Çevrimiçi servisler, her geçen gün hızla büyürken sosyal yaşamımızı da yeniden şekillendiriyor

İnsanlığın bir arada olma ihtiyacının en kolay karşılandığı alanlardan biri evde ya da restoranda sofrada olmaktır. Restoran ve ev dışında yeme kültürü, uygarlık tarihinin geneline baktığımızda, insanlık için oldukça kısa bir geçmişe sahip. Sanayi Devrimi’yle yaygın olarak karşılaştığımız restoranda yemek yeme kültürü, otomobilin yaşamımıza girmesiyle gelişmiş, seyahat alışkanlıklarımızın artmasıyla büyümüş ve yığınların şehir yaşamına geçmesiyle kitleselleşmiş. Otomobilin kitleselleşmesi ve yoğun seyahat aracı haline dönüşmesiyle 1900 yılında başlayan ve günümüzde de anlamını koruyan Michelin Rehberi, dışarıda yemek yeme kültürü ve ölçünlüğünü belirleyen ana unsurlardan biri olmuş. Yani teknik gelişmeler ve yığın düzeyinde kitlelerin oluşarak gıda talebinin ortaya çıkması, yemek kültürünü değiştiren temel unsurlar olarak öne çıkmış.

Otomobil gibi uygarlık için sıra dışı bir icat, 1900’lü yılların neredeyse tamamında egemenlik kuran ana unsurdu. 1900’lerin sonuna gelindiğinde en az otomobil kadar hayatımızı etkileyen başka bir icat, internet hayatımıza girdi. İnternet, iletişimi ve hayatımızı baştan aşağı değiştirirken tıpkı otomobilin yarattığı etki gibi yemek kültürümüzü de tamamen değiştirdi. 1994 yılında Pizza Hut’ın California’nın küçük bir bölgesinde “Pizzanet” adını verdiği internet üzerinden yemek siparişi verme sistemi, olgunlaşmış bir servis olarak yaşamımıza girerek tüm dünyaya yayılmış durumda. 

SEKTÖRÜ SALGIN BÜYÜTTÜ

İnternetin kitleselleşmesi ve hemen ardından başlayan mobil çağı çevrimiçi yemek sektörünü çok hızlı büyüttü. Ancak sektörün asıl patlama yaptığı dönem Covid-19 pandemisi oldu. Evlere kapanan milyarlarca insanın yaşamla ve yaşamsal ihtiyacı olan gıdayla bağlantısını sağlayan ana unsur çevrimiçi sipariş olunca sektör çok hızlı gelişti ve yeni oyuncuların girmesine neden oldu. Artık klasik diye tabir edebileceğimiz restorandan paketle sipariş vermenin ötesine geçilerek lüks yemek, yemek hizmeti (catering), yemek aboneliği vb. dikey servisler de yaşamımıza girmeye başladı. 

Yemek yeme kültürümüz, “sofra”ya bakış açımız, teknolojik imkânların gelişmesi başta olmak üzere, kitlelerin mobilizasyonu ve sosyal olaylarla sürekli değişiyor ve değişmeye devam edecek gibi. Bireysel yaşamın artması, büyük aile kavramının azalması ve kadının ev hanımlığından iş yaşamına doğrudan katılımının artması, evde yemek pişirmenin maliyetinin dışarıdan sipariş etmekten pahalıya gelmesi gibi pek çok faktör çevrimiçi yemek sektörüne olan ihtiyacı artıracak ve doğal olarak sektörü büyütmeye devam edecek. Gelecek dönemde sağlıklı gıda, et vb. besinlerin üretimi uğruna oluşan çevre sorunları ve küresel sorunlardan ötürü gıda fiyatlarının artması temel problemler olarak karşımıza çıkacak gibi görünüyor. Bu problemlere teknoloji yardımıyla çözümler üreten yeni servislerin karşımıza çıkması olası.

350 MİLYAR DOLARLIK PASTA

Dünyada internetin aktif olarak kullanıldığı her yerde çevrimiçi yemek servisi veren yüzlerce internet şirketi bulunuyor. Delivery Hero, Uber Eats, Deliveroo, GrubHub gibi küresel oyuncular pek çok ülkede aktif olarak hizmet veriyor. Bugüne dek 2.5 milyardan fazla insanın en az bir kez çevrimiçi yemek siparişi verdiği dünyamızda gıda fiyatlarının artmasıyla, pazarın oluştuğu günden bugüne her yıl dünya ortalamasının çok üzerine çıkarak en az yüzde 10 büyüyen çevrimiçi yemek servisi sektörünün 2022 yılında 350, 2026 yılında ise 450 milyar dolarlık hacme ulaşması bekleniyor.

KAHVE KEYFİ KAPINIZDA

Türkiye çapında 30 şehir ve 200’den fazla Yemeksepeti Market hizmet noktasında kahve severlere ulaşan Everyday Roastery, kısa süre önce 1 milyon sipariş sınırını aştı. Hizmet verilen bölgelerde Yemeksepeti kullanıcıları, Yemeksepeti Market üzerinden Everyday Roastery’nin mönüsünde yer alan sıcak veya soğuk kahve çeşitlerinden sipariş ederek dakikalar içinde kapılarından teslim alabiliyor. Everyday Roastery’e özel reçete ve kavrulma profili ile üretilen filtre ve espresso kahvelerin kalitesi, uluslararası bilinirliği olan ve alanında otorite olarak kabul edilen Nitelikli Kahve Birliği (The Specialty Coffee Association–SCA) tarafından onaylandı. Everyday Roastery’nin, SCA uzmanlarının gerçekleştirdiği tadımda 80 puan ve üstü not alan kahvesi, Latin Amerika ve Afrika çekirdeklerinden harmanlanıyor ve taze tüketime uygun bir şekilde kavruluyor. Türkiye’nin dört bir yanında hizmet veren Everyday Roastery’den şimdilik bu 30 şehirdeki belirli bölgelerden sipariş verilebiliyor: Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Isparta, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon ve Yalova.

ÜST DÜZEY ÇEVRİMİÇİ YEMEK DENEYİMİ

Yemeklerini beğendiğiniz, tanınmış restoranların mönülerini size özel kuryeler bir tık ile adresinize getiren Fuudy, sadece seçilmiş restoran ve yiyecek içecek firmalarıyla çalışırken gastronomiyi merkeze alan bir uygulama. Küçük bir siparişten mini yemek hizmetlerine (catering) kadar yiyecek içecek ihtiyacınızı lüks moto kurye veya otomobil servisi ile ulaştıran Fuudy’nin CEO’su İlker Baydar yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Fuudy, kalbine lezzet ve kaliteli yemeği koyarak dijital yemek siparişine yeni bir soluk getirmek üzere kuruldu. Pandemi döneminde sevdiğimiz bazı restoranlara online siparişle ulaşamamak başlangıç noktası oldu. Amacımız hiçbir zaman sadece yemek getirmek olmadı; iyi yemek deneyimini; kaliteli hizmet, kaliteli malzemelerle hazırlanmış lezzetli yemekler, iyi bir yemek yemenin verdiği haz olarak tanımladık. Pandemi sonrası değişen alışkanlıklar ile, dışarıda yemeğe ek olarak evde bir araya gelme alışkanlıkları da sürüyor. Fuudy de bu değişimi öngörerek hizmetleri arasına online catering’i de aldı.” 

ALIŞVERİŞTE SADAKAT UYGULAMASI

2016’da yaşama geçen mobil ödeme özellikli sadakat uygulaması Chippin, kullanıcılarının yaşamını kolaylaştıracak yeni özelliğini duyurdu. Chippin kullanıcıları, İstegelsin işbirliği sayesinde birçok farklı kategoride binlerce ürüne kolaylıkla ulaşabiliyor. Yapılan alışverişler İstegelsin ile soğuk zincir tedariki bozulmadan, tercih edilen saat aralıklarında belirlenen adrese teslim ediliyor. Tanı Genel Müdürü Sabri İnci, “Chippin ile müşterilerimizi merkeze alarak onların günlük ihtiyaçlarına yönelik çözümleri bir mobil uygulama içerisinde birleştiren, mobil ödeme kolaylığı ve yeni eklenen özellikleri ile sürekli gelişen bir platform olma yolunda ilerliyoruz” dedi.

TÜRKİYE’DE ÇEVRİMİÇİ YEMEK PAZARI

Restoran dışına yemek sipariş etmek Türkiye’de uzun süredir var olan bir alışkanlıktı. Teknolojiye kolay uyan üniversite öğrencileriyle başlayan çevrimiçi yemek siparişi eğilimi şu anda 30 milyondan fazla insana seslenen bir sektöre dönüştü. 2022 yılını 20 milyar TL’nin üzerinde kapatması beklenen sektörde rekabet de bir hayli fazla. 2001 yılında yola çıkan YemekSepeti, sektörü uzun süre tek başına sırtlarken, özellikle pandemiyle birlikte Getir, Trendyol Yemek, İsteGelsin Yemek, TiklaGelsin gibi servisler hayatımıza girdi. Öte yandan Domino’s, Bambi, McDonald’s, KFC gibi zincirler çevrimiçi yemek pazar yerlerinin yanı sıra kendi çevrimiçi yemek servislerini kurarak aktif rekabetin içine girdi. Şu anda neredeyse tüm kentlerde servis veren çevrimiçi yemek uygulamalarının önümüzdeki dönemde büyümeye devam etmesi bekleniyor. Halen binlerce yerel restoranı sisteme dahil etme potansiyeli bulunan sektörün, restoran hizmetleri alanının büyümesine katkı vermeye devam etmesi öngörülüyor.

RESTORANLARI DÖNÜŞTÜRDÜ

Son 4-5 yıldır yaşamımıza giren “dijital dönüşüm” kavramının en yoğun biçimde hayat bulduğu alanlardan biri de restoran ve yemek hizmetleri sektörü. Çevrimiçi yemek servisleri o kadar büyük bir hacim yarattı ki pek çok restoran, çevrimiçi yemek servislerinden pay alabilmek uğruna, teknoloji yatırımlarını arttırırken birçoğu bütün sistemini dijitalleştirmeyi başararak verimliliğini geliştirdi. Sadece sipariş almanın ötesine geçen restoranlar, dijital dünyaya uyumları sayesinde lojistik, gelir gider ve kampanya yönetimi gibi pek çok kritik süreci dijitalleştirdi. Öte yandan sektör öylesine gelişti ki çevrimiçi rezervasyon, puanlama, mekân görselleştirmesi gibi pek çok konuda da uzmanlaşma başladı. Nihayet dijital dünyanın en önemli çıktılarından sosyal medya, Türk restoranları için büyük bir fırsat kapısı oluşturdu. Sosyal medyanın kendi doğasına uygun içerikler üreten sayısız Türk restoranı dünyanın en ünlü restoranları arasına girerek popülaritesi sayesinde dünyanın farklı noktalarında da restoranlar açmaya başladı.

STRATEJİK YATIRIM

Ata Holding bünyesinde yer alan, geliştirdiği Tradesoft, Zenia ve ATP Digital markalarıyla farklı sektörlere hizmet veren ATP, stratejik adımlar atmaya devam ediyor. Bu doğrultuda küresel potansiyeli olan ve kendisi için gelişim fırsatı taşıyan teknoloji ağırlıklı girişim şirketlerine yatırım yapmak için bir süre önce kurduğu ATP GSYO, ilk stratejik yatırımını TFI TAB Gıda Yatırımları Anonim Şirketi’nin sahibi olduğu “Tıkla Gelsin’’  ile gerçekleştirdi. ATP GSYO Yönetim Kurulu Başkanı ve TFI TAB Gıda Yatırımları CEO’su Korhan Kurdoğlu, “Bundan böyle ATP, teknolojiye öncülük eden bir kurum olarak girişimcileri yeni alanlarda yönlendiren bir markaya evrilecek. Bu vizyon doğrultusundaki ilk hamlemizi TFI TAB Gıda Yatırımları Anonim Şirketi’nin sahibi olduğu Tıkla Gelsin ile yaptık. Tıkla Gelsin ile çok değerli, çok yüksek potansiyeli olan, kendisini ispatlamış ve rekabetçi bir markaya yatırım yapıyoruz. Özetle, ATP GSYO’nun sahip olduğu BT tecrübesi ve sağlayacağı stratejik destekle Tıkla Gelsin’i beklentileri aşan bir yatırıma dönüştürmeyi planlıyoruz” dedi.

TEDARİK ZİNCİRİ SİSTEMİNİ DEĞİŞTİRDİ

Tarladan çıkan ürünlerin tüketicilerin sofrasına gelene kadar geçtiği verimsiz yolculuğa son verme amacıyla başlayan bir girişim olan Mevsimi sayesinde tüketiciler, ürünleri Türkiye’nin dört bir yanından, iyi tarım ve ilaçsız üretimi destekleyen üreticilerden taze tedarik ediyor. Mevsimi kurucusu Can Kağıtçıbaşı, “Mevsimi, mevcut tedarik zincirinin akıllı bir tasarımı olarak görülebilir. Mevsimi olarak, içeriği her hafta değişen sebze, meyve, yeşillik ve özel kutularımız için Türkiye’nin birçok yerinde bulunan üreticilerimizden yerli tarım ürünlerini aracısız olarak temin ediyoruz. İlk senemizde üç kat büyüdük. Toplamda yaklaşık 10 bin müşteriye sahibiz. Bir ay kadar önce geçiş yaptığımız Mevsimi Versiyon 2.0’de abonelik sistemi, seçili kutuda üç ürüne kadar ürün değişikliği hakkı, referans kodu vb. güncellemelerimiz var. Önümüzdeki aylar içinde adım adım getireceğimiz yenilikler için heyecanla çalışıyoruz” dedi.

KARADENİZ’İN DOĞALLIĞI

Tüketicilerin protein ihtiyacını Karadeniz’den karşılamak üzere kurulan Nebyan Doğal’ın uzmanlık alanı, yiyecekleri doğal ve sağlıklı şekilde şehirlerde yaşayanlara ulaştırmak. Felsefesinin yaylalardan geldiğini belirten Nebyan Doğal kurucusu İbrahim Uyanık”2014 yılında kurduğumuz Nebyan Doğal olarak Karadeniz yaylalarında 200’den fazla üreticiyle beraber çalışarak büyük şehirlerdeki tüketicilere taze kırmızı et, katkısız şarküteri, süt ve tarımsal ürünleri ulaştırıyoruz. İstanbul, Ankara, İzmir, Bodrum dükkânlarımızdan ve web sitemizden yaklaşık 50 bin müşterimize hizmet veriyoruz. ‘Kırsalda Kalkınma, Kentlerde Gerçek Gıda’ olan kuruluş felsefemizin kurduğumuz gıda sistemimiz sayesinde sürdürülebilirliğini sağlıyoruz.” dedi.