Zayıflama haplarındaki yasaklı maddeler

Farmakognozi ve Fitoterapi Derneği üyesi ve Mikro-Gen Ar-Ge Direktörü Dr. Özgür Göknel, kırmızı biberin zayıflamaya yardımcı olabileceğini ve oldukça güvenli bir gıda maddesi olduğunu savundu.

Yapılan araştırmalarda, kırmızı biberin kilo kaybını hızlandırıcı etkilerinin olduğunun saptandığını, kırmızı biberin, metabolizmayı hızlandıran, iştahı baskılayan, yağ yıkımını artıran termojenik bir madde olduğunu belirten Göknel, ''Ancak bu etkisinin gözlenmesi için çok özel bir dozlamaya ihtiyaç vardır. Geleneksel olarak kırmızı biber tüketiminin artırılması, diyet sırasında metabolizmanın hızlandırılmasına yardımcı olabilir'' dedi.

''Kırmızı biber, yurt dışından gelen ve haftada 4-8 kilo verdirdiği söylenen tüm gıda takviyelerine, sağlığın bozulması pahasına kilo kaybı oluşturan bazı sentetik kimyasalların ve bitkisel diye tüketiciye yutturulan tabletlerin içine karıştırılabilmektedir. Bu nedenle kilo verdirdiği söylenen ya da iddia edilen bu tabletlerden, Sağlık Bakanlığı onaylı olmadığı takdirde, mutlak koşulda uzak durulmalıdır'' diyen Göknel, hiçbir ilaç ya da gıda bileşenlerinin, kalori kısıtlaması uygulamadan yeterli kilo verdiremeyeceğini, kırmızı biberin içinde bulunan ''kapsaisin'' maddesinin vücutta adrenalin hormonunun artmasına yol açarak, metabolizmayı hızlandırdığını ve tokluk hissi oluşturabildiğini söyledi.

Kırmızı biberde bulunan ''kapsaisin'' maddesinin de benzer şekilde kilo kontrolüne yardımcı olduğunu belirten Göknel, ''Ancak bu maddeler, uygun diyet ve kalori kısıtlaması ile kullanıldığında işe yararlar. Etkileri uzun dönemde ortaya çıkar ve hiçbir ciddi yan etkisi yoktur. Bu nedenle tüm Avrupa Birliği ülkeleri, İsviçre, Avustralya, ABD ve Kanada'da gıda takviyesi başlığı altında eczanelerde satılmaktadır. Bu ülkelerin çoğunda herhangi bir devlet otoritesinden izin almaya bile gerek yoktur. Bunun nedeni, bu bileşiklerin aslında birer gıda bileşiği olmasından kaynaklanmaktadır ve tüm ülkelerde 'güvenli' olarak kabul edildiği için Sağlık Bakanlığı izni gerekmeden serbestçe satılmaktadır'' diye konuştu.
 

''Birkaç ayda hızla kilo verilmez"

Türkiye'de yeşil ve kırmızı reçete dışındaki tüm ilaçların kutu üzerinde ''reçete ile satılır'' ifadesi olduğu halde reçetesiz satıldığını belirten Göknel, ''Bu, ülkemizin temel sorunudur. Eczanelerden yasal olarak reçetesiz satılmasına izin verilen tablet ya da kapsül formundaki preparatlar ya da ilaç dışı gıda takviyeleri ya Sağlık Bakanlığından izinli ya da Tarım ve Köyişleri Bakanlığından izinli olması gerekmektedir. Buradaki temel sorun ülkemizde OTC (Yan etkisinin çok az olması nedeniyle ve ciddi hastalıklar dışında kullanılabilecek, reçetesiz satılmasına izin verilen ilaçlar) yasasının olmamasıdır. Tablet ya da kapsül gibi farmasotik bir şekilde sağlıklı olmak için kullanılan ürünler gıda takviyesi olarak ya da Sağlık Bakanlığı izni ile reçete gerektirmeden 'sağlık koruyucu preparat' olarak eczanelerden satılabilir'' diye konuştu.

Dr. Göknel, şu bilgileri verdi:

''Gıda takviyesi olarak sınıflanan ve bütünüyle güvenli, hiçbir ciddi yan etkisi olmaması gereken tablet ya da kapsüllere, çeşitli firmalar 'sibutramin' ve 'sildenafil' gibi kimyasal maddeleri daha hızlı kilo verdirmesi için eklemektedir. Kilosunu koruma ya da diyet ile birlikte kilo vermek isteyen kişiler yeşil çayı, kafeini, kırmızı biberi, l-karnitini, kromu, üzüm çekirdeği ekstresini, goraka meyvesi ekstresini güvenle kullanabilirler. Bunlar eğer kapsül ya da tablet formunda ise Sağlık Bakanlığı iznini kutu üzerinde aramalıdırlar. Ancak meyve suyu veya içecek formunda ise ya da güvenilir firmalar tarafından ülkemizde üretilmiş gıda takviyesi şeklinde ise bunlar da kullanabilir. Burada unutulmaması gerekli konu, birkaç ayda hızla kilo verilemeyeceğidir. Bu çok hatalı ve riskli bir yaklaşımdır. Metabolizma hızlandırıcı 'termojenik' olarak adlandırılan bu tür gıda molekülleri sağlıklı kilo kaybına yardımcı bileşiklerdir. Güvenle kullanabilirler.''

Yasaklı maddeler

Dr. Özgür Göknel, günümüzde çok sayıda diyet ilacının bulunduğunu, ancak bunlardan bazılarının FDA onaylı ve sadece doktor kontrolünde kullanma izni olduğunu söyledi.
Birçok zayıflama ilacının ise kulaktan dolma bilgilerle internetten etkili bir reklam yapılarak pazarlandığına dikkati çeken Göknel, ''Biber hapından dolayı gerçekleşen ölüm dolayısıyla, birçok kişi bu tür onaysız zayıflama haplarından elini çekse de şişmanlık söz konusu olduğu için satışlar devam ediyor. Bitkisel denen ve çarpıntı yapan zayıflama ilaçlarında, çok sayıda zararlı olabilecek maddeler mevcut'' dedi.

''Zayıflama tabletlerinde insanın ölümüne yol açan, kimyasallardır, bitki ekstreleri değildir'' diyen Göknel, ileri analitik araştırmalar ile bitkisel tablet ve kapsüllere karıştırılan yasaklı maddeleri, şöyle sıraladı:

''Sibutramin: Doktor kontrolünde kullanılması gereken ana maddelerden biridir. Tokluk hissi ve enerji açığa çıkarmasıyla biliniyor. Amaç mutluluk hormonunu 'serotonin' yükselterek tokluk hissi vermek. Yan etkileri kronik kalp hastalıkları, çarpıntı, tansiyon, böbrek hastalıkları, ruh hastalıkları. Yüksek doz ölüme götürür. Doktor kontrolünde kullanılması gerektiği halde yıllarca ülkemizde Sağlık Bakanlığı izniyle, ancak reçete istenmeden yani doktor kontrolü dışında satılmış ve geçtiğimiz aylarda tüm Avrupa ülkeleri ile ülkemizde de yasaklanmıştır.

Efedrin: Esasen astım ilacıdır. Sporcular, yağ yakımını hızlandırmak için bunu keşfettiler. Tokluk hissi veriyor ve kalp atışlarında hızlandırma yapıyor, yağ yakımını kolaylaştırıyordu. Kalp ve nabız hızında artış ve kanı sulandırmak için kafein ve aspirin ile kombine edilirdi. Kısaca ECA denen bu formülle geçtiğimiz senelerde İzmir'de 3 genç kalp krizinden öldü. Efedrin şimdi yasak. Ayrıca FDA da yasaklılar listesinde. Yan etkileri, kronik kalp rahatsızlıkları, çarpıntı, tansiyon...

Sinefrin: Şu sıralarda, çoğu zayıflama haplarında bulunan bir maddedir. Acı portakaldan üretilir, doğal olsa da bu zararlı olmadığı anlamına gelmez. FDA yasaklı maddeler arasındadır. Her ne kadar doğal yollardan üretilebilse de genelde sentetik olarak piyasaya sürülüyor. Yani kimyasal. Hem yan etkileri hem de etkileşim olarak efedrinin kardeşi bir maddedir. Oysa ki yasak. Doğal ya da sentetik olsa bile...

T3 ve T4: Vücutta aktif tiroid hormonlarıdır. Dışarıdan sentetik olarak alınması hipertiroidi etkisi verip, metabolizmayı hızlandırarak yağ yaktırmaya çalışır. Genellikle tiroid hastalarının kullandığı bu maddeler, zayıflama ilaçlarının içinde olabiliyor. Zararlarının arasında tiroid hormonlarını tamamen devre dışı bırakabilme olasılığı mevcut. Kalp krizine yol açabiliyor.

Salbutamol: Bu da bir astım ilacında kullanılan madde. Yan etkileri kronik kalp rahatsızlıkları, çarpıntı, tansiyon, böbrek hastalıkları, sıkıntı ve iç huzursuzluğu gibi psikolojik sorunlara da yol açabiliyor. Clenbuterol: Yağ yakımı üzerine kullanılan yasaklı bir madde.''