Afganistan'da ‘Taliban işgali’ birinci yılını dolduruyor

Afganistan’ın başkenti Kâbil’i 15 Ağustos’ta işgal eden Taliban’ın, hükümeti ele geçirmesinden bu yana neredeyse bir yıl geçti. Taliban rejimi iktidar gücünü elinde tuttuğu bu sürede kadınlara ve kız çocuklara yönelik pek çok yasak getirdi. Özellikle kadın vücudunun tamamını kapatan giysileri dayatan Taliban, Afganistan’ın gerçek kültürünü dünyaya kendi inançları altında sunmaya çalışıyor. 

Taliban bu bir sene içerisinde kadınların sosyal yaşamlarına ve spor faaliyetlerine pek çok engel getirdi. Kadınların kriket oynamalarını ve vücutlarının herhangi bir kısmının görünmesine neden olacak diğer sporları yapmalarını yasaklandı. Açılacağı ilan edildiği halde kız çocuklarının devam ettiği orta dereceli okullar kapatıldı. Yanlarında erkek bir akrabaları olmadan seyahat etmeleri yasaklandı. Yüzlerini kapatması için burka giymesini zorunlu hale getirdi. Aile içi şiddetten kaçan kadın ve kız çocuklara yönelik destek sistemi yıkıldı. Kadınlar ve kız çocuklar, Taliban’ın ayrımcı kurallarını ihlal ettikleri için keyfi olarak gözaltına alındı. Taliban sayesinde çocuk yaşta ve zorla evlendirme oranlarını arttı. Kadınların çalışması engelledi. Özel sektörde birçok kadın, üst düzey pozisyonlardan ihraç edildi.

Afgan kadınlar, Taliban’ın tüm yasaklarına rağmen seslerini çıkartmaktan vazgeçmedi. Ülkenin farklı bölgelerinde eylem gösterileri düzenleyen kadınlar, “Kıyafetime Dokunma” hareketi başlattı. Ancak uluslararası kamuoyundan destek bulamadıkları için protestolar ne yazık ki bir yere varamadı. Ancak kadınlar mücadele etme konusunda oldukça kararlı. Evlerinde özel meydan okuma eylemleriyle buluşan kadınlar, kadın haklarını tartışıyor ve insanları davalarına katılmaya teşvik ediyor. Bu tür toplantılar, Taliban’ın Afganistan’ı en son işgal ettiği zaman neredeyse düşünülemezdi.

AÇ UYUYORLAR

Afganistan’daki insani durum ise son siyasi ve sosyoekonomik gelişmelerle önemli ölçüde kötüleşti. Temel hizmetler çöküşün eşiğinde ve zaten savunmasız olan nüfusun ihtiyaçlarını daha da kötüleştiriyor. 12.9 milyonu çocuk, toplamda 24.4 milyon insanın, insani yardıma ihtiyacı var. Ülkedeki yiyecek eksikliği, çocukların sağlığı üzerinde yıkıcı sonuçlar doğururken geleceklerini de tehdit ediyor. Çocukları Kurtarın Vakfı’nın araştırmasına göre kız çocukların aç uyuma olasılığı erkek çocuklara kıyasla iki kat daha fazla. Rapora göre kız çocukların yüzde 46’sı, erkek çocukların yüzde 20’si okula gitmediğini söylüyor. Ayrıca kız çocukların yüzde 26’sı, erkek çocukların yüzde16’sı ise depresyon belirtileri gösteriyor.

"YAŞAMLARI MAHVOLDU"

Af Örgütü’nün yayımladığı “Ağır çekimde ölüm: Taliban yönetimi altındaki kadınlar ve kız çocuklar” başlıkı raporda kadınların ve kız çocukların “yaşamının mahvedildiğini” ve ülkede işkencenin sistematik hale geldiğine dikkat çekildi.