5 soruda ABD'deki Kongre ara seçimleri

ABD’de 8 Kasım’da Kongre ara seçimleri yapılacak. Seçim sonucunun Başkan Joe Biden’ın Beyaz Saray’da kalan iki yılı ve ötesi üzerinde büyük bir etkisi olacak. Ara seçimlerle ilgili soruların yanıtlarını derledik.

BBC Türkçe

Yayınlanma: 06.11.2022 - 10:17

Güncelleme: 06.11.2022 - 10:17

ARA SEÇİMLER NEDİR VE KİMLER SEÇİLİYOR?

Bu seçimlerde, Kongre’nin alt ve üst kanatları Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üyeleri seçiliyor.

Bu seçimler her iki yılda yapılıyor ve başkanın dört yıllık görev süresinin tam ortasına denk geldiğinde, bu oylamalara ara seçimler adı veriliyor.

Kongre ülke genelinde uygulanan ulusal yasaları yapıyor. Temsilciler Meclisi hangi yasaların oylanacağını belirlerken, Senato bu yasaları veto etme ya da onaylama yetkisine sahip. Senato aynı zamanda başkan tarafından yapılan atamaları onaylıyor ve daha nadiren de olsa, başkana karşı soruşturmalar yürütebiliyor.

Her eyaletin, altı yıllık görev süresi için seçilen iki senatörü bulunuyor. Temsilciler Meclisi üyeleri ise iki yıl hizmet veriyor ve daha küçük bölgeleri temsil ediyor.

Bu ara seçimde Temsilciler Meclisi’nin tüm üyeleri ve Senato üyelerinin üçte biri belirlenecek.

Bazı büyük eyaletlerde de vali ve yerel yetkili seçimleri yapılacak.

KİM KAZANABİLİR?

Demokrat Parti son iki yılda hem Temsilciler Meclisi’nde hem de Senato’da çoğunluğa sahip. Böylece Başkan Joe Biden’ın istediği yasaları geçirmekte işi daha kolay oldu.

Ancak Demokratların Cumhuriyetçiler üzerindeki üstünlüğü çok az bir farkla oluştu ve şimdi de başa baş bir yarış bekleniyor. Anketler Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi'ni alabileceğini, Senato’da ise Demokrat Parti’nin üstünlüğünün süreceğini gösteriyor.

Temsilciler Meclisi’ndeki 435 sandalyenin çoğunluğu ya Demokratlar ya da Cumhuriyetçilerin kaybetme korkusu olmayan seçim bölgelerinin temsilcileri. Sadece 30 sandalyede başa baş bir yarış öngörülüyor. Pennsylvania, California, Ohio ve Kuzey Carolina eyaletlerinin banliyöleri belirleyici olacak.

Senato’da ise yenilenecek 35 sandalyenin sadece dördünde yarış ortada. Başlıca mücadeleler Nevada, Arizona, Georgia ve Pennsylvania’da geçecek.

SEÇİM ÖNCESİ BÜYÜK MESELELER NE?

2022’nin başında en büyük meseleler göç, suç ve hayat pahalılığı olacak gibi görünüyordu. Bütün bunlar muhafazakâr Cumhuriyetçilere oy getiren konular.

Bu durum, ABD Yüksek Mahkemesi’nin kürtaj kararıyla değişti ve bu kadınların kürtaj hakkına sahip olmasını destekleyen Demokratlara yaradı. Birçok Demokrat adayın kampanyasındaki ana konu, kürtaj hakkı oldu.

Ancak kürtaj kararının etkileri azalmaya başlarken, Cumhuriyetçiler enflasyon, göç ve şiddet suçlarının yeniden tartışılmasına çalışıyor.

SONUÇLARIN NASIL ETKİLERİ OLACAK?

Ara seçimler sıklıkla başkanın iki yıllık performansı konusunda halkın tutumunu yansıtıyor ve Beyaz Saray’daki parti genelde sandalye kaybediyor.

Bu durum, seçmenler nezdindeki onay oranı geçen Ağustos’tan bu yana %50’nin altında kalan Başkan Biden için bir endişe kaynağı.

Demokratlar, Temsilciler Meclisi ve Senato’daki çoğunluklarını korumayı başarabilirse, Biden iklim değişimi, kamusal sağlık programları, kürtaj hakkının korunması ve bireysel silahlanmanın sıkılaştırılması planlarını uygulamaya devam edebilir.

Cumhuriyetçiler her iki kanatta da üstünlüğü ele geçirirse, Biden’ın planlarını durdurabilir.

Bu durumda Cumhuriyetçiler, soruşturma komitelerini de kontrol edecek duruma gelebilir ve 6 Ocak 2021’de eski Başkan Donald Trump taraftarlarının Kongre saldırısı konusundaki soruşturmayı durdurabilirler. Ancak bu komisyonun çalışmalarını yıl sonunda tamamlaması bekleniyor.

Ayrıca, Joe Biden’ın oğlunun Çin’deki iş ilişkileri ve Amerikan askerlerinin Afganistan’dan aniden çekilmesi gibi başlıklarda yeni soruşturmalar başlatabilirler.

Biden’ın aralarında ABD Yüksek Mahkemesi’nin de bulunduğu yerlere yeni atamalar yapması zorlaşır. Cumhuriyetçilerin hakimiyeti, Biden’ın dış politikasına darbe vurabilir. Özellikle de Rus işgaliyle savaşan Ukrayna’ya yardım konusunda.

Başkan Biden ise buna misilleme olarak veto kartını kullanabilir ve kürtaj, göç ve vergiler gibi başlıklardaki muhafazakar yasaları engelleyebilir.

Sonuç ise, bir dahaki başkanlık ya da Kongre seçimine dek sistemin tıkanması olur.

Demokrat Parti son iki yılda hem Temsilciler Meclisi’nde hem de Senato’da çoğunluğa sahip. Böylece Başkan Joe Biden’ın istediği yasaları geçirmekte işi daha kolay oldu.

Senato’da ise yenilenecek 35 sandalyenin sadece dördünde yarış ortada. Başlıca mücadeleler Nevada, Arizona, Georgia ve Pennsylvania’da geçecek.

ARA SEÇİMLERİN 2024 BAŞKANLIK SEÇİMLERİNE ETKİSİ NE OLUR?

Ara seçimler, 2024’te Cumhuriyetçilerin başkan adayının kim olacağı konusuda ipucu verebilir.

Trump’ın desteklediği adaylar kötü bir performans sergilerse, Cumhuriyetçi Parti’den başkan adaylığı için destek alması zorlaşır. Florida eve Teksas’ta Cumhuriyetçi Valiler Ron DeSandis ve Greg Abbot yeniden seçilmeyi başarırlarsa, Beyaz Saray şansları olabilir.