Vergi cennetinde devlet şirketi

Devletin bir vergi cennetinde kamu şirketi kurma kararı yürürlüğe girdi. Bakanlar Kurulu kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla, Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), vergi ve hesapların denetlenmesi yükümlülüğü olmayan, Manş Denizi’nde İngiltere ve Fransa arasında bulunan Jersey Kanal Adaları’nda şirket kuracak.

Nükleer şüphesi

Bakanlar Kurulu kararında 50 milyon dolar sermayeli şirketin bu parayı ve kazançları yurtdışında tutabileceği belirtiliyor.

Şirketin büyük olasılıkla nükleer santrallarla ilgili faaliyet yürüteceği anlaşılıyor. Kararda “atık yönetimi”nden söz edilmesi önemli bir ipucu oluşturuyor ve nükleer santral pazarlıklarında karşı tarafa söz verilmiş olabileceği belirtiliyor.

Bakanlar Kurulu kararında, “EÜAŞ, yurtiçinde uluslararası anlaşmalar çerçevesinde belirlenen faaliyetlerle yurtdışında elektrik enerjisi üretimi ve ticaretiyle yakıt ve atık yönetimine yönelik; elektrik santralı kurulması, işletilmesi, bakımı, onarımı ve rehabilitasyonu, elektrik ticareti, yakıt ve atık yönetimi ile elektrik ticareti gibi faaliyetleri yerine getirmek amacıyla, ilgili ülke mevzuatına göre yurtdışında şirket açacak” deniliyor.

Şirketin teşkilat yapısı, yöneticileri, çalışma usul ve esasları, denetimi, iç denetimi, bağımsız denetimi ve EÜAŞ ile ilişkileri, tabi olduğu ülke mevzuatı ve ilgili şirket esas sözleşmesi dikkate alınarak şirketin genel kurulunca belirlenecek. Yönetim kurulu üyelerinden biri Kalkınma Bakanlığı adına, biri Hazine Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu bakanlık adına, biri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı adına ilgili bakanların önerisi üzerine genel kurulca atanacak. Şirketin yönetim kurulu üye sayısı, üyelerin atanma usül ve esasları, görev süreleri ile ücret ödeme esaslarına ilişkin konular sözleşmede belirlenecek.

Gündemden düşmüyor

Jersey Kanal Adaları, G20 toplantıları dahil uluslararası platformlarda sık sık gündeme gelen, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) hakkında uyarılar yayınladığı bir yer.

Maliye’nin kayıtdışı ekonomi için strateji planları hazırladığı bir dönemde, bir kamu kurumunun vergi ödemekten kaçınmasına Cumhurbaşkanı ve hükümetin onay vermiş olmasına dikkat çekiliyor. Şirket yönetimine kimlerin atanacağı ve dolar üzerinden ödenecek maaşlar da merak konusu.

Devlet kuruluşları Botaş ve TPAO da, Jersey Kanal Adaları’nda şirket kurmuşlar ve tartışmalara neden olmuşlardı. “Botaş International”ın harcamaları ve keyfi kadrolaşması Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu raporlarına da girmişti.