Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta iki yıl geride kaldı. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) ağırlıklı 30’dan fazla ülke iki yıldır Rusya’ya yönelik yaptırım uyguluyor.

Rusya, Türkiye’nin ekonomik bağları derinleşmiş bir komşusu. ABD ise NATO müttefiki. Bu nedenle iki yıldır uygulanan politikaları, “Ne ABD’den vazgeçerim ne de Rusya’dan” diye yorumlamak mümkün.

Savaşın ilk dönemlerinde Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler ambargolara rağmen ciddi bir ivme kazanmıştı. Rusya’nın ekonomik anlamda nefes alması sağlanırken iki ülke arasındaki ticarette hızlı bir artış yaşanmıştı.

O dönemde hayaller de büyüktü. Daimler, Toyota, Ford Nike, Adidas, McDonald’s, KFC, Starbucks, CocaCola, PepsiCo, Airbnb, Netflix, Visa, Mastercard ve American Express, Apple, Levi’s, Walt Disney, Sony gibi 5 bine yakın uluslararası şirket Rusya’daki faaliyetlerini askıya alırken bu şirketlerin merkezlerini Türkiye’ye taşıyabileceği öne sürülüyordu.

Savaşın ilk aylarında bu hayaller gerçekleşmese de Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı 2023’te yüzde 23.2 artarak 9 milyar dolara kadar yükseldi.

Ancak bu gelişmeler uzun süredir ABD tarafında rahatsızlıkla karşılanıyordu. Türk iş dünyasında esen bu bahar rüzgarları bugünlerde artık tersine dönmüş durumda.

Bu süreç ABD Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken’ın 6 Ocak’taki son Ankara ziyaretiyle başladı. Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya üye olması için vetoyu kaldırmasıyla birlikte artık rota tekrar Batı’ya döndü.

2 Şubat’ta Türkiye’ye gelmesi beklenen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 17 Mart’ta yapılacak seçimi bahane ederek ziyaretini erteledi.

Türkiye’nin Rusya’ya ihracatında ise iki ayda yüzde 37 düşüş var.

En büyük sıkıntı, ambargodan çekinen Türk bankalarının Rus firmalara karşı ek önlemler almasıyla başladı. Birçok banka Rusya’dan gelen transferleri geri gönderiyor.

‘FIRSATÇILIK YAPILIYOR’

Rusya’da ithalat ve ihracatla uğrayan iş insanlarını aradım. Hem Rusya’da hem Türkiye’de ofisi ve tesisi olan bir ihracatçı durumun vahim hale geldiğini anlatıyor.

Para transferlerinin durma noktasına geldiğini anlatan bir ithalatçı, malını gönderen şirketin parasını alamadığını söylüyor.

Türkiye tarafının ambargonun katı olması nedeniyle çözüm üretemediğini söyleyen iş insanı, sadece Emlak Katılım’la transfer yapılabildiğini belirtiyor. “Ancak fırsatçılık yapılıyor. Transferden yüzde 10 komisyon isteniyor. Bu kurumda hesap açmak için bile torpil gerekiyor” diyor.

KÖRFEZ’E RUS GÖÇÜ

Sadece ticaret değil son günlerde Antalya’da da ilginç gelişmeler yaşanıyor. Hatırlarsınız savaşın ilk günlerinde aileleriyle birlikte akın akın Antalya’ya yerleşen Ruslar vardı. Bu nedenle hem kiralar hem de ev fiyatları patlamıştı.

Son dönemde Rus vatandaşları hayat pahalılığının yanı sıra oturma izni ve vatandaşlık konusunda yaşadıkları zorluklar nedeniyle Türkiye’yi terk etmeye başladı.

Antalya’yı terk eden yabancı sayısının 40 bini bulduğu belirtiliyor. Rusların tercihinin Dubai, Vietnam, Tayland gibi daha ucuz bölgeler ve ülkeler olduğu da söyleniyor.

Türkiye’de hükümet yine bir sorun yokmuş gibi davranıyor. Ancak Putin’in ziyaretini tarihi çok önceden bilinen seçimi bahane ederek ertelemesi ve yeni bir tarih açıklamaması bile krizin giderek derinleştiğini gösteriyor.

Konu Rus gazetelerinde de haber olmaya başladı. Kommersant gazetesi bir haberinde “Türkiye paralel ihracat için temel hub olmaya devam edecek mi” sorusuna yanıt arıyor... Ortaya çıkan yanıt ise “Hayır!”

Türkiye’nin ip üstündeki diplomasisi Rusya cephesinde kritik biçimde sallanıyor...