Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Turgay Dalkara’ya araştırmanın ayrıntılarını sordum. “Dünyada çok yaygın olan migren ağrıları üzerine geniş çalışmalar yapılıyor” dedi. Bugüne kadar migreni oluşturan ağrının yolu biliniyordu. Önce, aura diye bilinen, gözde ışıklar çakıyor ve ışık kıpırdamaları oluyor, görme alanı bulanıklaşıyor. Bu aura olayından yarım saat sonra da ağrı başlıyor. Auraların beyinde birtakım dalgalardan oluştuğu sanılıyordu.. Ama aura ile ağrı arasındaki bağlantı, nedenleri ve yolları bilinmiyordu.. Dalkara, “Bizim yaptığımız araştırma, işte aura ile migren arasındaki bu bağlantıyı kanıtlıyor, bu bugüne kadar bilinmiyordu” diyor.

Özetle, nöronların (sinirlerin) üzerinde sensör diyebileceğimiz duyarlı kısımlar var. Nöronlar üzerinde çeşitli nedenlerle stres-gerilimler oluşabiliyor. Sensörler bu stresi hissedince alarm veriyor. Nöron bu stresi sensörle hissediyor, sensör aktivitesi sonucu ağrı oluşuyor.. Dalkara diyor ki, bu ağrı aslında bedenimizdeki alarm mekanizmasıdır. Stres sonucu beynin zorlandığını ağrıyla bize söylüyor.. Bedenimizdeki diğer mekanizmaları da ağrı ile anlarız, bir şeylerin ters gittiğini haber alırız..

‘Öğrencim uyardı’

Daha önce de yine çok önemli bir bilim dergisi olan Nature Medicine’de beyinde inmenin nasıl gerçekleştiğine ilişkin önemli bir araştırması yayımlanan Prof. Dalkara, “Aura ile ağrı arasındaki bağlantı, hep kafamızda olan bir soruydu. Bugüne kadar bu konuda ileri sürülen görüşlere eleştirilerimiz vardı, bunları ikna edici bulmuyordum. Laboratuvarda bir çalışma yaparken bir öğrencim beni uyardı, hocam çok acayip bir veri var burada bakar mısınız, dedi. Gidip baktım, durumu inceledikten sonra aura ile migren ağrısı arasındaki bağlantı konusunda bir senaryo oluşturdum ve bunu deney farelerinde test edince, bu sonuca ulaştık..”

Niye bazı insanlan çok migrenli: Bunun nedeni, migrenin genetik bir karakter de taşıması. Onlar genetik altyapıları nedeniyle bu tür streslerle baş etmede çok daha hassas oluyorlar.. Mesela uyku bozukluğunda etkilenmiyorsunuz, ama migrene genetik yatkın bir kimsede bu uyku bozukluğu stres yaratıyor. Nöronlar bu stresle baş edemeyince migren ağrıları alarmları şeklinde ortaya çıkıyor bu tepki..

Deney farelerinde saptanan bu bulguların insanda da test edilmesi gerekiyor. Dr. Dalkara, geliştirilecek yeni ilaçlarla migren ağrılarının önünün alınabileceğini ve araştırmalarının bunun yolunu açtığını belirtmekte..