Sınav yok ödev var

Finlandiya’da öğrenciyi merkeze alan iyi bir eğitim sistemi var. Finli çocuklar, dünyanın en iyileri arasında. Okullar arasında çok küçük farklar var. Yani öğrenciler, tamamen ücretsiz olan bu sistemde, Laponya’da da başkent Helsinki’de de  aynı kalitede eğitim alıyor. Bu başarılı sisteme, uluslararası alandaki derecelere rağmen ülkede yeni bir eğitim reformu yapıldı, ders programları değiştirildi.  Reformun mimarları bu değişime gerekçe olarak “dünya değişiyor’’ diyor.

Konular için “çekirdek’’ bir müfredat yazılmış, yerel makamlar ve okullar, belirlenen yedi yetkinliği geliştirmek  ve öğrenme hedeflerine ulaşabilmek için kendi yollarını bulmaya teşvik ediliyorlar. MEF Üniversitesi tarafından  düzenlenen “Eğitimde Değişim Konferansları’’nın oturumlarından biri Finlandiya Ticaret Müşavirliği’nin de katkısıyla “Finlandiya’nın son müfredat değişikliği’’ konusuna ayrılmıştı.   Helsinki Üniversitesi, Viikki Öğretmen Eğitimi Bölümü öğretim üyesi Sari Muhonen, aynı üniversite ve bölümden Ulla İlomaki-Keisala ve Turku Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu öğretim görevlisi Timo Holopainn ile hem bu panelde birlikte olduk hem de sonrasında görüştük. 

Aktif öğrenci istiyoruz

Sari Muhonen, “Bize hep ‘başarılı bir eğitim sisteminiz varken neden reforma ihtiyaç duydunuz?’ diye soruluyor’’ diyor ve şu yanıtı veriyor:  “Çünkü dünya değişiyor, çalışma hayatı değişiyor, teknoloji gelişiyor artık  dijital bir dünya var. Eğitimin de bu değişikliklere uygun hale getirilmesi lazım. Dört ana etken var: 

Öğrencilerin ve öğretmenlerin değişen  rolü.

Eğlenerek öğrenme.

Takım halinde öğrenme.

Daha aktif öğrenci’’. 

Ücretsiz ve demokratik

Eğitimin tamamen ücretsiz ve demokratik olduğuna dikkat çeken Ulla İlomaki-Keisala, müfredat reformunda 7-16 yaş arası temel eğitime odaklandıklarını anlatarak, “Temel amaç bilgi vermek değil, çocukların ne bildiği değil. Onların sağlıklı gelişimini sağlamak asıl amacımız. Sistemde öğrenciler arası ya da okullar arası kıyaslama yok, test yok. Öğrenmeyi öğrenmek ana merkezde yer alıyor. Öğrenci aktif ve öğretmen ve öğrenci birlikte çalışıyor. Karşılıklı takdir ve geri bildirim var. Öğrenmeyi değerlendiriyoruz ama sınavı sınav için yapmıyoruz” diyor.

Öğretmenlerin sorularını da yanıtlayan üç Finli eğitimci, bir öğretmenin “motivasyonumu nasıl sürdürebilir hale getirebilim”sorusu üzerine şunları söylediler: “En önemli şey bir hedefinizin olması. Her ders için, her gün için, her hafta, her ay, her dönem için bir hedef belirleyin ve bu hedefe ulaşmak için çalışın.’’

Öğrencilerinizi dinleyin

Eğitimciler, “sınıfta disiplin sağlamaya” yönelik bir soruyu da şöyle yanıtlıyor: “Öğrenciyi aktif hale getirin. Sizin konuştuğunuz, onların dinlediği bir ortam olmasın. Öğrencilerin önerilerine de açık olun, bu önerileri uygulama konusunda daha cesur olun.”

Kısa ödevler

Finli eğitim uzmanları, Finlandiya’da öğretmenlerin öğrencilere ödev verip vermediğine ilişkin bir soru üzerine de “Ödev var ama saatler sürmüyor” diyor.

Öğrenci hep merkezde

Finlandiya Milli Eğitim Bakanlığı Müfredat Geliştirme Başkanı Irmeli Halinen, reformu şöyle anlatıyor: “Ulusal Çekirdek Müfredat, Finlandiya Milli Eğitim Bakanlığı’nın belediyelerle, okullarla ve öğretmenlerle, öğretmen eğiticileri, araştırmacılar ve diğer ana paydaşlar arasında oluşturduğu yaygın bir işbirliği süreci içinde oluşturuldu. Reform süreci ve çekirdek müfredat, hem eğitim alanında hem Fin kamuoyunda olumlu bir geri dönüş aldı. Okulların öğrenme toplulukları olarak geliştirilmesi ve öğrenmenin coşkusunun ve işbirlikçi bir ortamın vurgulanması; ayrıca eğitimde ve okul yaşamında öğrencinin özerkliğinin teşvik edilmesi reformun başlıca amaçlarından bazılarıdır. Öğrenme hedefleri, yedi yetkinlik alanında tanımlandı.

Yerel makamlar ve okullar bu yetkinlikleri geliştirmek ve öğrenme hedeflerine ulaşabilmek için kendi inovatif yollarını geliştirmeye teşvik ediliyor. Bu reformda vurgulanan işbirlikçi sınıf uygulamaları pek çok öğretmenin aynı anda pek çok öğrenci ile beraber çalışabileceği çok disiplinli, olgu ve proje temelli çalışmalarla gerçekleştirilecek. Yeni Ulusal Çekirdek Müfredata göre tüm okulların her yıl çocuklar için özellikle ilgi çekici olan çalışma konuları veya olgularına odaklanan buna benzer en az bir çalışma dönemi tasarlaması ve sunması gerekiyor.

Öğrenebilme becerisi

Değerlendirmeyi, öğrenme için ve öğrenme açısından yapabilmek istiyoruz. Değerlendirmenin işlevi öğrencileri öğrenmek için yüreklendirmek ve teşvik etmektir. Bir başka deyişle, öğrencilerimize kendi öğrenme süreçlerini aşamalı olarak anlamakta ve analiz etmekte ve öğrenmeleri ile ilgili olarak giderek daha fazla sorumluluk almakta yardımcı olmalıyız. İnanıyoruz ki öğrenebilme sistematik olarak teşvik edilmesi gereken bir beceri ve bu bizim yaşam boyu en çok gereksinim duyduğumuz becerilerden birisi.”