Maske mi, siperlik mi? Bilim insanları cevapladı

Yüz maskeleri, CDC'nin kendinizi ve başkalarını Covid-19'a karşı korumaya  yönelik önlem önerilerinin merkezinde yer alıyor. Bunun yanı sıra plastik yüz siperleri de çokça tercih ediliyor. Peki siperlikler yüz maskelerinin yerini doldurmaya yeterli mi?

CHIP Online'ın Healthline'dan aktardığı habere göre, plastik yüz siperleri, maske yerine tek başına kullanıldığında koronavirüse karşı yeterli koruma sağlamıyor.

Kişinin kendisini koronavirüse karşı koruması için en iyi yol yüz maskesi ile birlikte siperlik takmak. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), yüz maskelerini koronavirüse neden olan virüsün bulaşmasını önlemek için birincil önerilerinden biri olarak nitelendirse de, bazı kişiler sadece yüz siperlikleriyle korunmaya çalışıyor. Yüz siperliğinin yüz maskesinden daha rahat kullanımı olsa da, koruyuculuk konusunda yüz maskesinin yerini alması mümkün değil.

Iowa Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Baş Tıbbi Görevlisi, enfeksiyon hastalıkları klinik profesörü Dr. Michael Edmond'a göre, plastik yüz siperleri, sadece maskelere ek koruma olarak kullanılmalı. Aksi takdirde plastik yüz siperlikleri virüse yakalanma riski doğuruyor.

Edmond, "Koronavirüs'ün birincil bulaşma mekanizmasının damlacıklar yolu ile olduğu görülüyor. Yüz siperleri damlacıkların, virüsün enfeksiyon oluşturmak için girdiği vücut bölgeleri olan burun, ağız, göz gibi organlarla temas etmesini önlemede mükemmel."

Ayrıca siperliğin yan taraflarından alt kısmındaki açıklıklar sebebiyle damlacıklar vasıtasıyla virüs solunabilir.  Tam da bu sebeple. Alabama Üniversitesi Birmingham Tıp Fakültesi, VAMC bölümü klinik yardımcı doçent Dr. Joy Henningsen, plastik yüz kalkanlarının maske ile birlikte kullanıldığı takdirde enfekte birinden korunmak için  en iyi korumayı sağladığını belirtti. 

PLASTİK SİPERLİKLER KORONAVİRÜSÜN YAYILMASINI AZALTMADA NASIL ETKİLİ?

Physics of Fluids'te AIP Publising tarafından yayımlanan yeni bir çalışmada, plastik siperliklerin Covid-19'un yayılmasını azaltmada ne kadar etkili olduğunu incelemek ve göstermek için görsel ögeler kullanıldı. Deney bir videoya kaydedildi ve siperliğin etkisi kameralara yansıdı.

Çalışmaya göre yüz siperliklerinin simüle edilmiş bir öksürük veya hapşırmanın ileriye doğru ilk hareketini bloke edebildiği, ancak bazı damlacıkların siperliğin etrafında hareket ederek dışarı çıkmayı başardığı ve geniş bir alana yayıldığı ortaya çıktı.

Bu yüzden Henningsen, siperliklerin yüz maskelerinin yanında iyi bir tamamlayıcı olduğunu, ancak bunların yerine kullanılmaması gerektiğini söylüyor.

Henningsen, "Yeni koronavirüse karşı gereğinden fazla silah diye bir şey yoktur" dedi. "Ne kadar çok koruma olursa o kadar iyi."

"Maske takma, düzenli el yıkama, fiziksel mesafeye dikkat etme ve olabildiğince evde kalma çok iyi uygulamalar. Tüm bu gerekli uygulamalara bir siperlik ekleyin ve "iyi"den "mükemmel"e gidin" dedi.

SİPERLİKTEN NASIL EN YÜKSEK DÜZEYDE FAYDA ALINIR?

Yüz siperliğinden en iyi şekilde yararlanmak için Henningsen ve Edmond şu üç şeyi tavsiye ediyor:

1- Daima maskenin üzerine bir siperlik takın

Henningsen, siperliklerin en fazla faydayı bir yüz maskesi ile kullanıldığında verdiğini açıkladı.

"Kumaş maskeler diğer insanları korur," dedi. "Bir maske takarak gösterdiğiniz fedakarlık başkalarına karşı bir iyiliktir ve bu nezaket, biri sizin için maskesini taktığında size geri döner. Her iki taraf da maske taktığında, gerçek sihir gerçekleşir. Benim maskem sizi korur; sizin maskeniz beni koruyor."

"Maskenizin üzerine bir yüz siperliği eklemek, pastanın üzerine krema koymak gibidir ve size koruma sağlar" diye ekledi.

2-  Siperliğin yüzünüze tam olarak oturduğundan emin olun

Edmond, "Kalkan çene hizasına veya daha da altına kadar uzanmalıdır" dedi.

Yan tarafların ise neredeyse kulaklara kadar ulaşması gerektiğini ve alın ile siperliğin önü arasında hiçbir boşluk olmaması gerektiğini ekledi. "Aksi takdirde boşluktan bir damla gelip yüzünüze düşebilir" dedi.

3-  Her kullanımdan sonra siperliğinizi temizleyin ve dezenfekte edin

CDCTrusted Source, varsa üreticinin talimatlarına bakılmasını öneriyor.

Herhangi bir talimat yoksa, görünür kirleri çıkarmak için nötr bir deterjan kullanın ve ılık suyla temizleyin, sonrasında ise durulayın.

Ardından siperliğin tercihen klor bazlı bir solüsyonla dezenfekte edilmesi tavsiye ediliyor. Temizlik için alkol kullanılması zamanla plastiğe ve yapıştırıcılara zarar verebilir. Ek olarak alkol, siperliğin parlama önleyici veya buğulanmayı önleme özelliklerini de ortadan kaldırabilir.

Kalıntıları gidermek için temiz su ile tekrar durulayın. Nemi gidermek içinse kurutma makinesiyle kurutun veya temiz kağıt havlu kullanın.

Plastik siperlikler, bazı insanlar için kumaş maskelerden daha iyi bir alternatif midir?

İlk bakışta, yüz siperlikleri, iletişim için dudak okumak zorunda olanlar veya nefes almakta güçlük çekenler gibi belirli gruplar için iyi bir alternatif gibi görünebilir.

Ne yazık ki Henningsen, araştırmaların yüz kalkanlarının yalnızca yüz maskelerine ek olarak faydalı olduğunu gösterdiğini söyledi.

"Siperlikler maskelerin yerine kullanılmamalılar ve onlarla aynı düzeyde koruma sağlamamaktadırlar" dedi.

"İnsani duyguların tamamını karşı tarafa aktarmamızı sağlayacak ve iletişimde dudak okumaya bağımlı inşalarla yardımcı olmamıza izin veren yüksek kaliteli şeffaf yüz maskeleri hazır olduğunda muhteşem olacak" dedi.

Deney videosunu buradan izleyebilirsiniz.