Tesla'da büyük bir sorun gündeme geldi. Yaklaşık 4 milyon aracın içindeki 'kendi kendine sürüş' bilgisayarının değiştirilmesi ya da bu araçların sahiplerine tazminat ödenmesi gerekebilecek soruna dair ayrıntılar açıklandı.
TARİHİN EN BÜYÜK GERİ ÇAĞIRMASI
Bu sorumluluk, tarihin maliyet açısından en büyük otomotiv geri çağırma işlemlerinden birine neden olabilir.
OTONOM SÜRÜŞ KABİLİYETİ
2016 yılında Tesla, ileriye dönük üretimdeki tüm araçlarının “tam otonom sürüş kabiliyeti için gerekli tüm donanıma” sahip olduğunu iddia etmişti.
ELON MUSK AÇIKLAMIŞTI
Tesla'nın “tam otonom sürüş” terimini kullanımı yıllar içinde değişti, ancak o zaman ve yıllar sonra CEO Elon Musk, Tesla sahiplerinin sonunda araçlarını seviye-4-5 otonom sürüş yeteneğine sahip “robotaksilere” dönüştürecek bir yazılım güncellemesi alacakları anlamına geleceğini iddia etti, bu da araçlarda kimse olmasa bile denetimsiz otonom sürüş anlamına geliyor.
10 YILLIK SÜREÇ
Neredeyse 10 yıl sonra, Tesla'nın son on yılda teslim ettiği araçların çoğunda bu gerçekleşmedi ve yakında da gerçekleşmeyeceği öğrenildi.
WEB SİTESİNDEN KALDIRILDI
Tesla blog yazısı, tüm otomobillerin artık “tam otonom sürüş donanımına” sahip olduğunu duyurdu, ancak daha sonra bu ifade Tesla'nın web sitesinden kaldırıldı.
Tesla'nın araçlarının “tam otonom sürüş kabiliyeti için gerekli tüm donanıma” sahip olduğu iddiasının doğru olmadığı da kısa sürede kanıtlandı.
O dönemde Tesla araçlarını kameralar, öne bakan bir radar, ultrasonik sensörler ve HW2.5 adı verilen bir “kendi kendine sürüş” bilgisayarı ile üretiyordu.
Tesla hızla yeni bir “HW3 kendi kendine sürüş bilgisayarı” ile yeni araçlar üretmeye başladı ve HW2.5 bilgisayarının kendi kendine sürüş kabiliyetine ulaşmak için yeterince güçlü olmadığını kabul etti.
Otomobil üreticisi, mevcut HW2.5 araçlarını Tesla'nın 'Tam Kendi Kendine Sürüş' (FSD) yazılım paketini satın alan sürücülerin sahip olduğu yeni HW3 bilgisayarlarla ücretsiz olarak güçlendirmeye başladı.
Tesla, 2023-2024 yıllarında yeni araçlarında bir başka yeni ve daha güçlü “kendi kendine sürüş bilgisayarı” olan HW4'e geçiş yaptı.
HW2.5'ten HW3'e geçişin aksine, Tesla bu kez robotaksi otonom sürüş kabiliyetini HW3 araçlarına da sunabileceğini iddia etti.
TAM SÜRÜCÜSÜZ BİLGİSAYAR
Musk, FSD'nin ilk olarak HW3'te daha iyi hale geleceğini bile iddia etti ve “HW4‘teki FSD performansının HW3’ün en az 6 ay gerisinde kalacağını” iddia edecek kadar ileri gitti.
PLANLAR SUYA DÜŞTÜ
2024 yılında, Tesla'nın HW3 bilgisayarının sınırlarına ulaştığını, yeteneklerin ise vaat edilen denetimsiz robotaksi düzeyinde otonom sürüşe yakın olmadığı bildirilmeye başlandı.
İTİRAF GELDİ
Aradan 6 ay daha geçti, ancak Ocak 2025'te Musk nihayet HW3 bilgisayarlarının denetimsiz otonom sürüş kabiliyeti elde etmek için yeterince güçlü olmadığını kabul etti.
4 MİLYON ARAÇ ETKİLENECEK
Dünyada HW3 bilgisayarlı yaklaşık 4 milyon Tesla aracı bulunuyor.
Bilgisayarın vadedilen otonom sürüş özelliklerini desteklemeyeceğini kabul eden Musk, Tesla'nın FSD paketini satın alan tüm HW3 araç sahiplerinin bilgisayarlarını güçlendireceğini söyledi.
Musk, tüm bilgisayarları değiştirmenin “acı verici” olacağını ve “çok fazla insanın FSD paketini satın almamasına” sevindiğini söyledi.
YALNIZCA KUZEY AMERİKADA 400 BİN ARAÇ
Tesla, Tam Kendi Kendine Sürüş (FSD) paketinin resmi alım oranını hiçbir zaman açıklamadı, ancak 2022'nin sonuna kadar Kuzey Amerika'da 400 bin FSD beta test kullanıcısı olduğunu açıkladı.
Tesla'nın FSD paketi kapsamında daha az ADAS özelliği sunduğu diğer pazarlardaki sınırlı değer nedeniyle alım oranının küresel olarak çok daha düşük olacağına inanılıyor.
Küresel olarak, FSD paketine sahip en az 100 bin HW3 araç daha varsayılması ile Tesla'nın güçlendirme ihtiyacı yarım milyon ünitenin üzerine çıkacak.
EN AZ 500 BİN ARAÇ
Musk, 500 binden fazla Tesla aracındaki bilgisayarları değiştirmenin “acı verici” olacağını söylemekte haklı. Maliyetin 500 milyon doları kolayca aşacak olmasının yanı sıra, hizmet kapasitesini de muazzam ölçüde zorlayacaktır.
BU YALNIZCA BAŞLANGIÇ
Elon Musk ve Tesla sadece FSD paketini satın alanlara değil, 2016'dan bu yana Tesla araç satın alan herkese “tam otonom sürüş kabiliyeti için gerekli tüm donanıma” sahip olma sözü verdi.
Tesla geçen yıl bu iddiayı web sitesinden kaldırdı ve muhtemelen Tesla HW4 sahiplerinin iddialarını zayıflatmayı amaçlayan FSD paketiyle ilgili dili değiştirdi, ancak HW3 sahipleri için durum daha açık.
DEĞER KAZANACAK VAADİ
2019 yılında Musk, gelecekteki otonom sürüş yetenekleri nedeniyle “Tesla araçlarının artık değer kazanan varlıklar” olduğunu iddia etti. Elbette bunun tamamen yanlış olduğu kanıtlandı.
Tesla araçları FSD paketini satın alıp almadıklarından bağımsız olarak otonom sürüşü destekleyebilecek bilgisayarlara sahip olsalardı daha değerli olacaklardı.
GERİ ÇAĞIRMA YA DA TAZMİNAT
Bu nedenle, Tesla'nın tüm HW3 araçlarındaki bilgisayarları değiştirmesi ya da en azından araçların “otonom sürüş için gerekli tüm donanıma” sahip olduğunu yanlış bir şekilde iddia ettiği için sahiplerine tazminat ödemesi gerektiğine dair güçlü bir argüman var.
EMSAL KARAR
2022 yılında bir yargıç, Tesla'nın Tam Kendi Kendine Sürüş programına herhangi bir ek maliyet olmadan abone olabilmeleri için Tesla'nın bir müşterinin kendi kendine sürüş bilgisayarını ücretsiz olarak yükseltmesine karar verdi. Bu karar FSD paketini satın almayan Tesla sahipleri için bir emsal oluşturdu.
Tesla'nın “2016'dan bu yana üretilen tüm araçların tam otonom sürüş kabiliyeti için gerekli donanıma sahip olduğu” ifadesine dayanarak, bu araçların sahiplerinin bu özelliklere erişmek için gerekli tüm donanıma sahip olması gerekiyor.
Bu da 4 milyon araçta değişiklik yapılması ya da araç sahiplerine tazminat ödenebileceği anlamına geliyor.
