Nöbetçi şairler hatta...

Evleri hamama çeviren sıcaklarda bir kilisenin kapısını öğrencilerin ders çalışmasına açarak huzur ve serinlik sağlaması alkışlanacak türden. Bütünlemeye kalmış ve ders çalışmak zorunda kalan öğrenciler Duffel’de Sint Franciscus Kilisesi’nde sabah 08.00’den 22.00’ye kadar ders çalışabiliyor.

Kilise, öğrencilerin ders çalışmaları için gereken her şeyi sağlıyor: Wifi, elektrik ve soğuk su! Biz de bu sıcaklardan aldık başımızı kısa bir süreliğine yerli turist olarak FransızcaFlamanca dil sınırında bulunan Ronse’ye gittik.

Ortaçağ’da ruhsal sorunları olanların içindeki şeytanı çıkardıkları Sint Hermes Kilisesi’nin olduğu ve her yıl hâlâ binlerce insanın hac ziyaretinde bulunduğu yer burası. Geleneksel hale gelen 32 kilometrelik bir de geçit töreni yapılıyor her yıl.

Bizzat mezar odasına girip, ruhsal sorunları olanların banyo yaptırıldığı kuyuları ve Sint Hermes ile diğer azizlerin mezarlarını ziyaret ederken mezar odasından çıkmak istemedim doğrusu. Serinlik huzur veriyor.

MÜZİK ORMANI...

Ha işte buradan yazının asıl konusuna girebilirim. Brüksel’i kısa bir süreliğine Ronse ile aldattığımızda asıl amacımız Müzik Ormanı’nda doğada yürümek, edebiyatçılara esin kaynağı olan müzik ormanında ağaçların yapraklarının bestelediği şiirimsi şarkıları dinlemekti. Ronse ile aldattığımızda asıl amacımız Müzik Ormanı’nda doğada yürümek, edebiyatçılara esin kaynağı olan alanda ağaçların yapraklarının bestelediği şarkıları dinlemekti. İlk olarak Brugge’e yapılan ve daha sonra Ronse’ye taşınan Batı Avrupa’nın ilk tren istasyonunun ne kadar sevimli olduğu, tekstil endüstrisinin bir zamanların kalesi olan kentteki tekstil müzesi, kiliseler, art deco mimari ile kente renk katan semtler vb. görmek değildi niyetimiz. Ronse’yi yazarsam sevgilim Brüksel kıskanır. Şiir yazacaksam Brüksel’i yazarım.

Onun hiçbir kentten az kalır tarafı yoktur. Bir gecelik aşkların dünya güzeli Brugge ile aldatmadığım kenti, Ronse ile mi aldatacağım?.. Brüksel’in her zaman emek verene çok daha fazlasını verdiğini biliyorum çünkü. Şiir konusunu yazmak istiyorsan kralı vardır onda. Hazır olun patlatıyorum.

“Nöbetçi Şairler” ve “Şiir Eczanesi” desem mesela... Nöbetçi doktor ya da nöbetçi eczaneyi hepimiz çok iyi biliyoruz. Hele bu salgın zamanlarında iyice öğrendik. Ya nöbetçi şairler? O da koronavirüs hediyesi bizlere. Karantina dönemlerinin icadı.

Acilen şiir dinlemeye ya da şiirsel sohbete ihtiyacınız var ancak şiir dinletileri ya da edebi toplantılara gitme şansınız yok. Ne yapacaksınız? İlk olarak karantina döneminde Paskalya tatili süresince 6-11 Nisan arasında, 4 duvar arasına kapatılan ve kendini yalnız hisseden insanların imdadına yetişmişti 21 şairin yer aldığı “Nöbetçi şairler” organizasyonu.

Akşam 20.00-22.00 arası 0800 11 233 telefon numarasını çevirenler dil seçiminden sonra karşılarında rastgele gerçek bir şairi buldular. Ulusal mutluluk araştırmasında, Belçikalıların yarısının düzenli bir şekilde kendini yalnız hissettiğinin ortaya çıkmasından sonra “insanları birbirleriyle buluşturmak ve aralarında bağ kurmak” amacıyla çalışmalar yapan kâr amacı gütmeyen Verb(l)ind Derneği (www.verblind.be) girişimine onlarca şair seve seve katıldı.

Şairlerin de kendilerini dinleyecek şiirseverlere gereksinimi vardı çünkü. 6 gün boyunca şairlere yoğun ilgi gösterildi.

6 BİNİ AŞKIN KİŞİ ARADI

Ücretsiz numarayı arayanlar şiirsel bir telesekreter mönüsüyle bir şaire yönlendirildi, şiir dinlemenin, şiirsel sohbetin ya da bir süre birlikte sessiz kalmanın tadını çıkardı... Her şair kendi yöntemini seçti. Kimi önce sohbet etti sonra şiir okudu, kimi şiirle başladı sonra sohbetle devam etti. Bazı şairler sadece kendi şiirlerini okurken kendi yazmadıkları şiirleri okuyanlara da rastlandı.

Konuşma süresine belirli bir sınırlama getirilmedi. 6 binden fazla çaldı nöbetçi şairlerin telefonu. 1.051.051 saniye boyunca (aralıksız 12 günden fazla süre) şiirsel muhabbet yapıldı. 14 saat boyunca çalışan bir doktorun işgünü akşamı hattı arayıp 20 dakika şiir ve edebiyat muhabbetiyle başka bir dünyaya yolculuğa çıkması ve rahatlaması veya kafeye gitmeyi özleyen birinin kafe ile ilgili bir şiirde hayalinde de olsa kafe ortamını yaşaması insanlara huzur verdi örneğin.

14 Ağustos’ta Verb(l)ind Derneği’nin Brüksel’deki kütüphaneler ve kültür merkezleri ile işbirliği içinde düzenlediği “Nöbetçi Şairler BXL”in yaz versiyonu başladı. İki aşamalı etkinlik kapsamında 14, 15 ve 16 Ağustos tarihlerinde arayanların kulaklarına Geert van Istendael, Els Moors, Gioia Kayaga, Herman Van Rompuy, Laurence Vielle, Mustafa Kör veya Lisette Ma Neza gibi 50’den fazla şair şiir fısıldadı. İngilizce, Fransızca ya da Flamanca seçerek ulaşılan şairin başka dilleri konuşması da mümkündü.

Sohbetinde şansı yaver gidenler ve rastgelenler, Brüksel’in çeşitliliğini yansıtan şairlerden İtalyanca, İspanyolca, Türkçe ya da Afrika dillerinden birinden şiir dinleyebildiler. Koronavirüs önlemlerinin gevşetilmesi nedeniyle nöbetçi şairler telefon hattına ek olarak Brüksel’de 21 kültürel mekanda şiir eczaneleri oluşturuldu.

Etkinliğin ikinci aşamasında 17-30 Ağustos arasında Brükselliler kütüphanelerde, kültür merkezlerinde veya açık havada Şiir Eczanesi’ne gidip nöbetçi şairlerin karşısına geçecek, şiir dinleyebilecek ve sohbet edebilecek. Randevu almanıza gerek yok ama sırada mesafeye dikkat etmeniz ve 12 Ağustos’ta alınan karar gereği de maske takmanız zorunlu. Şiir Brüksellileri buluşturacak, birbirleriyle bağ kurmalarını ve yaşamı paylaşmalarını sağlayacak.

erdincutku@binfikir.be