Son yıllarda artan çevre bilinci, tüketicilerin alışveriş tercihlerini kökten değiştirdi. Artık insanlar bir ürünü satın alırken sadece fiyatına veya kalitesine değil, o ürünün gezegene olan etkisine de bakıyor. Bu hassasiyeti fark eden markalar ise hızla "yeşil" bir imaj çizme yarışına girdi. Ancak her yeşil ambalaj veya doğa temalı reklam, o markanın gerçekten sürdürülebilir olduğu anlamına gelmiyor. Şirketlerin, ürünlerinin çevresel faydaları hakkında yanıltıcı, abartılı veya kanıtlanamayan beyanlarda bulunmasına "Greenwashing" (Yeşil Aklama) adı veriliyor.
YEŞİL AKLAMA TUZAĞINA NASIL DÜŞMEZSİNİZ?
Yeşil aklama, genellikle çok ince pazarlama taktikleriyle yapılıyor. Örneğin, bir ürünün ambalajında bolca yeşil renk, yaprak görselleri ve "Doğa Dostu" gibi yasal karşılığı olmayan muğlak ifadeler kullanılabiliyor. Ya da bir şirket, üretim sürecinin %99'unda çevreye büyük zarar verirken, sadece çok küçük bir "sosyal sorumluluk projesini" ön plana çıkararak kendini çevreci ilan edebiliyor.
Bu durumun yarattığı tehlike, sadece tüketicinin kandırılmasıyla sınırlı değil. Greenwashing, gerçekten sürdürülebilirlik için Ar-Ge yatırımı yapan, maliyetleri göze alarak etik üretim yapan dürüst firmaların rekabet gücünü zayıflatıyor. Dolayısıyla iklim mücadelesine olan inancı ve güveni zedeliyor.
BİLİNÇLİ BİR TÜKETİCİ BU TUZAĞA DÜŞMEMEK İÇİN NE YAPMALI?
Öncelikle, ambalaj üzerindeki süslü sloganlardan ziyade, ürünün arkasındaki somut verilere odaklanmak gerekir. Ürünün uluslararası geçerliliği olan bağımsız sertifikalara (FSC, Fair Trade, Rainforest Alliance vb.) sahip olup olmadığı kontrol edilmeli. Şeffaflık, sürdürülebilirliğin en önemli anahtarıdır; markalar üretim süreçlerini, tedarik zincirini ve karbon ayak izi raporlarını açıkça paylaşmalı.
