ABD Başkanı Donald Trump, temmuz ayında açıklanan Japon otomobil ithalatı ve diğer ürünlere uygulanan gümrük vergilerinin düşürülmesi için 4 Eylül'de bir kararname imzaladı ve Japonya'nın ihracat ağırlıklı ekonomisine bir nebze rahatlama sağladı.
ABD ile önemli bir Asya müttefiki arasındaki anlaşmanın resmileştirilmesi, aylar süren müzakerelerin ardından gerçekleşti ve temmuz ayında yapılan açıklamadan bu yana Japon otomotiv sektörünü saran belirsizliği azalttı ve Japonya'nın ABD projelerine 550 milyar dolarlık yatırım yapacağına dair anlaşmayı onayladı.
Japon otomobillerine uygulanan gümrük vergisi, mevcut yüzde 27,5'ten yüzde 15'e düşürüldü ve bu indirim, kararın resmi olarak yayınlanmasından yedi gün sonra yürürlüğe girecek.
GERİYE DÖNÜK OLARAK GEÇERLİ
Yürütme emri ayrıca, temmuz ayında kararlaştırılan Japon ithalatına uygulanan yüzde 15'lik verginin, sığır eti gibi halihazırda daha yüksek gümrük vergisine tabi olan ürünlerin üzerine eklenmeyeceğini, daha önce yüzde 15'in altında gümrük vergisine tabi olan ürünlerin ise yüzde 15'e ayarlanacağını garanti etti. Bu indirim 7 Ağustos'a kadar geriye dönük olarak geçerli olacak.
Ayrıca, ticari uçaklar ve parçaları için gümrük vergisi uygulanmayacağı da taahhüt edildi.
Japonya'nın baş ticaret müzakerecisi Ryosei Akazawa, Tokyo'daki milletvekillerini hayal kırıklığına uğratan aylarca süren ticaret müzakerelerine atıfta bulunarak sosyal medya platformu X'te “Sonunda” yazısını paylaştı.
Washington'da gazetecilere konuşan Akazawa, Japonya'nın bu yürütme emrini “22 Temmuz'da varılan anlaşmanın istikrarlı bir şekilde uygulanması” olarak karşıladığını söyledi.
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, X'te Akazawa ile yaptığı ve emrin “muhteşem, tarihi anlaşmayı yürürlüğe koyduğunu” söylediği bir konuşmayı gösteren bir video yayımladı.
Trump'ın küresel sevkıyatlara uyguladığı vergiler, Japonya'nın ihracatını düşürdü ve Japon otomobil üreticilerini ağır bir şekilde vurdu.
TOYOTA'DAN AÇIKLAMA
Gümrük vergilerinden yaklaşık 10 milyar dolarlık zarar ettiğini belirten Toyota, Trump'ın Japonya ile ticaret anlaşması yapma çabalarını övdü. Şirket yaptığı açıklamada, “Toyota'nın ABD'de sattığı araçların yaklaşık yüzde 80'i Kuzey Amerika'da üretiliyor, ancak bu çerçeve çok ihtiyaç duyulan netliği sağlıyor” ifadelerini kullandı.
Rakip ihracatçı Güney Kore, Hyundai Motor ve Kia gibi otomobil üreticilerinin ABD'ye yaptığı ithalatlara uygulanan gümrük vergisini yüzde 25'ten yüzde 15'e düşüren, ABD ile benzer bir ticaret anlaşmasını kapsayan bir yürütme emri bekliyor.
Güney Koreli bir ticaret yetkilisi yaptığı açıklamada, ülkesinin Japonya ile ilgili başkanlık kararnamesinin olası etkilerini değerlendirdiğini söyledi.
Cuma günü, Japonya'nın önde gelen otomobil üreticilerinin hisseleri hafif yükselirken, Güney Kore'deki hisseler ise hafif düşüş gösterdi.
MİLYARLARCA DOLARLIK ANLAŞMALAR
Trump'ın emri, Japonya'nın “ABD'den pirinç alımlarını %75 oranında artırmak... ve mısır, soya fasulyesi, gübre, biyoetanol (sürdürülebilir havacılık yakıtı dahil) dahil olmak üzere ABD tarım ürünleri ve diğer ABD ürünlerini yıllık toplam 8 milyar dolarlık bir hacimde satın almak için çalışmakta olduğunu” belirtti.
4 Rylül'de yayımlanan ayrı bir ortak açıklamada, Japonya'nın 100 adet Boeing uçağı satın alacağı, ABD savunma ekipmanlarının yıllık alımını “milyarlarca dolar” artıracağı ve yeni bir Alaska sıvılaştırılmış doğalgaz alım anlaşması arayışında olacağı belirtildi.
Ortak açıklamada ayrıca, ABD'nin beşinci en büyük ticaret ortağının, Washington tarafından müzakere edilen tüm anlaşmalarda çipler ve ilaçlar için her zaman en düşük gümrük vergisi oranından yararlanacağı garanti edildi.
İki ülke arasındaki iki yönlü ticaret 2024 yılında yaklaşık 230 milyar dolara ulaştı ve Japonya yaklaşık 70 milyar dolarlık ticaret fazlası verdi.
TRUMP'IN ŞARTLARI
Trump'ın 4 Eylül'de verdiği emirde, Japon hükümetinin ABD hükümeti tarafından seçilecek projelere 550 milyar dolarlık yatırım yapmayı kabul ettiği de yinelendi.
Japonya'nın devlet bankalarından sermaye, kredi ve garantiler şeklinde sağlanacak olan yatırım paketi, temmuz ayında imzalanan ticaret anlaşmasının bir parçası olarak kabul edildi.
İki hükümet 4 Eylül'de paketin ayrıntılarına ilişkin bir mutabakat zaptı da imzaladı. Mutabakat zaptında, paketin Trump'ın başkanlık döneminin sona ereceği Ocak 2029'a kadar çipler, metaller, ilaçlar, enerji ve gemi inşası gibi kilit sektörlere yapılacak yatırımlara odaklanacağı belirtildi.
Anlaşma uyarınca, yatırımlardan elde edilen serbest nakit akışı, tahsis edilen miktara ulaşana kadar ikiye bölünecek ve ardından yüzde 90'ı ABD'ye gidecek.
