6 Şubat'ta meydana gelen ve milyonlarca insanı etkileyen depremlerin üzerinden 30 ay geçti. Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) tarafından deprem bölgesine ilişkin hazırlanan rapor ise bölgedeki birçok sorunun derinleşerek devam ettiğini ortaya koydu.
Raporda özellikle Hatay ve Adıyaman'da devam eden konteyner yaşamının toplumsal sağlık için büyük tehdit olduğuna dikkat çekilirken diğer başlıca iki sorun 'sağlık hizmetlerinin eski haline bile dönememiş olması' ve 'hem yurttaşların hem de sağlık ve sosyal hizmet emekçilerinin yorgun, tükenmiş, öfkeli ve mutsuz olması' olarak belirtildi.
"SİYASİ TERCİHİN SONUCU"
Barınma sorununun çok yönlü tehdit taşıdığına değinilen açıklamada, yüzbinlerce insanın konteynerlerde yaşaması, şantiye alanına dönen kentlerin yarattığı sorunlar, birçok eksiğinden ötürü kullanılır hale gelemeyen konutların kullanılamaması ve acele kamulaştırmayla tarım alanlarının ranta açılmasının ekolojik yıkımı tetiklediğinin altı çizildi.
Yaşananların 'afet sonrası geçici krizler' değil, 'kalıcı yapısal zaaflar ve siyasi tercihlerle derinleşen sorunlar' olduğuna dikkat çekilen açıklamada, “Kamu kurumlarının sessizliği, depremin halk sağlığı maliyetini görmezden gelmek yoluyla sessizce topluma ödettiriliyor, ‘sosyal cinayetlere’ davetiye çıkarılıyor” uyarısında bulunuldu.
Raporda şu verilere yer verildi:
-2025 yılının ilk altı ayında deprem bölgesinde, 30’u Hatay’da olmak üzere 163 işçi cinayeti yaşandı.
-Malatya’da bir milyon araç başına ölü sayısı 2020 yılında 291 iken, bu sayı 2023’te 376, 2024’te 401’e yükseldi. Aynı sayı Adıyaman’da 2020’de 244 olan ölü sayısı, 2023’te 496’ya, 2024 371’e yükseldi. Aynı tabloda Hatay’daki ölü sayısı ise 2020’de 177 iken 2023’te 297, 2024 yılında 240 oldu.
-Hatay’da yıkılan 56 Aile Sağlık Merkezlerinden(ASM) yalnızca ikisi, Adıyaman’da yıkılan 13 ASM’nin yalnızca dördü yapılabildi.
-Yıkılan ve ağır hasarlı ASM’lere el atılmıyor, yeniden yapılmıyor, onarılmıyor: Örneğin Hatay’da yıkılan 56 ASM’nin yalnızca 2’si, Adıyaman’da 13 ASM’nin yalnızca 4’ü yapılabilmiştir.
-Birinci basamak hizmetler 21 metrekarelik konteynırlarda yürütülüyor. Hatay için halen 196 ASM’nin 80’ni konteynırda hizmet veriyor. Kahramanmaraş’ta ise 22 konteynır ASM varlığını sürdürüyor.
-Aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı olmayan birimler nedeniyle ciddi sayıda bir nüfus sağlık hizmetinden yararlanamıyor: Hatay ilinde 493 Aile Hekimliği Biriminin 146’sı aile hekimi, 170’i aile sağlık çalışanı olmadan hizmet veriyor.
-Haziran ayındaki yerleştirmelerde aile hekimliği birimlerinin 62 bin 437 kişilik nüfusa denk geliyor. Açılan 44 birimin çoğu konteyner ASM. Yalnızca dördü aile sağlığı çalışanına sahip.
-Hatay’da açılacağı söylenen Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi için çok fazla yer gösterilse de hayata geçirilmedi.
-Adıyaman il merkezinde hala kamu adına hizmet veren tek hastane bulunuyor.
-Göğüs Cerrahi ve Plastik cerrahi branşlarında hala ciddi yetersizlik var.
-Kahramanmaraş’ta Necip Fazıl Şehir Hastanesi yanındaki genel hastane olarak açılması planlanan bina hala hizmete başlayabilmiş değil.
