bir yazar kuşağı geçiyor önümüzden. Hâl böyleyken sadece kendi yazdıklarından haberdar olan ve yine sadece kendi yazdıklarından haber veren bir neslin kitaplarını okuyoruz da denebilir buna. Ancak bu karamsar tablodan biraz olsun sıyrılmamızı sağlayan kımıltılar da olmuyor değil. En yeni ve dikkat çeken örneği ise Hakan Bıçakcı'nın yayına hazırladığı Uydurmanın İncelikleri.

Bir yuvarlak masanın etrafında buluyoruz kendimizi Uydurmanın İncelikleri'nde. Masanın başında ise Hakan Bıçakcı oturuyor. Bıçakcı'yı burada masanın patronu ya da "Burada soruları ben sorarım!" diyen kişiden çok, yazar arkadaşlarının nasıl bir yazı evresinden geçerek kitaplarını okurla buluşturduğunu merak eden bir başka yazar olarak görüyoruz sadece. Kendisi yazarken aklına takılan, kimi toplantılarda okurların yönelttiği, çevresinden gelen eleştirilerin düşündürdüğü soruları yazar arkadaşlarına yöneltiyor Bıçakcı burada ve ortaya da yazının hemen başında anlatmaya çabaladığım o edebiyat sofrası çıkıyor.

Soruların muhatapları ise Başar Başarır, Doğu Yücel, Fuat Sevimay, Hakan Günday, İsmail Güzelsoy, Jale Sancak, Mahir Ünsal Eriş, Mario Levi, Mine Söğüt, Murat Özyaşar, Müge İplikçi, Nermin Yıldırım, Seray Şahiner ve Yavuz Ekinci...

Edebiyatımızın bugününde önemli yer kaplayan isimler.
 
EDEBİYAT ÜZERİNE KONUŞABİLMEK

Hakan Bıçakcı, yukarıdaki isimlere yönelttiği sorularıyla yazarların, yazmaya başlamadan önce ve yazdıklarını yayımlatma aşamasına kadar geçen süreci mercek altına alıyor. Kişisel sorular da var yöneltilenler içinde, meselenin teknik boyutlarına dokunup muhatabından daha detaylı yanıtlar bekleyen sorular da... Ancak yöneltilen soru her ne olursa olsun karşı taraftan gelen yanıt "samimi" oluyor. Kitaba, bir yuvarlak masa sohbeti havasını da tam olarak bu samimiyet veriyor zaten.
Kimi yazacaklarını öncesinde sahne sahne planlamayı seviyor, kimi kendini yazının içinde kaybetmeyi ve yine tekrar yazıyla bulmayı, kimi ise bir plan dâhilinde ancak yazının götürdüğü yeri de ihmal etmeyerek ilerliyor yolunda...

Meşrepler konuşuluyor bu samimi sofrada. Yazı üretiminin farklı aşamaları, Türkçe edebiyatın güçlü kalemlerinden nitelikli anlatımlarla ortaya çıkıyor. Cevaplar arasında yer alan sayfalarda dünya edebiyatından örnek pasajlar ve teorik anlamda destek sağlayacak ipuçları da yer alıyor ancak Uydurmanın İncelikleri ile esas gerçekleştirilmek istenen; okurları, sevdiği yazarın yazı masalarına doğru bir yolculuğa çıkarmak.

O masada hangi kitaplar duruyor, bu kitapları o yazar nasıl okuyor, romanı için aldığı notları nasıl der top edip hangi çekmecede saklıyor ve dahası bu notlardan, yeni bir romanı nasıl yaratıp yayımlanabilir nitelikte olduğuna kendilerini nasıl ikna ediyorlar....
Uydurmanın İncelikleri, işte bu soruların yanıtlarını veriyor. Tam da bu nedenle yazmak isteyenler için önemli bir kaynak olarak öne çıkıyor.

Yazı sonuna küçük bir not iliştirmekte yarar var.

Hakan Bıçakcı'nın da kitabın önsözünde belirttiği gibi; "Bu bir [yanlış kullanımla] 'yaratıcı yazarlık' kitabı değil." Uydurmanın İncelikleri'nde "mutlak doğrular, garantili kurallar, gizli formüller, faydalı bilgiler [de] yok. Yazarların kendilerine has yaklaşımları var sadece."

Bir yazarla edebiyat üzerine konuşabilmenin güzel bir yolu bu bağlamda Uydurmanın İncelikleri.
 
Uydurmanın İncelikleri-Kurmaca Üzerine Kişisel Yaklaşımlar / Yayına Hazırlayan: Hakan Bıçakcı / hep kitap / 196 s.