Saray’a keyfi askerlik muafiyeti yetkisi

Bayramdan önce kabul edilmesi beklenen ve askerlik sistemini tamamen değiştiren yeni askerlik yasasında Cumhurbaşkanına ucu açık bir şekilde askerlikten muafiyet tanıma yetkisi verilmesi dikkat çekti.

TBMM Milli Savunma Komisyonu’nda kabul edilen ve Meclis Genel Kurulu’nda bayramdan önce görüşülerek kabul edilmesi beklenen yasada “özel durumlarda muafiyet ve erteleme” başlığı altında cumhurbaşkanına askerliğini yapmayanlara muafiyet tanıma yetkisi veriliyor. Yasanın 45’inci maddesinin ikinci fırkasında “Barışta, olağanüstü hal veya seferberlik hallerinde veya savaşta, askerliğini henüz yapmadan, Cumhurbaşkanınca gerekli görülen sahalarda özel olarak görevlendirilen gönüllüler, Cumhurbaşkanınca belirlenen şartlara uydukları takdirde askerlik hizmetinden muaf tutulur” hükmü yer alıyor.

‘Demokratik ülkede olmaz’
Maddenin bu haliyle yasada yer almasını Cumhuriyet’e değerlendiren emekli tümgeneral Ahmet Yavuz, yasa maddesinin keyfi uygulamalara açık olduğuna dikkat çekerek “Bu maddeyi iyi niyetli yorumlayamayız. Savaş haliyle sınırlı bırakılsaydı saygı duyarım. Ama ne iş yaptığı belli olmayan kişilerin bir kişinin kararıyla askerlikten muaf tutulması kabul edilemez” dedi. Yavuz, “Demokratik bir ülkenin böyle bir yasası olamaz. Sadece savaş şartları için böyle bir hüküm konulabilir. Fakat normal zamanları da kapsayan böyle bir yasa olmaz, olmamalı. Çok yanlış ve tehlikeli bir madde” diye konuştu.

Özel durumlarda muafiyet yetkisi mevcut 1111 sayılı Askerlik Yasası’nda da yer alıyordu ancak muafiyet için 2018’den önce Bakanlar Kurulu Kararı gerekiyordu. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesinin ardından çıkartılan 700 sayılı KHK ile yapılan değişiklikle ‘Bakanlar Kurulu Kararı’, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararı’na dönüştürüldü. Ancak yeni askerlik yasasında ‘Cumhurbaşkanı Kararı’ şartı yerine “Cumhurbaşkanınca belirlenen şartlar” hükmüyle yetinildi.

Yaş ve süre de onda
Yasada cumhurbaşkanına askerlik süresini yarıya indirme ya da iki katına çıkarma yetkisi de verilirken 20 yaş olan askerlik çağı da cumhurbaşkanı tarafından 5 yıl uzatılıp kısaltılabilecek.