Cumhurbaşkanı ile Başbakan’ın, bütçedeki “ortak gizli cep”ine dönüşen örtülü ödenek, 2016’ya hızlı giriş yaptı.
Maliye’nin açıkladığı son bütçe verilerine göre, “gizli hizmet giderleri” (örtülü ödenek) kaleminden, ocak ayında 103 milyon 432 bin TL kullanıldı.
Suriye iç savaşının patladığı 2012’den itibaren sıçrama gösteren örtülü ödenek harcamaları; gerek artış trendi, gerekse yıllık ortalama seyri bakımından “istikrar” görüntüsü çiziyor.
Son iki yılın harcama eğilimine bakıldığında; aylık harcama ortalamasının, 2014’te 90, 2015 yılında ise 147 milyon TL düzeyine oturduğunu görüyoruz. Bu düzey, örtülü ödenek kaleminden “bazı kaynaklara”, adeta düzenli aktarım yapıldığı işaretlerini taşıyor.
***
Önce, geçen ay yapılan 103.4 milyon TL’lik harcamanın ne ifade ettiğine bakalım.
Tutarın, zihinlerde biraz şekillenmesi için, bütçe gelirleri ile maaş gibi bazı gider kalemleri olmak üzere iki yönlü karşılaştırma yapabiliriz.
Devlet, bugün göreve başlayan yeni polis memuruna 2800 TL maaş ödüyor.
Yeni atanan öğretmene ise 2500 TL. (Aradaki fark, ayrı bir yazı konusu olacak kadar önemli. Ülkenin güneydoğusunda boşaltılan ilkokullarda, polisin verdiği pozları hatırlayın mesela.)
Erdoğan ile Davutoğlu, geçen ay göreve başlayan 37 bin polise ödenen maaş kadar örtülü ödenek harcadı.
Erdoğan ile Davutoğlu, geçen ay göreve başlayan 41 bin öğretmene yapılan maaş kadar örtülü ödenek harcadı.
“Kaç asgari ücretlinin maaşı ediyor” derseniz, onun cevabı da 79 bin.
Gelir tarafında da kayda değer bir verimiz mevcut:
Bir aylık örtülü ödenek harcaması, Maliye’nin aynı sürede, ülke genelinde bir ay boyunca oynanan “şans oyunları”ndan topladığı vergiye epeyce yaklaşmış. Gelir rakamlarına göre, ocak ayında kayda giren şans oyunları vergisi 107.5 milyon TL.
***
Bu çerçevede, -Celal Başlangıç’ın dün “Yurtta Kürtlerle Savaş, Cihanda Kürtlerle Savaş” başlıklı son yazısında da atıfta bulunduğu-, Yeniçağ yazarı Ahmet Takan’ın köşesinde 25 Ocak 2015’te yayımlanmış yazıyı anmadan olmaz.
“Emniyet Müdürünün İsyanı” başlıklı yazıda “bir emniyet müdürü”, “çözüm sürecinin zafiyete uğratılması nedeniyle bu zafiyeti ortadan kaldırmaya” yönelik planın konuşulması amacıyla, üst düzey Emniyet yöneticilerinin düzenlediği toplantıdan kesitler aktarıyor.
Mektup, Başlangıç’ın da işaret ettiği gibi, çözüm sürecinin bitirilme kararının ta 2014 sonunda alındığını aydınlatması bakımından önem taşıyor.
Örtülü ödeneği konu alan bu yazı açısından ise şu satırlar:
“....oturum sonrası çevresini saranlara, gerekirse gönderilecek personele çift terfi verileceği, örtülü ödenekten ekstra maaş ödeneceği, 24 maaş taltifinin sürekli verileceği ve geçmiş disiplin suçlarının bir şekilde temizleneceği gibi, mantıkla ve hukukla izahı olmayan türlü vaatlerde bulundu.”
***
Takan’a bu mektubu yazan Emniyet müdürü, yukarıda aktardığım vaatleri, “mantıkla ve hukukla izahı olmayan” diye tanımlasa bile, oradaki güvenlik bürokratının, “örtülü ödenekten ekstra maaş ödeneceği”ni söylemiş olması, bu bütçe kaleminin kullandıldığı alanlardan hiç değilse biri konusunda, artık yeterince fikir vermektedir. Aynı mektuptan, “bir-iki yıl sürecek” bu görev için “geri durmayın, kırın geçirin” denildiğini de aktarırsak Cizre’de üç bodrumdan çıkarılan tanınmayacak ölçüde yanmış cenazeleri anlamak o kadar da zor olmayacaktır.
Sıkça anıyoruz bu köşede: Bütçe, son tahlilde bir tercihler demetidir.
O tercihler bazen “ekstra maaş” olur, Cizre’de en vahşisinden “kamu düzeni” sağlar; bazen de “altın madeni ihalesi” kılığına girerek millete küfreden işadamına Cerattepe’de eşsiz doğayı talan ettirir.
