Alzheimer, beyin hücrelerinin ölümüne yol açan plak ve yumak birikimi nedeniyle ilerleyici bir hafıza kaybı yaratıyor. Hastalık çoğu zaman belirtiler ortaya çıktıktan yıllar sonra teşhis edilebildiği için erken tanı büyük önem taşıyor. Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi’nde çalışan araştırmacılar, hastalığın çok daha erken bir aşamada tespit edilebilmesine imkân tanıyabilecek yeni bir biyobelirteç bulduklarını açıkladı.
RUTİN MRI TARAMALARINDA GÖRÜLEN YENİ İŞARET
Araştırmacılar, beyin dokusu içinde yer alan ve “perivasküler boşluk” olarak bilinen küçük drenaj kanallarının bazı hastalarda tıkandığını ortaya çıkardı. Normalde toksik maddelerin beyinden uzaklaştırılmasına yardım eden bu boşluklar, tıkanma yaşandığında genişliyor.
Bu genişlemiş boşluklar, MR görüntülerinde açıkça görülebiliyor ve araştırmacılara göre hafif bilişsel bozukluk yaşayan kişilerde çok daha sık rastlanıyor. Bu nedenle, Alzheimer’ın erken döneminde ortaya çıkan biyolojik değişikliklerin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
TIKANIKLIK BEYİN HASARINDAN ÖNCE BAŞLIYOR
Çalışmaya göre genişlemiş perivasküler boşluklar; daha yüksek düzeyde amiloid plak birikimi, tau protein yumaklarının yoğunlaşması, beyin hücresi hasarının erken göstergeleri ile güçlü bir ilişki taşıyor. Bu durum, söz konusu tıkanmanın beynin ciddi biçimde zarar görmesinden önce ortaya çıktığını gösteriyor.
Çalışmayı yöneten Doç. Dr. Nagaendran Kandiah, “Bu anormallikler rutin MR taramalarında kolayca fark edilebiliyor. Dolayısıyla Alzheimer riskini değerlendirirken ek testlere gerek kalmadan erken tanıya katkı sunabilir” dedi.
YAKLAŞIK 1.000 KİŞİLİK BÜYÜK BİR VERİ SETİ İNCELENDİ
Araştırma kapsamında Singapur’da yaklaşık 1.000 kişi incelendi. Katılımcıların 350’ye yakını herhangi bir bilişsel sorun yaşamıyordu; bu da genişlemiş perivasküler boşlukların hastalığa özgü bir işaret olduğunu güçlendirdi.
Çalışmanın ilk yazarı tıp öğrencisi Justin Ong, erken teşhisin tedavi imkanlarını genişlettiğine dikkat çekerek, “Hastalığın başlangıç döneminde müdahale etmek, hafıza kaybı, işlem hızının yavaşlaması ve duygu durum değişikliklerini geciktirebilir” değerlendirmesinde bulundu.
