Venedik Komisyonu’ndan Türkiye açıklaması

Venedik Komisyonu, Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun'la ilgili görüş bildirdi.

Venedik Komisyonu’ndan Türkiye açıklaması
Abone Ol google-news
Yayınlanma: 07.07.2021 - 09:50

Avrupa Konseyi'nin anayasal konularda danışma organı olan Venedik Komisyonu, Türkiye'de geçen yıl kabul edilen ve dernekler üzerindeki denetimi sıkılaştıran Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun'la ilgili açıklamada bulundu.

Komisyon, uluslararası insan hakları standartlarıyla uyumlu olmadığı yönünde görüş belirtti. Komisyon, mevcut haliyle sivil toplum kuruluşları açısından riskler içerdiğini belirtiği kanunun revize edilmesini isteyip Ankara'ya tavsiyelerde bulundu.

Türkiye'nin terörün finansmanıyla mücadelesini anlayışla karşıladığını belirten Venedik Komisyonu, bununla birlikte, bu mücadelenin "uluslararası hukuk yükümlülükleri çerçevesinde yapılması gerektiği" mesajı verdi.

TEMEL İNSAN HAKLARINA İŞARET ETTİ

Komisyon, 7262 sayılı kanun ile Türkiye'nin kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanına ilişkin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları ve Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) konuya ilişkin tavsiyelerini iç hukuka aktarmak istediğini, ancak kanunun bu amacı aşan hükümler içerdiğini kaydetti. Kanunun, hedef ve faaliyetleri ne olursa olsun tüm dernekleri kapsadığını not eden Venedik Komisyonu uzmanları, kanun hükümlerinin başta örgütlenme ve ifade özgürlüğü ve adil yargılanma olmak üzere temel insan hakları açısından olumsuz sonuçlar doğurabileceğini bildirdi.

MUĞLAK BULDU

Kanun kapsamında 2860 sayılı Yardım Toplama Kanununda yapılan değişiklikteki formülasyonu "muğlak" bulan Komisyon, net ve objektif kriter olmaksızın internet ortamında yardım toplama girişimlerine hükümet kontrolü ve ceza uygulanmasının sivil toplum kuruluşlarının meşru yardım toplama faaliyetleri üzerinde olumsuz etki yaratacağı, bunun da örgütlenme özgürlüğü haklarını ihlal edeceği görüşünü belirtti.

Kanun, "izinsiz" yardım toplama faaliyetinin internet ortamında yapılması halinde valilikler ya da İçişleri Bakanlığı'nın içerik kaldırılması için bildirimde bulunabilmesini öngörüyor. İçeriğin 24 saat içinde kaldırılmaması halinde Sulh Ceza Hakimliği'ne içeriğe erişim amacıyla başvuruda bulunulmasını düzenliyor.

Venedik Komisyonu, Terörün Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yer alan suçlar ve Türk Ceza Kanunu'nda yer alan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti veya suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından mahkûm olanların, hukuksal denetim olmaksızın derneklerin genel kurul dışındaki organlarında görev alamayacaklarına dair hükmü de eleştirdi. Bu kişilerin yerine dernek ve üyelerinin onayı olmaksızın kayyum atanmasını örgütlenme özgürlüğü bakımından "ciddi ihlal" olarak değerlendirdi.

BAKANLIK DERNEK FESHEDEMEZ

Faaliyetleri askıya alınmış bir derneğin feshedilmesine İçişleri Bakanı değil mahkemelerin karar verebileceğine vurguda bulunan Komisyon, böyle bir kararın da "orantılılık ilkesi kapsamında sadece son çare olarak ve uygun adil yargılanma güvenceleriyle" alınması gerektiğini kaydetti.

Yurt dışı merkezli dernekler

Komisyon, üst kuruluşları veya merkezleri yurt dışında bulunan dernek, vakıf ve diğer kâr amacı gütmeyen kuruluşların kanun kapsamına alınmış olmasını da "orantısız" buldu. Bu kuruluşların Türkiye'de faaliyette ve iş birliğinde bulunmaları için izne ihtiyaçları olduğunu anımsattı. 

Venedik Komisyonu, derneklere getirilecek kısıtlamalarda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Kişisel ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi'nin örgütlenme özgürlüğüyle ilgili maddelerinin temel alınmasını istedi. Kanunun sivil toplum kuruluşlarıyla istişare edilerek revize edilmesini önerdi.

-DW Türkçe


İlgili Haberler

Cumhuriyet Tatil Otel Rezervasyon

En Çok Okunan Haberler