Arpada anayasa çiğnendi: Zarara uğratılan çiftçiye aradaki fark ödenmeli

İktidarın, kilosu 1.85 TL’ye mal edilen arpayı 1.75 TL’den alarak çiftçiyi zarara uğratması açık anayasa ihlali olarak değerlendirildi. Anayasada, “devletin bitkisel ürünlerin gerçek değerinin üreticinin eline geçmesi için gereken önlemi alması” hükmü yer alıyor. Bu hükme göre de aradaki farkın çiftçiye ödenmesi gerekiyor.  

TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi, CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye arpa, buğday ve mısır ile ilgili yapılan maliyet ve kâr hesaplarının yanlış olduğunu, dolayısıyla TMO’nun açıkladığı taban alım fiyatlarının çiftçiyi zarara uğrattığını söylediklerini anımsattı. Başevirgen, Bakan’ın ise “bu iddiaların gerçeği yansıtmadığını” savunarak, kuraklık nedeniyle özellikle arpada beklentilerinin altında bir rekolte olduğunu, bu nedenle de maliyet fiyatlarının yükseldiğini söylediğine dikkat çekti. “Oysaki, bakanın da bildiği gibi, taban alım fiyatları hasat mevsiminden önce TÜİK tarafından üretilmiş rekolte tahminlerine göre yapılmaktadır” diyen Başevirgen, TÜİK’in 2020’de kuraklık nedeniyle özellikle arpa üretiminde yüzde 30.7 oranında bir ürün kaybı olacağını öngördüğünü ve bunu da sitesinde yayımladığını belirtti. Bakanın taban alım fiyatlarını bu verilerden habersiz olarak açıkladığını itiraf ettiğine işaret eden Başevirgen, “Bakan, daha önce açıklamış oldukları fiyat ile arada oluşan farkı kuraklık desteği vererek telafi ettiklerini söyledi. Oysa, arpa için verecekleri 30 lira kuraklık desteğinin, oluşan zararı karşılaması mümkün değildir” diye konuştu. 

"45. MADDE" VURGUSU

Başevirgen, çiftçinin kilosunu 1.85 TL’ye mal ettiği arpayı TMO eliyle 1.75 TL’ten alan bakanlığın, TMO eliyle üreticinin malını “ucuza kapattığını ve çiftçiyi bile isteye zarara uğrattığını” vurguladı. Bu yolla anayasanın da ihlal edildiğine işaret eden Başevirgen, şunları söyledi:

“Anayasanın 45. maddesinde ‘Devlet, bitkisel ve hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi ve gerçek değerlerinin üreticinin eline geçmesi için gereken tedbirleri alır’ açık hükmü yer almaktadır. Bakanlık anayasamızın bu hükmünü ihlal etmiştir. Yapılması gereken, zaman kaybetmeden açıkladıkları kilo başına 10 kuruşluk maliyet zararını tüm üreticilerimize ödemektir. Anayasamızın ve sosyal devlet anlayışının gereği budur.”