Çiğdem Toker

Torba anayasa nasıl oylanır?

06 Ocak 2017 Cuma

Üç gün kaldı. Toplumda kabul görmediği için “başkanlık” denilemeyen anayasa değişiklik teklifi, bu pazartesi TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek.
Cumhurbaşkanlığı sistemi” diye kamuflajlı bir isimle sunulan teklif Yunan tragedyalarını hatırlatan bir özelliğe sahip.
Öyle bir kanun teklifi ki bu, Meclis’ten geçtiği anda, ilk icraatı kendisine varlık kazandıran yasama organını etkisizleştirmek olacak.
Genel kurul salonunda verilecek her “evet” oyu, Meclis’i kâğıt üzerinde organ haline getirecek yola bir taş daha döşeyecek.

***

Bilen biliyor; Meclis denetimini bitiren, bütçe hakkını cumhurbaşkanına devreden teklif, aslında 21 madde olarak hazırlanmıştı.
Anayasa Komisyonu’nda 18 maddeye düşürüldü.
Fakat sürpriiz...
Bu teklif gerçekte 18 maddeden oluşmuyor. 18 madde, bir görüntüden ibaret.
Değişiklik yapılan maddeleri tek tek saydığınızda, toplam 51 maddenin değiştirildiğini görüyürsunuz. Yazıyla elli bir...
Bitmedi.
Aynı zamanda anayasanın 21 maddesi de yürürlükten kaldırılıyor.
Yazıyla yirmi bir...
Ve bütün bunlar, kanun teklifindeki sadece iki madde içine yazılarak yapılıyor.
Bugüne dek milyonlarca insanın hayatını, kurumların işleyişini, vergi oranlarını, ne yiyip ne içeceğini, zeytinlerinin nasıl kesileceğini torba kanunlarla düzenleyen AKP, sonunda torba anayasayı da gerçekleştirmiş bulunuyor.
Konu, kim olduğu meçhul bazı gemi sahiplerine vergi avantajı sağlayan son Torba Vergi Yasası görüşmelerinde gündeme geldi. 4 Ocak 2016 akşamı, Meclis Genel Kurulu’nda yani.
CHP İzmir Milletvekili Zekeriya Temizel dedi ki:
“Torba maddeyle anayasa değiştiren demokratik bir ülke ilk defa görülecek. Madem anayasa değiştiriyorsunuz usulüne uygun olarak değiştirin. Usulüne uygun olarak değiştirmediğiniz bir anayasanın daha sonra geçerliliği ve korunma güdüsü ne şekilde sağlanacak? Elbette ki sağlanamayacak.”
Temizel, Anayasa Mahkemesi’nin denetim sürecine dair, kritik bir hatırlatmada bulunuyor. Anayasa değişikliklerinde, teklif ve oylama çoğunluğuna uyulup uyulmadığına bakıldığını söyleyen Temizel şöyle diyor:
“Oylama çoğunluğuna bakacaksınız değerli arkadaşlar. Maddeleri torbanın içerisine atmış şekilde anayasayı toplu olarak oylayarak değiştiremezsiniz, bunu yapamazsınız. Bunu yapmaya kalktığınız takdirde, anayasanın temel ilkelerini değiştirmiş oluyorsunuz. Dolayısıyla, anayasada değiştirdiğiniz bütün maddelerin hepsinin teker teker burada gelip, görüşülüp oylama yapılması lazım. Çoğunlukla oylama, çoğunluğa uyulma olayı bu anlama gelir anayasalarda.”

Tek tek oylama lazım
Açmak gerekirse, 18 madde gibi görünen anayasa değişiklik teklifinde, bir madde içinde sayılarak değiştirilen 51 madde olduğu için, hepsinin tek tek oylanması ve gerek/yeter oyu bularak kabul edilmesi gerekiyor.
Terör örgütlerinin saldırı alanı haline gelen, ekonomik durgunluk belirtileri artan ülkemiz, şimdi kanun yapma tekniğine aykırı bir anayasa değişikliği eşiğinde.
Yazıyı Meclis tutanaklarından yine Temizel’in sorusuyla bitirelim:
“Gücümüzü ülkenin sorunlarını çözme konusunda yoğunlaştırmak yerine, demokratik bir cumhuriyet olan ülkemizde, iktidar ve yetkilerini Cumhurbaşkanında toplamak için düzenlemeler yapıyoruz.(...) Daha önce belki yüzlerce kere soruldu ama yine sormadan da duramıyoruz; şu anda devlette yönetim erkini elinde bulunduranların dolaylı ve doğrudan kullanmak isteyip de kullanamadığı hangi yetkisi kaldı, hangi yetki eksik?”  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Hoşça kalın 9 Eylül 2018

Günün Köşe Yazıları