Savunma, diplomasi ve enerji!

Doğu Akdeniz’de bölgesel ve küresel rekabetin sertleşmesine koşut olarak konuyla ilgili çalışmaların sayısında da artış gözleniyor. Kısa süre önce yayımlanan, gazeteci ve yazar Şenol Çarık’ın derlediği Doğu Akdeniz’de Rekabet (Halk Kitabevi) bu kapsamda dikkat çeken bir ortak çalışma.

Konunun uzmanlarının buluştuğu kitaba makale veren isimler şöyle:

“Mavi Vatan” kavramının isim babası Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Emekli Tümamiral Semih Çetin, Emekli Tümgeneral Ahmet Yavuz, eski Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Şükrü Sina Gürel, Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, Emekli Büyükelçi Onur Öymen, Prof. Dr. Sencer İmer, Prof. Dr. Barış Doster, gazeteci ve yazar Nur Batur, Dr. Gözde Kılıç Yaşın, gazeteci M. Birol Güger ve araştırmacı Adnan Tetikol.

Doğu Akdeniz, Türkiye ve bölgemiz açısından yaşamsal. Üç kıtanın birleştiği bir deniz. Tarih boyunca siyasi ve iktisadi açıdan hep önemli olmuş. Doğu ile Batıyı birbirine bağlayan köprü ve ticaret yolu, birbirine açan kapı olarak öne çıkıyor.

JEOPOLİTİK VE STRATEJİK AÇIDAN DEĞERLİ

Merkezi bir konumda. Jeopolitik ve stratejik açıdan değerli. Enerji kaynaklarıyla da ABD başta olmak üzere emperyalist ülkelerin iştahını kabartıyor. Çünkü Hint Okyanusu, Süveyş Kanalı, dünya petrolünün yüzde 40’ının geçtiği Hürmüz Boğazı açısından da önemli.

Soğuk Savaş’ın bitmesi, Ortadoğu ve Avrasya’da değişen güç dengeleri, yeni bulunan hidrokarbon yatakları, son yıllarda Doğu Akdeniz’i yeniden öne çıkardı. Kimi araştırmalara göre; çıkarılabilir doğal gaz miktarı 3.5 trilyon metreküpün üzerinde.

Zengin enerji kaynakları nedeniyle, Doğu Akdeniz’deki güç mücadelesi yalnızca bölge ülkeleri arasında sınırlı değil, Akdeniz ülkesi olmayan küresel güçler de meselelere müdahil oluyorlar. Türkiye de Doğu Akdeniz’de etkili olmaya çalışıyor.

569 deniz mili uzunluğundaki kıyısı ile Doğu Akdeniz’de en uzun sahil şeridine sahip ülke olan Türkiye; özellikle “Mavi Vatan” doktriniyle birlikte Doğu Akdeniz’le daha çok ilgileniyor. Kıbrıs’ın önemi, KKTC’nin değeri, gün geçtikçe daha iyi anlaşılıyor.

Kitapta, jeopolitik konumuyla, tarihsel arka planıyla birlikte Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmeler, küresel rekabet, 21’inci yüzyılda “Mavi Vatan” doktrininin önemi ve Türkiye’nin izlemesi gereken siyaset, ayrıntılı olarak inceleniyor.

Hem makaleler hem de Şenol Çarık tarafından yapılan söyleşiler rahat okunuyor. Mavi Vatan, Doğu Akdeniz, Ortadoğu, Kıbrıs, enerji rekabeti, deniz yetki alanları, müzakere süreçleri, bölge ülkeleri ve büyük güçlerin izledikleri stratejiler başta olmak üzere işlenen konularda da bir bütünsellik dikkat çekiyor.

Doğu Akdeniz’de Rekabet / Derleyen: Şenol Çarık / Halk Kitabevi / 173 s.