Ortadoğu domino taşları gibi düşüyor

Washington Post'un tanınmış köşe yazarı David İgnatius, "Çevrilmesi Zor bir Sayfa" başlıklı köşe yazısında 20 Ocak'ta ABD yönetimini devralacak Barack Obama'nın, yeni bir sayfa çevirerek Ortadoğu'da barış ve güvenliğin sağlanması amacıyla Suriye ve İran gibi ABD'nin düşmanları ile bir diyaloğu açmaktan söz ettiğini ancak Obama'nın bu açıklamalarının, Ortadoğu'da birçok kişiye umut verirken tüm taraflardaki şahinleri kaygılandırdığı yorumunu yaptı.

Obama neler yapmalı?

Nitekim, İran ve kendi aşırı ideolojinin dürtüklediği Hamas'ın, ateşkesi uzatmayı reddederek füze saldırılarını hızlandırdığını kaydeden İgnatius, İsrail'de seçim siyaseti ve öfkeli halkın ülkenin liderlerinin Hamas saldırılarına Gazze'ye ağır hava operasyonu ve bunun ardından kara harekatı ile yanıt verdiğine dikkat çektikten sonra şöyle devam etti:
"Türkiye'nin başlıca dış politika stratejisti Ahmet Davutoğlu, iki hafta önce bana bölgenin siyasi seçenekleri, domino taşları gibi sıralandığını anlatmıştı. Son haftada bu taşlar yanlış tarafa düşüyor."

David İgnatius, Obama'ya nefret ve kuşku miras kaldığını vurgularken Obama'nın, Gazze çatışmaları öncesi var olan seçenek listesi üzerinde çalışması gereğini vurgularken de opsiyonları şöyle sıraladı:
"-Barış görüşmelerinin 2009 yılında Filistin Yönetimi Başkanı Mahmut Abbas'ın otoritesi altında sürebilmesi için Abbas'ın görev süresinin uzatılması amacıyla Türkiye'nin aracılığındaki Hamas ile El Fatih arasında bir anlaşma yapılması,
-Gazze çatışmaları öncesi doğrudan müzakereler aşamasına geçilmek üzere olan Türkiye aracılı Suriye ile İsrail arasındaki barış görüşmelerine ABD desteğinin sağlanması,
-Bölge için yeni bir güvenlik çerçevesi olanağını araştırmak üzere Tahran ile keşif amacıyla görüşmelerin başlatılması."

David İgnatius, Obama'nın herşeyden önce çatışma bölgesine ilişkin "net ve bağımsız bir Amerikan vizyonu"nu koruma yolunu bulması gerektiğini savunurken savaş mantığının Ortadoğu'yu yok etmekte olduğu uyarısını da yaptı. İgnatius "Daha iyi bir yol olmalı ve Obama'nın görevi bunu aramaktır" ifadesini de kullandı.

Davutoğlu'nun 'Domino Teorisi'

Ahmet Davutoğlu, Aralık ayında David İgnatius ile yaptığı söyleşide 2009 yılında Ortadoğu'nun önünde bir takım siyasi seçeneklerin bulunduğunu belirterek bu seçeneklerin iyi yapılması önemini vurgulamıştı. İgnatius'un, Davutoğlu'nun uyarılarını değerlendirdiği 21 Aralık tarihli köşe yazısında da Davutoğlu'nun adeta bir "domino sırası"nı anlattığını kaydederek şunları yazmıştı:
"Eğer (domino taşları) doğru yönde düşerse iyi şeyler olur. Eğer yanlış yönde düşmeye başlarsa dikkat. Davutoğlu'nun domino teorisi, Ortadoğu stratejisini tasarlarken Barack Obama'nın ekibi tarafından dikkatle değerlendirilmeli. Türk yetkilisi dosyalarını iyi biliyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın başdanışmanı olarak Türkiye'nin Suriye ile İsrail arasındaki başarısı aracılık çalışmalarının yanısıra dünyanın bu karışık bölgesinde başka hassas diplomatik girişimlerini de yürüttü."

İgnatius, Davutoğlu'nun analizinin Ortadoğu'daki gerçekleşmesi öngörülen seçimlere ilişkin olduğuna dikkat çekerken bu seçimlerin ilkinin Filistin'i ilgilendirdiğini kaydetmişti.

Filistin Yönetim Başkanı Mahmut Abbas'ın görev süresinin 9 Ocak'ta sona ereceğini anımsatarak anketlerin El Fetih'in yüzde 42 oy ile, yüzde 28'lik bir destek alan Hamas'in çok önünde gösterdiğine dikkat çeken İgnatius "Ancak durum patlamaya hazır. Çünkü Hamas'ın İsrail ile ateşkes Cuma günü sona erdi" yazmıştı.

Sonraki "siyasi domino"nun ise İsrail'deki seçimlerin olduğuna dikkat çeken Davutoğlu, "Eğer şahinler kazanmaya başlarsa, mesele güvenlik olacak. Güvenlik barıştan daha önemli olacak" demişti.