Ortak düşman: Özgür internet

Totaliterlik alametlerinin olmazsa olmazlarından internetin zapturapta alınmasının en yeni örnekleri Rusya, Türkiye ve İran’dan geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “ülkesinin çıkarlarını koruma” gerekçesiyle “özgür ansiklopedi Wikipedia”ya alternatif oluşturma projesi “Putinpedia” esprilerine konu oluyor. Diken sitesinin haberine göre de Türkiye’de TTNET, Wikipedia’nın Türkçe kolu Vikipedi’deki “vajina”, “penis” gibi maddelere erişimi -mahkeme kararı olmamasına karşın- engelledi. İran’ın milli internet projesi de muhaliflerde internetin tümden kapatılacağı endişesi yaratıyor.

Penis, vajina sansürü

“İçeriği dünyanın her köşesinden gönüllülerce ortaklaşa hazırlanan, açık kodlu, özgür, kâr amacı gütmeyen, ücretsiz ansiklopedi” Wikipedia’nın Türkçe versiyonu Vikipedi’de cinsel organlara ilişkin maddeler TTNET sansürüne uğradı. Aboneler “vajina”, “insan penisi”, “testis torbası” ve “kadın üreme organları” gibi maddelere erişmek istediğinde “Bu sayfa kullanılamıyor” yazısıyla karşılaştı. Diğer servis sağlayıcıları ve mobil net üzerinden ise sayfalara erişim sağlanıyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun site sorgu sayfasına göre bu sayfalara “erişim yasağı” yönünde mahkeme kararı yok.

İnterneti “CIA projesi” diye niteleyen Putin de Wikipedia’nın karşısına çıkmaya hazırlanıyor.
“Wikipedia’nın, Rusya’nın bölgeleri ve ülke hayatı hakında ayrıntılı ve güvenilir bilgi içermediğini” savunan Rus hükümeti, “Benzersiz malzemenin tek bir elektronik ansiklopedide birleştirilmesi, ülkeyi ve halkı, çeşitliliği ve ulusal sistemi tarafsız ve tam yansıtacak” dedi. Rusya’da şubattan beri siteler mahkeme kararı olmadan kapatılabiliyor. Putin, martta birkaç muhalif sitenin kapatılması talimatı verdi. 3 binden fazla takipçisi olan blogculara resmi kayıt zorunluluğu getirdi.

Çin’in danışmanlığında İran’ın yürüttüğü milli internet çalışmaları, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin emriyle hızlandırılıyor. “Batı’ya bağımlılığı azaltmak”la gerekçelendirilen proje milli e-posta ağı, arama motoru ve sosyal paylaşım siteleri geliştirmeyi de kapsıyor. Kimliği tanımlanamayan kullanıcılara her türlü erişimi yasaklayan İletişim ve Teknoloji Bakanlığı’nın 6 ay içinde devreye sokacağı “akıllı filtreleme” çalışmaları, Ruhani’den “Zararlı içeriklerden korunmak için gerekli” onayını aldı. Bu adımlar, ilerki süreçlerde “world wide web”den tümüyle kopulacağına yoruluyor.