Sabah alarmını ertelemek çoğu kişinin günlük yaşam rutininde neredeyse vazgeçilmez bir alışkanlık haline gelmiş durumda. Çalan alarmı susturup birkaç dakika daha gözleri kapatma arzusu, kısa süreli bir rahatlama gibi görünse de uzmanlar bu davranışın düşündüğümüzden daha ciddi olumsuz etkiler taşıdığına dikkat çekiyor.
BEYİN UYKU DÖNGÜSÜNDEN KOPUYOR
Yapılan araştırmalar, alarm erteleme tuşuna basmanın uyku düzenini bozduğunu, beyin fonksiyonlarını yavaşlattığını ve gün boyu sürebilen yorgunluk hissine yol açtığını ortaya koyuyor. Uzmanlar, sabah uyanış ritminin kesintiye uğramasının bu sorunların başında geldiğini belirtiyor.
Modern yaşam tarzı, geç yatma alışkanlıkları ve ekran karşısında geçirilen uzun saatler nedeniyle derin uykuya dalmanın zorlaştığını ifade eden nörobilimciler, alarm ertelendiğinde beynin kısa süreli yeniden uyku döngüsüne girdiğini, ikinci alarm çaldığında ise bu döngünün yarıda kesildiğini söylüyor. Uzmanlar bu durumu “uyku ataleti” olarak tanımlıyor ve yoğun sersemlik, odaklanma güçlüğü ile karar vermede zorlanmanın gün boyunca devam edebileceğini vurguluyor.
Uyku döngülerinin yaklaşık 90 dakikalık periyotlarla ilerlediğini hatırlatan bilim insanları, erteleme alışkanlığının beynin yeni bir uyku döngüsü başlatmasına neden olduğunu, kişinin tekrar uyandırıldığında bu döngünün ortasında kaldığı için daha yorgun hissettiğini ifade ediyor.
ERTELEME HORMONAL DENGEYİ DE BOZUYOR
Fizyolojik etkilerin bununla sınırlı kalmadığını belirten uzmanlar, vücudun sabaha hazırlanırken salgıladığı kortizol ve adrenalin gibi hormonların erteleme nedeniyle düzensiz biçimde artıp azaldığını, bunun da çarpıntı, stres ve anksiyete gibi belirtileri tetikleyebildiğini kaydediyor. Gece boyunca biriken adenozinin yeterince parçalanamaması ise gün içinde bitkinlik ve zihinsel bulanıklığın artmasına yol açıyor.
Psikologlar ise konunun davranışsal etkilerine dikkat çekerek, alarm ertelemenin güne daha başlamadan ilk görevin ertelenmesi anlamına geldiğini ifade ediyor. Bu durumun bilinçaltına “hazır değilim” mesajı göndererek motivasyon kaybına neden olabileceği belirtiliyor. Uzmanlara göre, aceleyle hazırlık yapılması, kahvaltının atlanması ve geç kalma kaygısı da sabah stresinin artmasına yol açıyor.
