Plastik atık sorununa dönüşümcü çözüm: Bakteriler ve katalizörler

Plastik atıklar gezegenimiz için büyük problem teşkil ediyor; özellikle tek kullanımlık plastikler, 800- 1000 yıla yakın süre doğada kalıyor ve sudan toprağa kadar birçok ekosistemi tahrip ediyor. İnsan ve çevre sağlığı için zincirleme zehirli döngü yaratıyor. Dünyada yaklaşık 6.3 milyar ton plastik atık olduğu düşünülüyor. 55 milyon tane uçak düşünün, hepsini dolduracak korkunç bir miktar bu. 

Son çalışma bu konuda çözümcül bir adım atıyor. ABD’nin Colorado eyaletinde Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı’ndan Gregg Beckham ve meslektaşları, çözüm için katalizörleri ve bakterileri kullanıyor. Bu kombinasyon, plastik atıkların faydalı kimyasallara dönüştürülebileceğini gösteriyor. Bu tip süreçler, yalnızca tek bir plastik tipine odaklanma eğiliminde olup çeşitli plastik atıklarla başa çıkabilecek, döngüsel bir ekonomi için büyük önem taşıyan tesisler tasarlamakta zorluk yaşanıyor. 

Beckham ve meslektaşlarının geliştirdiği teknik de bu yolda büyük atılım potansiyeli taşıyor; plastik atıkları işlemek için hazır katalizörler ve bir toprak bakterisi Pseudomonas putida kullanarak iki aşamalı süreçle bunu mümkün hale getiriyor. 

Bu sayede polistiren, polietilen tereftalat, yüksek yoğunluklu polietilen, biyomedikal uygulamalarda veya tendonların onarımında sıklıkla kullanılan polihidroksialkanoatlar adlı bileşiğe dönüştürülebiliyor. Üstelik bu içerik, biyolojik olarak parçalanabiliyor! Ekip, söz konusu bakteriyi, polihidroksialkanoatlar üretecek şekilde tasarlamış olsa da bunun yerine geri dönüştürülebilir, çevre dostu plastiklerin üretimini sağlayacak hammaddenin üretilmesi de mümkün. Ekip, daha fazla plastik atık çeşitliliğiyle başa çıkmak için bu yöntemi genişletmeyi umuyor. 

Manchester Üniversitesi’nden Mike Shaver de kimyasal parçalanma ile biyolojik dönüşümü birleştirme tekniğinin farklı plastik atıklar için yeni geri dönüşüm zincirinin parçasını oluşturabileceğini söylüyor. Polimerleri katalitik olarak ön işlemden geçirerek ekonomik olarak daha uygun şekilde hammaddeler elde etme fikrinin önemine vurgu yapan Shaver, yine de bu sürecin şimdiye kadar yalnızca laboratuvarda işlediğini ifade ediyor.

https://www.newscientist.com/article/2342438-bacteria-and-catalysts-recycle-waste-plastic-into-useful-chemicals/