ÖSYM'de bir skandal daha

Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun (DDK) raporu, şifre ve kurgu soru skandalıyla sarsılan ÖSYM ile ilgili yeni gerçekleri ortaya çıkardı. Raporda, YGS’den sorumlu isim olan ve kapalı döneme de giren ÖSYM personeli Yeliz Ç.A’nın bazı dershane ve yayınevlerine kitap hazırladığı belirlenirken ÖSYM’nin Meteksan’a bağımlı hale getirildiği ve haksız menfaat sağlandığı saptamalarına yer verildi.

DDK’nin YÖK ve ÖSYM üzerine 2009 yılında başlattığı KPSS skandalının ardından derinleştirdiği inceleme sonucunda hazırlanan rapor, 24 Şubat 2010 tarihinde YÖK ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na iletildi. DDK adına “geçici uzman” olarak görev yapan Sayıştay Başdenetçisi Ferhat Gündüz’ün hazırladığı 60 sayfalık raporda, önemli saptamalar yapıldı.

Dışarı kitap yazan YGS sorumlusu

Raporda yer alan önemli bir saptama ise ÖSYM’nin “acemiliğini” ortaya koydu. Test Araştırma Birimi’nde (TAB) görev yapan Yeliz Ç.A’nın bazı yayınevlerine soru kitabı yazdığı belirtildi. Buna karşın Yeliz Ç.A, son YGS’de sınav sorumlusu olarak görev yaptığı ÖSYM’nin kapalı döneme gönderdiği 14 isimden biri oldu ve tüm gizli aşamalarda görev yaptı. Raporda, şu ifadelere yer verildi: “Tarafımıza gelen iddia, soru hazırlama biriminde çalışan bazı kişilerin ücret karşılığı dışarıya soru hazırladıklarıyla ilgilidir. ÖSYM’nin yaptığı tüm sınavların, sınav sorularını hazırlayan TAB biriminin test geliştirme uzmanlarından bazıları yayınevleri ile anlaşarak kitap yazmışlar ve yazmaktadırlar. Bu isimlerin başında matematik sorularını hazırlayan komisyonun koordinatörü Yeliz Ç.A. gelmektedir. Yeliz Ç.A’nın çeşitli yayınevlerine parayla kitap hazırlamakta olduğu kurumdaki çalışanlar tarafından da bilinmektedir. Her ne kadar soru bankası yazmadığını ders kitabı hazırladığını iddia ederek kendini savunmaya çalışsa da kendi anlattığı hususlar dışında neler yaptığı kontrol dışıdır. Kendi ifadesine göre ders kitabı hazırladığı kabul edilse bile bu kitaplarda bile örnek sorular yer almaktadır.”

‘Dışarıda kullanır’

Soru hazırlama biriminde çalışan bir kişinin mesaisi dışında soru yazmaya vakit harcamayacağının düşünüldüğü ifade edilen raporda, “Mesaide uğraştığı kavramları mutlaka hazırladığı kitapta da ister istemez kullanmaktadır” denildi. Yeliz Ç.A. dışında TAB biriminde görev yapan Evren D., Erkam D’nin de belirli yayınevlerine kitap hazırladıkları iddia edilen raporda, “Soru hazırlamakla görevli emekli öğretmen İsmail Gümüşel’in de Yeliz Ç.A’nın yayınevleri ile ilişkisini kurduğu bilinmektedir” ifadelerine yer verildi. KPSS soruşturması sırasında 8 kişi görevden alınmış, Erkam D. de bu listede yer almıştı. Ancak raporda adı geçen diğer isimlerle ilgili herhangi bir işlem yapılmamıştı.
Raporda, ÖSYM-Meteksan ilişkisine dair çarpıcı saptamalarda bulunuldu. ÖSYM’nin Meteksan’a bağımlı hale geldiği, haksız menfaat sağlandığı vurgulandı. ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir, “Meteksan güvenilir işini iyi yapan bir firma. Çok fazla yatırım yaptı” demiş, ancak soruların kurgulanması sırasında da Meteksan’ın hata yaptığı belirlenmişti.

Meteksan’a haksız kazanç

Raporda Meteksan’a işçi başına 2100 TL ücret ödense de firmanın işçileri asgari ücret üzerinden çalıştırdığının belirlendiği de ifade edildi. Meteksan dışında firmaların ihaleye yeterlilik verilmediği için giremediği ifade edilen raporda, Meteksan’a haksız kazanç sağlandığı 2008 yılı KPSS örneği verilerek, şöyle anlatıldı: “Sınavın sözleşme bedeli 59.294 bin TL, yaklaşık maliyet 60 milyon TL ve görev alacak kişilere ödemeler 36 milyon TL’dir. 36 milyonluk ödemenin idare hesaplarına göre 24.857.672’si kişilere ödenmekte aradaki fark firmaya kâr olarak aktarılmaktadır. Bu rakam ise yaklaşık 11 milyon liradır. Böyle bir kâr oranı önemli hiçbir hizmet yapmayan, maliyeti bulunmayan Meteksan için yüksek bir rakamdır. İdare tarafından haksız menfaat sağlanmıştır. Ödenen paraların yaklaşık maliyet hesaplamalarına göre yaklaşık yüzde 41.82’lik bölümü kamu zararıdır ve firmaya sağlanmış haksız kazançtır. Bu oran 2010 yılı ihalesinde yüzde 38’dir.” Raporda bazı ÖSYM çalışanlarının çocuklarının da Meteksan’da çalıştığı vurgulandı. Raporda, ÖSYM’de personelin malvarlıklarının soruşturulmasının ve ilgili kişiler ile akrabalarının sınav başarılarının analiz edilmesi de istendi. Raporda sınav kâğıtlarında oynamaya açık bir sistem olduğu ve buna karşı önlem alınmadığı da kaydedildi.