Dünyada yapay zekâ (YZ)
üzerinde kıyamet kopuyor, biz
ise genellikle seyrediyoruz.
Bu alanda üretici değiliz, her
zamanki gibi bilim ve teknolojinin
uç noktalarındaki araştırmalarla
ilgilenmeyiz, bakarız ve bekleriz,
uygulamaya yönelik elimize bir şeyler
geçsin (telefon gibi mesela) biz de
parasını verip kullanalım.
Yapay zekâ konusu, yeni versiyonu açıklanan ChatGPT-4o gibi genel bilgi kumkuması olan ayrıca bilgi aktarmakla yetinmeyip tüm problemlerinize ve sorunlarınıza aktif yanıtlar da veren bir sohbet robotuyla sınırlı değil. Bilimin ve tıbbın tematik alanlarında çok uzmanlaşmış ve insan yeteneklerinin katbekat üzerine çıkarak insanoğlunun zor konuları anlamasına yardımcı olan yapay zekâ programları da var.
İNSANİ ÖZELLİKLER
OpenAI şirketinin GPT-4o yapay
zekâsı, artık üstelik görüntü ve ses
de kullanıyor. Teknoloji ve siber
uzay yazarı Tanol Türkoğlu bu
haftaki Herkese Bilim Teknoloji
dergisindeki makalesinde, GPT4o’nun bazı insanı özellikler de
kazandığını şöyle belirtiyor:
Terbiyeli bir kişi konuşanın sözünü
kesmez; ama birisi sözünü keserse
hemen susup onu dinler. GPT-4o
da öyle yapıyor! Dahası gülüyor,
boğazını temizliyor, yeri geldiğinde
lafı ağzında geveliyor. Kendisi ile
iletişim kuran kişinin yüz ifadesini ve
ses tonunu analiz edip onun ruh halini
anlama ve ona uygun ses tonuyla
cevap verme becerisine sahip.
Telefon kamerasından bina gösterip
bilgi alabiliyorsunuz, çözemediğiniz
geometri problemi, şipşak önünüzde.
İngilizce öğreniminden tutun aynı
zamanda dertleşecek bir sırdaş...
VAROLUŞSAL FELAKET Mİ?
Yapay zekâ konusunda bilim
dünyası parçalanmış durumda. İyi
tarafları ve kötü tarafları... Önümde
bir makale duruyor: Yapay zekâ için
varoluşsal felaket riski diyor. Yani
insan neslini tehlikeye atacak bir
gelişme. Dr. Roman V. Yampolskiy
yapay zekâ üzerine bilimsel literatürü
kapsamlı bir şekilde incelemiş ve
yapay zekânın güvenli bir şekilde
kontrol edilebileceğine dair hiçbir
kanıt bulamamış:
“Varoluşsal bir felakete yol açma
potansiyeli olan neredeyse garanti bir
olayla karşı karşıyayız. Pek çok kişinin
bunu insanlığın karşılaştığı en önemli
sorun olarak görmesine şaşmamak
gerek. Sonuç refah ya da yok oluş
olabilir ve dünyanın kaderi dengede
duruyor.”
DAHA ZEKİYİ KONTROL EDEMEZSİN
Ve YZ için güvenlik sistemlerine
büyük fonlar sağlanması gerektiğini
belirterek devamla: “Yapay zekânın
yanıtlarını açıklama olmadan kabul
etmeye alışırsak yanlış mı yoksa
manipülatif yanıtlar mı vermeye
başladığını söyleyemeyiz. Kapasitesi
arttıkça özerkliği de artacak” diyor ve
çok önemli bir noktanın altını çiziyor:
Daha az akıllı kalan insanlar daha
akıllı etmenleri kalıcı olarak kontrol
edemezler.
İnsanların nasıl karar verdigˆini
inceleyen psikoloji profesörü Joe
Árvai, makul kararlar söz konusu
oldugˆunda “Yapay zekâ, insanları
daha da az disiplinli ve daha az
becerikli hale getirmekten sadece bir
tık uzakta” diyor. (HBT sayı 420)
Árvai, bizim yerimize düşünüp
karar vermesine izin verdiğimiz
sürece düşünme yetimizi kaybetmeye
başlarız ve boyun eğme riskiyle karşı
karşıya kalırız görüşünde.
Bu konuyu arada sırada
sürdüreceğim, YZ araştırmaları
ülkemiz için de önemli.
