Tüketici kredilerine ayrılan karşılıklar artırıldı

Tüketici kredilerine ilişkin tahsili gecikmiş alacaklar oranı yüzde 8'in üzerinde bulunan bankalarca kullandırılacak taşıt ve konut kredisi dışındaki tüketici kredilerine ilişkin genel karşılık oranının Birinci Grup - Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar arasında izlenenler için yüzde 4, İkinci Grup - Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar arasında izlenenler için yüzde 8 olarak uygulanacağını bildirdi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu(BDDK) Karşılık ve Sermaye Yeterliliği Düzenlemelerinde Yapılan Değişikliklere İlgili yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, hanehalkı toplam yükümlülüklerinin toplam varlıklarına oranında hızlı bir artış gözlendiği kaydedilerek, Aralık 2009 itibarıyla yüzde 29.6 seviyesinde bulunan söz konusu oranın Mart 2011 itibarıyla yüzde 35.1 seviyesine ulaştığı belirtildi. Hanehalkı yükümlülüklerindeki bahse konu gelişmeye paralel olarak bireysel kredilerin toplam tasarruf mevduatına oranının da hızla arttığına dikkat çekilen açıklamada, "Küresel finansal kriz öncesi dönemde yüzde 48 düzeyine ulaşan söz konusu oran, finansal kriz döneminde bir miktar gerilemiş ancak krizin etkilerinin ortadan kalkmasıyla artış eğilimini sürdürerek Nisan 2011 itibarıyla yüzde 54 seviyesine yükselmiştir" denildi.

Bireysel krediler yüzde 16,1 artırdı

Bireysel krediler tutarının 10 Haziran 2011 itibarıyla 200 milyar 434 milyon TL büyüklüğünde olduğu belirtilen açıklamada, "Bireysel kredilerin 152.7 milyar TL tutarındaki bölümü tüketici kredilerinden, tüketici kredilerinin ise yüzde 46'sı konut kredilerinden, yüzde 4'ü taşıt kredilerinden, yüzde 50'si ise ihtiyaç kredileri ile diğer tüketici kredilerinden oluşmaktadır" ifadeleri kullanıldı. Açıklamada, tüketici kredilerinin 2011 yılı içerisinde yüzde 18.3 oranında artış gösterdiği söz konusu dönemde konut ve taşıt kredileri sırasıyla yüzde 14.6 ve yüzde 13.1 oranında artarken ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerindeki artış yüzde 22.4 düzeyine ulaştığı belirtildi.

Açıklamaya göre, Nisan 2010 - Nisan 2011 dönemi esas alındığında, ihtiyaç kredileri ile diğer tüketici kredilerinde 23.1 milyar TL düzeyinde bir artış yaşandı. Bu durum tüketici kredilerindeki büyümenin yüzde 50'den fazlasının ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinden kaynaklandığını göstermekte. Bahse konu kredilerin bir yıldan daha uzun vadeli olanları dikkate alındığında söz konusu büyüme oranı yüzde 54 seviyesine yükseldiği dikkat çekti.
İhtiyaç ve diğer tüketici kredilerinin gelişimi banka grupları bazında incelendiğinde ise bahse konu artışın büyük bir kısmının kamu bankaları ile yerli özel bankalardan kaynaklandığı belirlendi. Nitekim söz konusu banka grupları için Nisan 2010 -Nisan 2011 dönemine ilişkin büyüme oranları sırasıyla yüzde 54 ve yüzde 49 olarak gerçekleşti. Bu gelişmeler hem konut ve taşıt kredisi dışında tüketici kredisi kullanacakların daha temkinli olmalarını hem de belirtilen nitelikte kredi kullandırım tercihinde bulunan bankaların bahse konu kullandırımlarda daha ihtiyatlı hareket etmelerini sağlayacak uygulamalar geliştirilmesi gereğine işaret etmekte. Zira, ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinin teminatında taşıt veya konut kredilerinde olduğu gibi fiziki bir teminatın genellikle bulunmaması ve uzun vadeler nedeniyle taksit tutarının düşük olması hanehalklarının talebini olumlu yönde etkilemekte ancak bankaların sermaye yeterliliği hesaplamalarında bahsekonu nitelikteki krediler yüzde 100 oranında risk ağırlıklandırmasına tabi tutulmakta.

1-2 yıl arasında olan tüketici kredilerinin sermaye yeterliliği içindeki payları artırıldı

Açıklamada, bu nedenle, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun 16 Haziran 2011 tarihli toplantısında yapılan değerlendirmede, taşıt ve konut kredisi dışındaki tüketici kredileri için genel karşılık oranlarının artırılmasının ve 22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan kredi kartı harcamalarından kaynaklı kredi alacaklarının kalan vadelerine göre risk ağırlığına tabi tutulması benzeri bir yaklaşımın konut ve taşıt dışındaki tüketici kredilerine de uyarlanmasının uygun olacağı sonucuna varıldığı belirtilerek bugünden itibaren kullandırılacak krediler için geçerli olacak uygulamaları şöyle sıralandı:
"-Tüketici kredilerinin toplam kredilerine oranı yüzde 20'nin üzerinde olan bankalar ile taşıt ve konut kredileri dışındaki tüketici kredilerine ilişkin tahsili gecikmiş alacaklar oranı yüzde 8'in üzerinde bulunan bankalarca kullandırılacak taşıt ve konut kredisi dışındaki tüketici kredilerine ilişkin genel karşılık oranının Birinci Grup - Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar arasında izlenenler için yüzde 4, İkinci Grup - Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar arasında izlenenler için yüzde 8 olarak uygulanacak.
-Bu kredilerden sözleşme koşulları ilk ödeme planının uzatılmasına yönelik olarak değiştirilecekler için en az yüzde 10 oranında genel karşılık ayrılacak.
-Söz konusu genel karşılık oranlarının artırılmasına bağlı olarak bankalar açısından oluşabilecek rekabet dezavantajı göz önünde bulundurularak, bahse konu yaklaşımın finansman şirketlerine de uygulanacak.
-Tüketici kredilerinin uzun vadelere yayılmasının uzun vadede ortaya çıkarabileceği riskler göz önünde bulundurularak, daha önce kredi kartı alacakları için getirilmiş olan kalan vadeye bağlı risk ağırlıklandırma yönteminin bir benzerinin taşıt ve konut kredisi dışındaki tüketici kredileri için de uygulanmasını ve bu bağlamda, bankaların sermaye yeterliliklerinin hesaplanmasında taşıt ve konut kredileri dışındaki tüketici kredilerinden kalan vadesi 1 yıl ile 2 yıl arasında olanlar için risk ağırlığının yüzde 150, 2 yıldan fazla olanlar için ise yüzde 200 olarak dikkate alınacak."