Robotlardan öğretmen olur mu?

Robotlar, hayatın diğer alanlarında olduğu gibi öğretmenlikte de işgücü olarak insanların yerini almaya başlıyor. Eğitim alanında kullanılan robotlar, çocukların çok aşamalı problem çözmesini ve temel matematik becerilerini kolayca öğrenmelerini sağlayabiliyor. Bununla da kalmıyor, yeni dil öğrenmelerini ve daha fazla kitap okumalarını, hatta okuduklarını daha iyi anlamalarını da sağlayabiliyor. Bunun en büyük nedeni olarak da robotların, çocuklara sevimli ve eğlenceli gelmesi gösteriliyor. Yani eğitimi eğlenceli hale getiren çalışma arkadaşı edinmiş oluyorlar. Ancak uzmanlar, bu robotların olumlu yanlarıyla birlikte olumsuz yanlarının olduğuna da dikkat çekiyor. Dikkat dağıtma veya ilgiyi derste toplayamama bunlardan bazıları.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) sosyal robotik araştırmacısı Cynthia Breazeal ve ekibi, robotların öğrencilerin öğrenmesine nasıl yardımcı olabileceğini araştırıyor. Çocukların robotlara “özel bir ilgisi” olduğunu söyleyen Breazeal, adeta evcil hayvan gibi sevimli ve hatta kucaklanabilecek bazı robotlar üzerinde çalışıyor. Belçika’daki Gent Üniversitesi’nden sosyal robot uzmanı Tony Belpaeme’nin de belirttiği gibi çocuklarla konuşabilecek, onları dinleyebilecek ve derin öğrenme sayesinde edindiği bazı bilgileri aktarabilecek, değerlendirebilecek sosyal robotlar bunlar.

Olumlu ve olumsuz görüşler

Breazeal ve Belpaeme gibi araştırmacılar, robotlarla çocuklar arasındaki “sosyal” bağı güçlendirecek robotlar üzerine çalışıyor. Ancak karşı görüşler de var. Kimi uzmanlar robotların eğitimde kullanımıyla ilgili büyük bir pazar oluştuğunu ve bu durumun, büyük bir yutturmacayı da beraberinde getirdiğini söylüyorlar. Yine de araştırmalar, robotların öğrencilerin yeni beceriler edinmeleri, disiplinli çalışma alışkanlığı edinmeleri ve öğrenmeye karşı olumlu tutum geliştirmelerine yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Örneğin çocukların ikinci dil öğrenimi. Belpaeme, Avrupa’daki göçmen çocukların ikinci dil öğrenmelerine nasıl yardımcı olabileceğini araştırıyor. İngilizce konuşan robotların, Japonya’da 500 pilot sınıfa girmesi planlanıyor. Bu ve buna benzer daha birçok gelişme var.

Robotlar insanların yerini mi alıyor?

Hollanda’da Tilburg Üniversitesi’nde sosyal robotik ve dil gelişimi araştırmacısı Paul Vogt, bu robotların insan öğretmenlerin yerine geçmediğini üstüne basa basa vurguluyor. Onların kalabalık sınıflarda öğrencilere birebir ilgi gösterebileceğini ve bu yanıyla onları birer yardımcı olarak nitelendirmenin daha doğru olacağını düşünüyor.

Kimi bilim insanları ise robotların üretiminde düşünüldüğü kadar yüksek maliyetlerin söz konusu olmadığını vurguluyor. Sözgelişi, Yale Üniversitesi’nden Brian Scassellati ve meslektaşları, Keepon adlı bir eğitim robotunu 200 dolara mal ettiklerini söylüyor.

Robotların okul çalışmalarını daha eğlenceli veya ilgi çekici hale getirebileceği de konuşuluyor. Belpaeme, “Çocuklar öğrenmekten hoşlanıyorsa daha fazlasını da öğreneceklerdir. Bu kadar basit.” diyor. Wisconsin’deki Madison Üniversitesi’ndeki araştırmacıların, çocukların evde daha fazla okumasını desteklemek için geliştirdikleri Minnie isimli robot bunun bir göstergesi. Geçtiğimiz ağustos ayında Science Robotics’te duyurulan bu robot, çocuğun sesli bir şekilde okuduğu kitap hakkında yorumlar yapıyor ve hikâyelere duygusal tepkiler gösteriyor. Bunun da çocuğun okuduğunu anlamasını destekleyen bir aktivite olduğu düşünülüyor.

Tartışma ve çalışmalar gün geçtikçe artıyor. Robotların çocukların eğitimi için iyi mi yoksa kötü bir uygulama mı olduğunu ise zaman belirleyecek.