‘Sol İlahiyat’tan Peder Betto, Brezilya Devlet Başkanı Bolsonaro’yu dünyaya ihbar ediyor: Ölüme terk edildiler

Peder Betto, Covid-19 döneminde zulme dönüşen Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro yönetimini kıyasıya eleştirip dünyaya ihbar ediyor. Kökü Bartolomeo de las Casas’a (1474-1566) dayanıyor “Sol İlahiyat” tavrı.

Dominiken Rahip Betto’nun kaleme aldığı, dünyadaki “dostlar”a seslenen mektup, Brezilya Goiás Piskoposu Mgr. Rixen, Brezilya’da yaşayan Belçika kökenli rahip ve yazar Paul Waffard, üyesi olduğum Maallarmé Akademisi’nin başkan yardımcısı şair ve filozof Sylvestre Clancier ve Fransa’da yaşayan, mektubu da dilimize çeviren şair Aytekin Karaçoban köprülerinden geçerek bana ulaştı. Ben de bana düşen görevi yerine getireceğim. “Mektup” yayımlandıktan sonra, bu çok önemli girişimi kendi köşemde değerlendireceğim.

YURTDIŞINDAKİ DOSTLARA MEKTUP

Sevgili dostlar, Brezilya’da bir soykırım yapılmaktadır! Bu mektubu 16 Temmuz 2020 tarihinde yazıyorum. Bu yıl şubat ayında ortaya çıkan Covid-19’un yarattığı ölü sayısı 76 bindir. 2 milyondan fazla insan bu salgına yakalanmıştır. 19 Temmuz’da ölü sayısı 80 bini bulacaktır. Siz bu mektubu okurken 100 bine ulaşmış olabilir. Vietnam Savaşı sırasında, yirmi yılda 58 binden fazla Amerikan askerinin yaşamını yitirdiğini anımsarsak ülkemde yaşanan durumun ciddiyeti daha da önem kazanmaktadır.

Bu korkunç durum bende öfke ve başkaldırı duygusu yaratmaktadır. Hepimiz biliyoruz ki başka ülkelerdeki gibi alınan önlemler ve getirilen kısıtlamalar böyle bir ölüm sayısını engelleyebilirdi. Bu soykırım Bolsonaro yönetiminin duyarsızlığının bir sonucudur. Bilinçli bir biçimde yaratılan durumdur.

Bolsonaro, başkalarının ölümünden tat almaktadır. Milletvekiliyken 1999 yılında bir televizyon izlencesinde şunları dile getirmiştir: “Bu ülkede oy sayesinde hiçbir şey değiştiremezsiniz, kesinlikle hiçbir şey! Burada bir gün iç savaşa girersek ve askeri yönetimin yapmadığı işi yaparsak yani 30 bin insanı öldürürsek iş değişir.” Başkan Dilma Russef’in alaşağı edilmesi için oyunu ordunun en büyük işkencecisi Albay Brilhante Ustra’dan yana kullanmıştır.

Ceset yiyicilik...

Ölümden yana öyle bir saplantısı vardır ki temel siyasetlerinden biri, silahların ve cephanelerin serbest bırakılmasıdır. Başkanlık sarayının dışında küresel salgından kaygı duymadan basına şunları söyleyebiliyordu: “Bu sayılara inanmıyorum.” (27/3/2020, 96 ölü); “Hepimiz bir gün öleceğiz.” (28/4/2020, 5017 ölü.) Neden bu ceset yiyicilik? Başından beri önemli olanın yaşamları kurtarmak değil, ekonomiyi kurtarmak olduğunu dile getirmiştir.

Eve kapanmayı, Dünya Sağlık Örgütü’nün öğütlerini, oksijen aletlerinin ve bireysel korunma gereçlerinin ithalini reddedişi bundandır. Yüksek Mahkeme’nin bu sorumluluğu valilere ve belediye başkanlarına yüklemesi gerekmiştir. Bolsonaro, kendi sağlık bakanlarının yetkisine bile saygı göstermemiştir.

Şubat ayından beri iki bakan değişmiş, her ikisi de başkanla aynı tutumda olmadıkları için görevlerinden alınmıştır. Şimdi bakanlığın başında sağlık konusunda hiçbir şey bilmeyen General Pazuelo bulunmaktadır. O da korona kurbanlarının sayısındaki artışı saklamaya çalışmıştır: Nedenini bilmeden bakanlığın giderleri için 38 milyar ayırmış ve halkın bilgi edinmesi için gerekli danışmanlıkları ortadan kaldırmıştır.

Nedeni açık seçik...

Salgın kurbanlarına ve düşük gelirli ailelere (Brezilya’da 100 milyondan fazladır) yardım etmek için gerekli kaynaklara işlerlik kazandıracak ama alınmayan çok sayıda önlemi burada sayıp dökmeyeceğim. Bolsonaro yönetiminin cinayet niyetli nedenleri açık seçiktir. Bunlar, sosyal sigorta kaynaklarının kurtarılması için yaşlı insanların ölmesidir.

Ulusal sağlık sistemi kaynaklarının kurtarılması için başka hastalıklara yakalanan insanların ölmesidir. Yoksul ailelere yardım kaynaklarından ve 52.5 milyon Brezilyalıya, çok yoksul 13.5 milyon insana (federal yönetim verilerine göre) yönelik başka uygulamalardan tasarruf etmek için yoksulları ölüme terk etmektir.

Ölümü engelleyen önlemlerden hoşnut kalmayan başkan, ticaret yerlerinde, tapınaklarda ve eğitim kurumlarında maske kullanılmasını dayatan yasa tasarısını 3/7/2020 tarihinde veto etmiştir. Kurallara uymayanlara ceza yazılmasını, hükümetin toplumun en yoksullarına maske dağıtma zorunluluğunu da geri çevirmiştir.

Bunlar Covid-19’un en fazla kurbanı olanlar ve 750 bin tutukludur. Bu vetolar her şeye karşın maske kullanımını zorunlu kılan yerel yasalara dokunmamaktadır. Bolsonaro, 8/7/2020 tarihinde senatonun kabul ettiği, içecek su, temizlik malzemeleri sağlamayı, internet ulaşımı yerleştirmeyi, küçük yerleşim yerlerindeki insanlara temel gıda maddeleri, tohum, tarım araçları dağıtmayı zorunlu kılan bazı yasaları da iptal etmiştir.

Yerlilerin sağlığı için ivedi parasal yardımın yanı sıra, yerli halkların 3 ay boyunca alabilecekleri 600 reais’lik (100 Avro ya da 120 dolar) ivedi yardımı kolaylaştırmayı da veto etmiştir. Hükümetin yerli halklara 10 yataktan fazla hastaneler, havalandırma ve oksijen aletleri sunma zorunluluğunu da reddetmiştir.

Yerli halklar, özellikle Amazon bölgesinde toplumsal ve çevresel yıkıma sürüklenmiştir. Lütfen, bu insani kıyımı herkese duyurun. Brezilya’da olup bitenleri ülkenizde, sosyal ağda, Cenevre’deki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu’nda ve Lahey Uluslararası Mahkemesi’nde, aynı zamanda Bolsonaro yönetiminin pek sevdiği yatırımcıları barındıran bankalara ve yatırımcılara duyurmak çok gereklidir.

Bolso-Neron...

Bir süre önce “The Economist”te, sosyal ağda başkan Bolsonaro’yu “Bolso-Neron” olarak adlandırmıştım. Roma yanarken o sazını çalmakta ve koronaya karşı bilimsel olarak hiç etkisi olmadığı bilinen cloroquine adlı ilacın reklamını yapmaktadır.

Bununla birlikte, bu ilacı üretenler başkanın siyasi dostlarıdır. Bu mektubu duyurmak için gösterdiğiniz ilgiye teşekkürler. Yalnızca dışarıdan yapılan baskı sevgili ve güzel ülkemiz Brezilya’yı dayatılan soykırımı durdurabilir. Kardeşlikle...

PAPAZ BETTO