'MS için aşı çalışması umut verici ama zamana ihtiyaç var'

Özellikle genç erişkinleri etkileyen santral sinir sistemi hastalığı olan MS için Türk bilim insanları Profesör Uğur Şahin ve Doktor Özlem Türeci, tarihte ilk kez mRNA teknolojisinin kullanıldığı ve fareler üzerinde başarılı sonuçlar veren deneysel bir aşı geliştirdi. Söz konusu aşı, MS hastalarının bağışıklık sistemini bozmadan sadece zararlı hücreleri hedefliyor. Eğer aşı, insan deneylerinde başarılı olursa, çift Covid-19’un ardından dünyada milyonlarca insanı etkileyen kronik merkezi sinir sistemi hastalığını da tarihe gömmüş olacak.

Bu çalışmanın “müjde” olarak duyurulduğunun altını çizen Prof. Dr. Cavit Boz, şunları kaydetti:

“Science dergisinde 8 Kasım’da yayınlanan çalışmanın başında Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci’nin olması bizleri gururlandırmıştır. Covid-19 için bir yıldan kısa sürede geliştirilen ve kullanıma giren aşı benzeri bir durumun MS için de olabileceği beklentisi ortaya çıktı. Bilimsel özelliği kuvvetli olan bu çalışmanın yorumlanması ve 'müjde' olarak aktarılması gerçekçi olmayan beklentiler yaratmıştır. Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci’nin araştırması fareler üzerinde yapılmıştır. Deneysel olarak MS benzeri model oluşturulmuş ve de mRNA teknolojisi kullanılarak yapılan tedavinin hastalık aktivitesini baskıladığı gözlenmiştir. Bu bulgular gelecekte MS tedavisi için umut vericidir. Ancak bu yöntemin MS tedavisinde kullanılabilmesi, her şey yolunda gitse bile 8-10 yıl alacaktır. Diğer taraftan özellikle son 20 yılda deneysel modelde çok başarılı olan pek çok ilaç ve yöntemin insanlarda kullanıldığında aynı sonucu vermediği gözlemlenmiştir.”

MS’in inflamasyon olarak adlandırılan ve deneysel modeldeki bozukluğunu tedavi eden ilaçların mevcut olduğundan bahseden Prof. Dr. Boz, şu ifadeleri kullandı:

“mRNA teknolojisinin de daha etkin olarak MS aktivitesini baskılaması önemli bir tedavi seçeneği olabilecektir. Halen var olan tedaviler ile erken dönemde başlandığında artık MS çoğu hastada kontrol edilebilir bir hastalık durumuna gelmiştir. En önemli eksiklik halen özürlülüğü geri getirecek bir tedavi yönteminin olmamasıdır. Teorik olarak mRNA teknolojisi ile geliştirilecek bir tedavinin de yerleşmiş sekelleri düzeltmesi beklenmemektedir. Özetle mRNA teknolojisi MS için umut vericidir ama uzun zamana ihtiyaç vardır.”

MS’lilerin Covid-19’a karşı aşılanması durumundan da bahseden Prof. Dr. Cavit Boz, şu şekilde konuştu:

“Ülkemizde kullanıma giren inaktif aşıyı MS’lilerin de kullanması uygundur. mRNA aşıları da MS’liler için sakınca yaratmamaktadır. Bu aşılar MS’e neden olmazlar, MS’lilerde atak riskini artırmazlar. Birinci basamak tedavi almakta olan MS’liler MS olamayanlar gibi aşı olabilirler. Bağışıklık sisteminin baskılayan ilaç kullanmakta olan MS’liler aşı için uygun zamanı nörologları ile görüşerek belirlemelidirler.”