Lağvedilen Devlet Tiyatroları eski statüsüne geri getirildi

Bir önceki Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle “genel müdürlükleri” ve “tüzelkişilikleri” lağvedilen Devlet Tiyatroları (DT) ile Devlet Opera ve Balesi (DOB), dün yayımlanan Cumhurbaşkanı kararnamesiyle, eski statülerine getirildi. Her iki kurum yeniden ‘tüzelkişilik’ olarak tanımlanırken, kurumlara ‘tüzelkişilik’ statüsü sağlayan ‘Edebi Kurul’ ve ‘Sanat ve Yönetim Kurulu’ da yeniden tanımlandı.

<haber-yatay:1028023,1027811>

Sanatçı genel müdür şartı kaldırıldı

DT ve DOB’a, “devlete ait binalardan lüzumlu görülenlerin yeniden genel müdürlüklere bedelsiz tahsis edilmesi” hükmü de getirildi. Ancak düzenleme DT’nin bir bölümü lağvedilen 5441 sayılı “Devlet Tiyatroları Kuruluşu Yasası” ile DOB’un bir bölümü lağv edilen 1309 sayılı “Devlet Opera ve Balesi’nin Kuruluş Yasası”nda zorunlu olan “sanatçı veya öğretim elemanı genel müdür” şartı da kaldırıldı.

Böylece her iki kurumun genel müdürü dışarıdan da atanabilecek. Cumhurbaşkanlığı, kararname ile DT ile DOB genel müdürlüklerinin kuruluş yasalarını yeniden düzenledi. Her iki kurumun da iskeletini oluşturan sanat, edebi, teknik, disiplin gibi kurulları ile il müdürlükleri yeniden düzenlenirken, kurumlar Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yeniden bağlandı. İki sanat kurumunun ayrıca özel bütçeli yapısı ve tüzelkişiliği de korundu.

Dışarıdan atamaya açık

Ancak dün yayımlanan kararname, her iki kurumun “tüzelkişiliğini” sağlayan önceki yasalarındaki bir “özel düzenlemeyi” de kaldırdı. Buna göre, kuruluşundan bu yana “sanatın içinden gelen isimlerin veya öğretim üyelerinin” yönetti kurumlara bundan sonra “dışarıdan da genel müdür atanabilecek.” Bir genel müdürde aranan şartlar DOB’un 1309 sayılı eski kuruluş yasasında, “Genel Müdür, Kültür ve Turizm Bakanı’nın teklifi üzerine, yükseköğretim kurumlarının birinden mezun, özel veya kamu kuruluşlarında veya bunların her ikisinde en az 15 yıl hizmet görmüş; opera, bale, müzik alanlarından birinde başarılarıyla tanınmış sanatçılar, bu alanlarda eserler veren besteci veya yazarlar, temayüz etmiş opera veya bale yönetmenleri ile, üniversitelerde bu sanat dallarının birinde görev yapan öğretim elemanları arasından” olarak belirtilmişti. Bu hüküm yeni kararnamede yer almadı. Eski yasada yer alan şehirlerdeki DOB müdürlerinde aranan “Opera bale ve müzik alanında başarıları ile tanınmış sanatkârlar arasından” ifadesi de yeni düzenlemede yer almadı. DOB’un “Genel Müdür tarafından yönetileceği” ifadesine de yeni kararnamede yer verilmemesi dikkat çekti. Yeni düzenlemede, 5441 sayılı eski DT Kuruluş Yasası’nda da benzer bir değişikliğe gidildi. Yasada genel müdürün atanması ile ilgili olarak, “Genel Müdür, Kültür ve Turizm Bakanı’nın teklifi üzerine, yükseköğretim kurumlarının birinden mezun, özel veya kamu kuruluşlarında veya bunların her ikisinde en az 15 yıl hizmet görmüş; sahne hayatında başarılarıyla tanınmış sanatçılar, tiyatro yazarları, eleştirmenleri, temayüz etmiş tiyatro yönetmenleri ile üniversitelerde tiyatro sanatı dalında görev yapan öğretim elemanları arasından” ifadesine de yer verilmedi. Böylece DT Genel Müdürlüğü de “dışarıdan genel müdür” atamasına açık hale getirildi. DT’nin bünyesindeki kurullarda ise bir değişikliğe gidilmedi.

<haber-yatay:1025175,1025133>

Ertuğrul’dan Gökçer ve Erten’e

DT’de bugüne kadar sanatın içinden gelen Muhsin Ertuğrul, Cüneyt Gökçer, Bozkurt Kuruç, Turgut Özakman, Yücel Erten, Tamer Levent, Rahmi Dilligil ve Lemi Bilgin gibi önemli isimler genel müdürlük görevini üstlendi. DOB’da da balerin Meriç Sümen, trombon sanatçısı Remzi Buharalı, orkestra şefi Rengim Gökmen, orkestra şefi Selman Ada gibi sanatçı genel müdürler kurumu yönetmişti. DT’ye ilk kez kurum dışından bir ismin, Nejat Birecik’in atanması da kurum sanatçıları tarafından eleştirilmişti. Şimdi yeni düzenleme sanatçıların bu yöndeki eleştirilerinin de önüne geçmiş oldu.

Vakıflar Genel Müdürlüğü de bağlandı

Yeni kararname kapsamında, daha önceden Başbakanlık’a bağlı olan Vakıflar Genel Müdürlüğü de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi doğrultusunda “Bakanlar Kurulu”nun kalkması nedeniyle, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bünyesine alındı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı tüzelkişiliği haiz ve özel bütçeli Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Ankara merkezi ve taşra teşkilatından oluşan genel müdürlüğün görevleri arasında mazbut vakıfların vakfiyeleri ile vakfiye yerine geçen hüccet, berat, ferman gibi belgelerinde yazılı hayri, sosyal, kültürel ve ekonomik şart ve hizmetleri yerine getirmek, yurtiçi ve yurtdışındaki vakıflara ait vakıf kültür varlıklarını ihya etme, mülhak, cemaat ve yeni vakıflar ile esnaf vakıflarının denetimini yapmak sıralandı.

<haber-yatay:1022912,1024030>