Teknolojinin gelişmesiyle birlikte merak edilen her konu internetten araştırılır ve öğrenilir duruma geldi. Her konuda kullanılan internet ve yapay zekâ, sağlık alanında da etkisini hissettiriyor. Sağlık kuruluşlarına ulaşamayan ya da ulaştığı tedaviden memnun kalmayan yurttaş, hastalığını internette aratıyor. Uzmanlar ise internette sunulan sağlık önerilerinin doğruluğunun sorgulaması gerektiğini ve internetten öğrenilen bilgilerin kaygıyı artırabileceğini vurguluyor. Cumhuriyet’e konuşan Türkiye Psikiyatri Derneği Medya Kurulu üyesi Prof. Dr. Burhanettin Kaya, “Dijital dünyanın egemenlik kazanmasıyla birlikte, yapay zekânın kullanımı da çok arttı. İnsanlar, merak ettikleri şeylerin cevabını bulmak üzere teknolojik imkânlardan yararlanıyor. Buralarda yer alan bilgilerin önemli bir kısmı bilimsel verilere çok dayanmıyor” ifadelerini kullandı.
'İÇERİKLERE DİKKAT'
İnternetteki çoğu mecranın belirli bir algoritma oluşturduğunu ve bu tarz içerikleri kişinin önüne çıkardığını belirten Kaya, “Kişilerin karşılaştıkları bu bilgileri olduğu gibi kabul etmesi ve sorgulamaması kaygıyı daha tetikliyor. Oysa bu tarz mecralarda amaç içeriğin okunması ve reklam kazanılması. Bu konuda dikkat edilmesi gerekiyor. Medya okuryazarlığı gündeme gelmesi gereken bir konu” dedi. Kaya, internetten hastalık araştırması yaptıktan sonra oluşan kaygının siberkondri olarak adlandırıldığını ve bu kaygı çeşidinin toplumda hastalık hastalığı olarak bilinen rahatsızlığın alt başlığını oluşturduğunu belirterek “Kendinde bir hastalık olduğuna inanma ve böyle bir tanının konamadığını düşünüp sürekli doktor gezen bir grup var. Biz buna ‘hipokondriyazi’, hastalık hastalığı diyorduk. Tabii teknolojiyle beraber hipokondriyazis de biçim değiştirmeye başladı. Doktorları gezmek dışında internetten ulaşabileceği ‘doktorlarla’ tanı konma arzusu da beslenmiş oldu” diye konuştu.
Günümüzde sağlık hizmetlerine ulaşamamanın ve ulaşılan hizmetin de tatmin edici olmamasının hastaları siberkondriye daha da yaklaştırdığını vurgulayan Kaya, sözlerine şöyle devam etti: “Türkiye’de kamusal sağlık sisteminin çöküşü, özel sağlık sistemine yönlendirme, psikiyatrik hizmetlerin bir kamu hizmeti olarak verilmesinin giderek azalması büyük bir sorun. Gereksiz yapılan testler, alınamayan randevular, ve ulaşılamayan sağlık hizmetleri, hastaları internetten çare bulmaya ve türlü alternatif işlemlere yönlendiriyor. Temelinde sağlık sistemine güvensizlik de bu durumu tetikleyen bir faktör.” Kaya, hastalar için doğru sağlık politikalarının uygulamasının ve bu tür hastaların psikiyatrik desteklere yönlendirilmesinin siberkondiriyi önleyebileceğini belirtti.
