CHP'li Demirtaş Meclis gündemine taşıdı: "Ölüm sayıları neden gizleniyor?"

CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, TÜİK'ın 2020 yılı ölüm ve ölüm nedenleri istatistiklerini yayımlamamasına tepki gösterdi. İşsizlik ve enflasyon verileri ile ilgili çelişkileri gündeme getiren CHP’li Demirtaş, TBMM Başkanlığına sunduğu soru önergesi ile ilgili olarak, "Türkiye İstatistik Kurumu, devletin resmi kurumu. Görevini yaparken uyması gereken ilkeler kanunla belirlenmiş. İstatistikleri güncellik ve şeffaflık ilkesine göre hazırlayıp yayımlaması gerekiyor, Ancak TÜİK özellikle son dönemde ya verileri yayımlamıyor ya da yayımladığı verileri makyajlıyor. Yani TÜİK kuruluş kanununu ihlal ediyor" dedi. 

ÖLÜM İSTATİSTİKLERİ EN SON 24 HAZİRAN 2020’DE YAYIMLANDI

Ölüm sayıları ile ölüm sebeplerine ilişkin istatistiklerin en son 1 yıl önce yayımlandığını hatırlatan Ünal Demirtaş, “24 Haziran 2020 tarihinde açıklanan bu bültende 'Bu konu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi Haziran 2021'dir' ibaresi yer almaktadır. Ancak 2021 Haziran ayı içinde 'Ölüm ve Ölüm İstatistikleri, 2020” bülteni yayımlanmamıştır. 23.06.2021 tarihinde yapılan açıklamada; 'Ulusal Veri Yayınlama Takvimine göre 24 Haziran 2021 tarihinde saat 10.00’da yayımlanması planlanan 'Ölüm ve Ölüm Nedeni istatistikleri, 2020 haber bülteni, idari kayıtlarda üretilmekte olan istatistiklere ilişkin çalışmaların henüz tamamlanamamış olması sebebi ile ileri bir tarihe ertelenmiştir” şeklinde açıklama yapılmıştır. Bu açıklamanın üzerinden yaklaşık bir ay geçmiş olmasına rağmen TÜİK tarafından, 2020 yılı ölüm sayıları ile nedenlerine ilişkin bir bülten hala daha yayımlanmamıştır." diye konuştu.

SAĞLIK BAKANLIĞI TÜİK’E VERİ AKIŞINI DURDURDU MU?

CHP'li Demirtaş, TÜİK’in 2020 yılı ölüm sayıları ile ölüm nedenlerine ilişkin verileri yayımlamaması, Covid-19 nedeni ile Türkiye’de hayatını kaybeden kişi sayısının gizlenmek istediğine ilişkin şüpheleri kuvvetlendirdiğine vurgu yaparak şunları belirtti:

"Basına yansıyan açıklamalara göre TÜİK, 2015 yılından bu yana, ölümleri Sağlık Bakanlığı ile elektronik ortamda izleyebilmektedir. Buna göre TÜİK, vefat olduğunda hastanelerdeki sistem üzerinden girilen bilgileri, Sağlık Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri, SGK, belediyeler ve mezarlıklar ile birlikte otomatik olarak aynı anda görebilmektedir. Otomatik olarak işlenen bu verilerin derlenerek ölüm istatistiklerinin oluşturulması, TÜİK’in uzmanlık alanıdır. Dolayısıyla TÜİK tarafından yapılan 'İdari kayıtlarda üretilmekte olan istatistiklere ilişkin çalışmaların tamamlanamaması' gibi bir gerekçe, teknolojinin bu kadar geliştiği bir dönemde, gerçek bir sebep değil ancak bahane olarak yorumlanabilir. Covid-19 sürecini, başından beri şeffaflıktan uzak bir şekilde yürüten Sağlık Bakanlığı’nın kamuoyunu yanıltan yaklaşımı maalesef devletin resmi istatistik kurumu olan TÜİK’e de sirayet etmiştir. Bu durumda ya Sağlık Bakanlığı TÜİK'e veri akışını durdurdu ya da TÜİK'e bu verilerin açıklanmaması yönünde bir talimat geldi."

2020 YILI ÖLÜM İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ NE ZAMAN YAYIMLANACAK?

5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nun, ihlal edildiğini söyleyen Ünal Demirtaş, “TÜİK verileri, güncel ve şeffaf bir şekilde yayımlamakla yükümlü. Ancak buna rağmen TÜİK, Ulusal Veri Yayınlama Takvimi’nde belirlenen sürenin üzerinden yaklaşık 1 ay geçmiş olmasına rağmen hala daha 2020 yılı ölüm ve ölüm sebeplerine ilişkin istatistikleri yayınlamış değil. TÜİK, söz konusu bülteni zamanında yayımlamayarak kuruluş kanununu açıkça ihlal etmektedir.” dedi.

CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, önergesinde şu soruların yanıtlanmasını istedi:

1) TÜİK tarafından 23.06.2021 tarihinde yapılan açıklamada; 2020 yılı ölüm ve ölüm nedenleri istatistiklerinin yayımlanmama sebebi olarak ifade ettiği, “ idari kayıtlarda üretilmekte olan istatistiklere ilişkin çalışmaların henüz tamamlanamamış olması” ile kastedilen nedir? TÜİK’in bu çalışmayı tamamlayamamasının nedeni nedir?

2) TÜİK, ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerinde, hastanelerde girilen vefat bilgilerini Sağlık Bakanlığı ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile aynı anda görebilmekte midir? Eğer görebiliyorsa bu sistem üzerinden “Ölüm ve Ölüm nedenlerine ilişkin 2020 yılı bültenini oluşturacak teknik alt yapı TÜİK’te mevcut değil midir? Yoksa TÜİK’e 2020 yılı Ölüm ve Ölüm nedenlerine ilişkin bültenin yayımlamaması için bir talimat mı verilmiştir?

3) Eğer TÜİK, hastanelerde girilen vefat bilgilerini Sağlık Bakanlığı ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile aynı anda göremiyorsa, bu verinin TÜİK ile paylaşımı ne zaman ve hangi gerekçe ile durdurulmuştur?

4) Devletin resmi istatistik kurumu olan TÜİK,2020 yılı Ölüm ve Ölüm Nedenleri İstatistikleri Bülteni’ni zamanında yayımlamayarak, kuruluş kanunu olan 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nun 4’üncü maddesini ihlal etmiş olmamakta mıdır? Bu Kanununa aykırı davranılmasının sorumlusu kimdir?

5) TÜİK’in 2021 yılı Haziran ayı içinde yayımlaması gereken “Ölüm ve Ölüm İstatistikleri,2020” bülteninin yayımlanmasının gerçek nedeni nedir?

6) TÜİK, “2020 yılı Ölüm ve Ölüm İstatistikleri Bülteni” ne zaman yayımlanacaktır?