İşitme kaybı 'bilişsel gerileme' belirtisi olabilir mi?

İtalya'daki araştırmacılar, çevresel ve merkezi olmak üzere iki tür yaşa bağlı işitme kaybını inceledi. Merkezi işitme kaybı olan kişilerin, işitme kaybı veya çevresel işitme kaybı olmayanlara göre hafif bilişsel bozukluk riskinin daha yüksek olduğu sonucuna vardı.

Merkezi işitme kaybı, beynin sesi işleme yeteneğinin bozulmasından kaynaklanır. Tipik olarak, bu tür işitme kaybı olan kişiler sesleri duyabilir ancak anlamlarını kavrayamazlar. Konuşma anlama testinde daha düşük puan alan çalışma katılımcıları, düşünme ve hafıza becerileri testinde de daha düşük puanlara sahipti. İşitme kaybı veya çevresel işitme kaybı olmayanların yüzde 60'ı ile karşılaştırıldığında, merkezi işitme kaybı olan çalışma katılımcılarının dörtte üçünde hafif bilişsel bozukluk vardı. 

Ulusal Sağlık Enstitüsü ve Bari Üniversitesi'nden çalışma baş yazarı Rodolfo Sardone, "Bu ön sonuçlar, merkezi işitme kaybının, çevresel işitme kaybıyla meydana gelen duyusal yoksunluktan ziyade, bilişsel gerilemede meydana gelen beyin hücrelerinde aynı ilerleyici işlev kaybını paylaşabileceğini düşündürmektedir" diyor.

BAĞLANTI NEDİR?

Sardone, her iki sorunun da beynin temporal korteksindeki (4 beyin lobundan biridir, konuşma, hafıza ve işitmenin de dahil olduğu birçok görevi bulunur) problemlerle, özellikle de "yürütme işlevi, çalışma belleği ve dil ve ses algısı ile ilgili olan" üstün temporal girus ile ilgili olduğunu söyledi.

Hem işitme kaybı hem de hafif bilişsel bozukluğun nörodejenerasyonu (beyindeki nöronların kaybı veya ölümü) içerdiği bilinmektedir. Booth Gardner Parkinson Bakım Merkezi'nde nörolog olan Pinky Agarwal Healthline'a yaptığı açıklamada, “Birincil işitsel korteks, artan işitsel yoldan bilgi aldığı için işitsel girdinin kortikal işlenmesine açılan kapıdır. Birincil işitsel kortekste yaşa bağlı değişiklikler var. Hafıza alanları tipik olarak temporal kortekstedir. Yaşlanma her iki alanı da aynı anda içerebilir” diyor.

Sardone Healthline'a verdiği demeçte, "Hem çevresel hem de merkezi işitme kaybı, bilişsel gerileme ile çok ilişkilidir. İşitme cihazlarıyla işitme bozukluğunu erken önlemek, bilişsel nörodejenerasyonun başlamasını büyük ölçüde azaltabilir veya geciktirebilir" şeklinde konuştu.

HAFİF BİLİŞSEL BOZUKLUK BUNAMANIN ERKEN BİR FORMU MU?

Geçmişteki birçok çalışma, işitme kaybını hafif bilişsel bozukluk ve bunama ile ilişkilendirmiştir. Hafif bilişsel bozukluk, normal olarak yaşlanma ile ilişkili olanları aşan bellek, dil, düşünme ve yargı ile ilgili zorluklarla karakterizedir. Sardone bunu “demansın klinik öncesi aşaması” olarak tanımlıyor.

Agarwal, “İşitme kaybı, bilişsel gerilemeyi şiddetlendirebilecek sosyal izolasyon ve depresyona yol açabilir ve işitme keskinliğinin azalmasından kaynaklanan sürekli algısal çaba, stres ve zihinsel yorgunluk kaynağı olabilir” diyor.

Çalışma, Great Age Study'deki bin 604 katılımcının genel olarak yüzde 33'ünün hafif bilişsel bozukluğa sahip olduğunu buldu.

İşitme kaybı veya çevresel yaşa bağlı işitme kaybı olmayan bireylerin yaklaşık yüzde 60'ında hafif bilişsel bozukluğu vardır ve merkezi işitme kaybı olanların yüzde 75'inde bilişsel durum vardır. Ortalama yaşı 75 olan çalışma katılımcıları arasında, yaklaşık yüzde 26'sında iç kulak ve işitme sinirlerinin işleyişindeki sorunlardan kaynaklanan çevresel yaşa bağlı işitme kaybı ve yüzde 12'sinde merkezi işitme kaybı vardı.