'Quiz Show' skandalının kilit ismi Herbert Stempel hayata veda etti

ABD’de 1950’li yıllarda NBC kanalında yayınlana bilgi yarışması Twenty One’da yanıtların önceden kendisine verildiğini itiraf eden ve büyük bir skandalın fitilini ateşleyen Herbert Stempel’in 7 Nisan’da öldüğü anlaşıldı.  

Stempel’in eski gelini Bobra Fyne ölüm haberini New York Times’a doğruladı.

John Turturro beyazperdede Herbert Stempel'i canlandırmıştı.

Quiz Show skandalıyla ilgili Robert Redford’ın yönetmenliğini üstlendiği bir de film çekilmiş, filmde Stempel’i ünlü oyuncu John Turturro canlandırmıştı.

DEHA DÜZEYİNDE ZEKAYA SAHİPTİ

19 Aralık 1926’da Bronx’ta doğan Herbert Stempel doğuştan mükemmel bir hafızaya sahipti. Çocukluğunda radyoda yapılan “Americana Quiz” adlı bir bilgi yarışmasına katılmış ve haftalarca hiç yenilmemişti.

Stempel’in Bronx Lisesi’nde yapılan IQ testi onun deha seviyesinde bir zekaya sahip olduğunu gösteriyordu.

Bilgi yarışmalarına özel bir ilgisi olan Stempel “The $64.000 Question” (bizdeki ‘Kim Milyoner Olmak İster’ yarışmasının orijinali), “Tic Tac Dough” ve “Twenty-One” gibi televizyon programlarını kaçırmıyordu.

“Twenty-One” yarışmasına katılmak için başvuran ve yapılan testi geçen Stempel 1956 yılında programa yarışmacı olarak davet edildi.

Yarışmada yanıtları önceden alan ve nasıl yanıtlaması gerektiği konusunda çalıştırılan Stempel 5 hafta boyunca birinci oldu ve toplamda 50 bin dolar para kazandı.

Stempel'in Van Doren ile yarıştığı programdan bir kare.

Yarışmanın yapımcısı Dan Enright daha sonra Stempel’in yerine Columbia Üniversitesi’nde İngilizce öğretmenliği yapan Charles Van Doren’i seçti ve Stempel’e ona karşı kaybetmesi söylendi.

Stempel, “1955 yılında En İyi Film Oscar’ını hangi film almıştır?’ sorusuna “Rıhtımlar Üzerinde” yanıtını verince yarışmayı kaybetti. Doğru yanıt “Marty” olmalıydı.

Enright’ın başka bir programda ekrana çıkartma sözü verdiği Herbert Stempel bu söz yerine getirilmeyince basına gitti ve “Twenty-One”da olup bitenleri itiraf etti.

Olay mahkemelere kadar yansıdı ve “Twenty-One”ın yapımcılarından Albert Freedman ile Charles Van Doren suçlarını kabul ederek hüküm giydiler.

Skandaldan sonra Herbert Stempel New York’ta bir lisede öğretmenlik yapmaya başladı. Daha sonra New York Şehri Ulaşım biriminde işe girdi. 1192’de konuyla ilgili çekilen “American Experience” adlı belgeselde de görev alan Stempel 1994 tarihli “Quiz Show” adlı filmde danışmanlık görevini üstlendi.

Stempel, başrollerini Ralph Fiennes (Charles Van Doren), Rob Morrow ve John Turturro’nujn oynadığı filmin bir sahnesinde oyunculuk da yaptı.