Tekme yumruk ittifakı ile özgür seçim artık hayal

<video:941706>

TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen yasa önerisi, 2019 seçimlerinde ittifak yapacak AKP ve MHP’nin kazanmasına yönelik düzenlemeler içeriyor. İttifak yapan partiler için yüzde 10’luk seçim barajı aranmayacak, ittifakın toplam oyu baraj için esas olacak. Sandık kurulu başkanları, kamu görevlileri arasından belirlenecek, sandık kurulu mührü olmayan zarf ve oy pusulaları geçerli sayılacak. AKP ve MHP’nin sabaha kadar süren mesaiyle TBMM’den geçirdiği yasa önerisi, şu düzenlemeleri öngörüyor: Sandıklar karıştırılacak: Aynı binada oturan seçmenler, hane bütünlüklerinin korunması ve aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla farklı sandık bölgelerine kaydedilebilecek. Seçim türüne göre sandıklardaki seçmen sayısını YSK belirleyecek.

Sandıklar taşınabilecek: Seçim güvenliği gerekçesiyle vali veya il seçim kurulu başkanının oy verme gününden en geç 1 ay önce talepte bulunması halinde, o yerdeki sandıkların en yakın seçim bölgelerine taşınmasına, sandık bölgelerinin birleştirilmesine, muhtarlık seçimleri hariç olmak üzere seçim bölgelerinin birleştirilmesi ile seçmen listelerinin karma şekilde düzenlenmesine YSK karar verebilecek.

Seyyar sandık: Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin, muhtarlık seçimleri hariç, oy kullanmalarını sağlamak için seyyar sandık kurulacak.

Sandıklarda AKP-MHP çoğunluğu: Sandık kurulu başkanı, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından kamu görevlileri arasından belirlenecek. Bunun için ilçede görev yapan tüm kamu görevlilerinin listesi, mülki amir tarafından yerleşim yeri adresleri esas alınarak ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilecek. İlçe seçim kurulu başkanı, bu kamu görevlileri arasından ihtiyaç duyulan sandık kurulu başkanı sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekmeyle belirleyecek ve bu kişiler arasından engeli bulunmayanları sandık kurulu başkanı olarak atayacak. Siyasi partilerin belirlediği sandık kurulu üyeleri dışında kalan bir üye de yine kamu görevlileri arasından belirlenecek. Böylece sandıklarda AKP ve MHP çoğunluğu olacak.

İki pusula tek zarfta: Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, oy pusulaları aynı zarfa konulacak. Yerel seçimlerde de tüm oy pusulaları tek zarfta kullanılacak. Böylece, ittifaka oy veren AKP ve MHP seçmeni Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan’a oy vermesi için yönlendirilmiş olacak. Zarf ve sandık ağzının ebatları ile kabinlerin ölçü ve standartları YSK tarafından belirlenecek.

Polis sandık başında: “Sandığın bulunduğu yerin 100 metre yarıçapındaki bölge” olarak tanımlanan ‘sandık alanı’ düzenlemesi kaldırıldığı için kolluk güçleri, sandık çevresinin kapısına kadar gelebilecek. Sandık çevresi, ‘oy sandığının konulduğu ve sandık kurulunun görev yaptığı oda, bölüm veya bu amaçla oluşturulan yer” olarak tanımlanıyor. Sandık kurulu başkanının yanısıra seçmen de cebir, şiddet ve tehdit kullanılarak sandık başı düzeninin bozulduğu gerekçesiyle kolluk kuvvetini sandık çevresine çağırabilecek.

Her şey ittifak lehine: Seçime katılma yeterliliğine sahip olan partiler, bir protokolle ittifak yapabilecek. İttifak yapan partiler, oy pusulasında ‘ittifak’ bölümünün altında yan yana yazılacak ve milletvekili aday listeleri ayrı olacak. İttifak sütunun herhangi bir yerine vurulun mühür geçerli sayılacak. Partilerin dışına ya da ittifakın adının yazıldığı bölüme ya da iki partinin tam ortasına vurulan mühürler, ittifakın ortak oyu sayılacak. Ortak oylar, partilerin aldıkları oy oranına göre paylaşılacak. Nispi temsil sistemine göre (D’hondt sistemi) önce ittifakla birlikte partilerin çıkaracağı vekil sayısı belirlenecek. İttifakın aldığı milletvekili ise daha sonra ittifak yapan partiler arasında yine aldıkları oy oranına ve d’hondt sistemine göre paylaşılacak. Önce ittifakın çıkardığı vekil hesaplanacağı için ittifak yapan partiler normalden daha fazla vekil alabilecek.

İttifak için baraj yok: İttifak yapan partiler için ayrı ayrı yüzde 10 baraj aranmayacak. Seçim barajında ittifakın toplam oyu esas alınacak. Böylece seçimde yüzde 5 oy alan bir parti ittifak yapması durumunda Meclis’e girebilecekken, yüzde 9.99 ile baraj altında kalan bir parti Meclis’te temsil edilmeyecek.

Mühürsüz oy pusulaları geçerli: Arkasında sandık kurulu mührü olmamasına karşın YSK filigranı olan zarf ve oy pusulaları geçerli sayılacak.

Başka partiden aday olunabilecek: Bir siyasi parti, bir başka siyasi partinin listelerinden milletvekili adayı gösterebilecek. Bunun için siyasi partilerin seçimlerde başka bir siyasi partiyi destekleme ile bir parti üyesinin başka bir partiden aday olma yasağı kaldırılıyor.