Skandal karar: Bianet'e erişim engeli

İçişleri Bakanlığı’na bağlanan Jandarma Genel Komutanlığı, 16 Temmuz’da Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurdu. Başvuruda, arasında Bianet’in bulunduğu 136 ayrı URL adresine 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 8/A madesi uyarınca erişimin engellenmesi talep edildi. Bu kanun maddesinde, “yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçına bağlı olarak” erişimin engellenmesine karar verilebileceği belirtiliyor.

Aynı gün yasaklama

Ankara 3. Sulh Ceza Hakimi Hasan Demirtaş, aynı gün talep dilekçesinde bulunan 136 URL adresinin tümüne erişimin engellenmesine karar verdi. Erişim engeli getirilen siteler veya sosyal medya hesaplarından bazıları şöyle:

bianet.org, gazetefersude.com, etha10.com, osp.org.tr, direnisteyiz26.org, twitter.com/GazeteFersude, twitter.com/OyaErsoy, twitter.com/TaksimGeziParki, twitter.com/GeziSavunmasi, twitter.com/iscihareketiTaksimGeziParki, twitter.com/Grup_YORUMTaksimGeziParki

Yaman Akdeniz: 8/A sansür mekanizması gibi

İnternete ilişkin yasakları yakından takip eden Prof. Dr. Yaman Akdeniz, “Biz EngelliWeb 2018 raporunda da yazdık. 8/A maddesi kapsamında hakimlikler tarafından bugüne kadar reddedilen tek bir talep dahi yok. Sadece Jandarmadan ve İçişleri Bakanlığından değil kapatılana kadar ağırlıkla Başbakanlık sonrasında da Cumhurbaşkanlığından gönderiliyor. 8/A tamamen siyasi bir sansür mekanizması olarak kullanılıyor. Wikipedia da bu kapsamda engellendi” dedi. 

Bianet'in avukatı: En hafif ifadeyle hukuk skandalı

Bianet’in avukatı Meriç Eyüboğlu karara itiraz ettiklerini söyledi. Eyüpoğlu şöyle konuştu: “Daha önce farklı hâkimlik kararları ile Bianet'te yayımlanan haberlere yönelik erişimin engellenmesi kararları verilmişti. Bu kararların tamamına itiraz ettik, sonrasında Anayasa Mahkemesi’ne taşıdık. İki başvurumuzda da Anayasa Mahkemesi verilen sansür kararlarının basın özgürlüğünü ihlal ettiği sonucuna vardı. Diğer başvurularımız halen mahkemenin önünde. Ancak önceki engelleme kararlarında, başvuru (şikâyet) konusu yapılan habere erişim engellenmişti. Oysa şimdi ilgili hâkim, habere değil tüm siteye erişimi engelleme kararı vermiş, üstelik bu denli büyük bir sansür kararını hiçbir gerekçeye dayandırma gereği duymamış."

Avukat Eyüboğlu mahkemeye yapılan başvuruda da somut bir bilgiye ulaşılamadığını açıkladı, ancak kararın 16 Temmuz yani Gezi duruşmasından iki gün öncesine ait olduğunu söyledi: "Erişimi engellenen adresler arasında gezi duruşması sırasında düzenli paylaşımlarda bulunan adreslerin bulunması (ki bu adreslerin bir kısmı Gezi duruşması dışında herhangi bir paylaşımda bulunmayan URL adresleri) Jandarma Genel Komutanlığı tarafından yapılan ihbarın (!) Gezi davasıyla ilgili olduğunu düşünmemizi sağladı. Oysa bu denli büyük bir sansür kararını, kararın muhatapları olarak tahmin ve varsayımlarla öğrenmeye, anlamaya, açıklamaya çalışmamız ne denli hukuki bir işlemle karşı karşıya olduğumuzun da açık göstergesi. Bu denli büyük sansür kararını, kararın muhatapları olarak tahmin ve varsayımlarla ögrenmeye, anlamaya, açıklamaya çalışmamız ne denli hukuki (!) bir işlemle karşı karşıya olduğumuzun da açık göstergesi... Üstelik bu kararlar muhataplarına tebliğ dahi edilmiyor, bir tesadüf sonucu haberdar olduk. Kararda yer alan onca adres gibi bianet de haberimiz olmadan kararabilirdi. Şimdi bu kararın ne zaman uygulanacağını bilmeden bekliyoruz... Mahkeme kaleminin ifadesiyle "sırayla uygulanıyormuş. En az 200 bin haberin yer aldığı bir haber portalı, Jandarma Genel Komutanlığı’nın başvurusu üzerine başkaca hiçbir araştırmaya gerek kalmadan kapatılıyor. Bu kararı verenler gerekçe dahi belirtmiyor. Bu durum nasıl adlandırılabilir? En hafif ifadesiyle hukuk skandalı. İfade özgürlüğüne ve basın özgürlüğüne yönelik büyük bir saldırı, büyük bir müdahale… Bu karar bir hukuk garabeti... Bu aşamada dileğimiz yaptığımız itirazın hemen değerlendirilmesi ve erişimin engellenmesi kararının kaldırılması, aksi durumda da bianet okuyucularıyla birlikte kararın, milyonlarca kararın biriktiği kötü kararlar çöplüğüne atılması için gereken her şey yapılacak."

Meslek örgütlerinde tepki geldi:

“Mahkemenin Kararı Halkın Haber Alma Hakkına Müdahale”

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Genel Sekreteri Sibel Güneş, Sulh Ceza Hakimlikleri aracılığıyla bianet gibi yüzlerce siteye hangi nedenle engellendiğine dair bir gerekçe kamuoyuyla paylaşılmadan engellemelerin gerçekleştiğini vurgulayarak, bu ülkede demokrasinin yeşermesi ve halkın gerçeklerden haberdar olması için internet sitelerinin gazetelerin gazetecilerin mesleklerini yapabilir olmalarının sağlanması gerektiğini belirtti.

Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Gökhan Durmuş, demokrasiyi, ifade özgürlüğünü içine sindiremeyen zihniyetlerin sürekli sansürle, engelleme ile halkın haber alma hakkına saldırdığını belirterek, bu engel kararının hukukta hiçbir yeri olmadığının altını çizdi.

DİSK Basın İş Genel Başkanı Faruk Eren, gazetecilere ve ifade özgürlüğüne yönelik her gün yeni kararla karşı karşıya kaldıklarını ifade ederek, “Gazetecilik büyük bir baskı altında, öldürülmeye çalışılıyor. Ama gazeteciler de büyük bir inatla direniyor. Bianet’in yanındayız, kapatılan tüm sitelerin bir an önce açılmasını istiyoruz. Hepsiyle dayanışma içindeyiz” dedi.

Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, “Baskıcı devlet anlayışıyla reform olmaz. 16 Temmuz’da alınan kararı uygulamamaya çağırıyoruz”dedi.

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) Koordinatörü Barış Altıntaş ise,“RTÜK yönetmenliğinden günler sonra gelen bu sansür kararı ve bianet’e erişim engeli hükümetin bağımsız internet medyasına yöneldiğini açıkça ortaya koyuyor. Artan internet sansürü iktidarın büyük korkusunu da ortaya çıkarıyor. Çünkü bianet gibi bağımsız medya kuruluşları olmazsa, yaptıkları hukuksuzlukların kamuoyunda duyulmayacağının farkındalar. bianet ve engellenen diğer sitelerin uğradığı hukuksuzluğun bir an önce giderilmesi ve iktidarın bu kabul edilemez yöntemlerden vazgeçmesi gerekiyor” diye konuştu.

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Genel Başkanı Can Güleryüzlü, alınan kararı tartışmasız olarak kınadıklarını ve basın ve ifade özgürlüğü tehlike altında olduğunu belirterek “Dün bu anlayış KHK’ler eliyle çok sayıda basın kuruluşunu kapattı, bugün bu mahkemeler eliyle devam ediyor.Biz bir tek haberin bile şiddet içermiyorsa engellenmesini kabul edemezken; bütünüyle kapatılmasını hiç kabul edemeyiz. Hele bianet gibi yıllarca basın sektöründe var olmuş bir kurumun kapatılmasını kınıyoruz.Bu hukuki bir karar olarak durmuyor, hukuki bir dayanağı da olamaz, bu nedenle bu karardan vazgeçilmelidir” değerlendirmesinde bulundu.

AYM ihlal vermişti

Anayasa Mahkemesi, bianet’te 12 yıl önce yayınlanan “Sıcak İş İlişkileri Değil Taciz” başlıklı habere getirilen erişime engelleme kararına ilişkin yapılan başvuruda, bianet’i haklı bulmuştu. Mahkeme, bianet’in ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verirken, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama kararı vermiş ve erişime engellemenin kaldırılmasını istemişti.