Doç. Dr. İkbal Dürre, Zelenski-Erdoğan görüşmesini değerlendirdi: Rusya'nın da kozu var

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin 7 Temmuz’da İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret etmesinin ardından, ülkesine Neo-Nazi Azov Taburu’nun komutanları ile dönmesi, Moskova’nın tepkisiyle karşılaştı. Rusya devlet haber ajansı RIA’ya konuşan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, bu askerlerin çatışmalar sona erene kadar Türkiye’de kalmasını öngören anlaşmanın koşullarının hem Ukrayna hem de Türkiye tarafından ihlal edildiğini belirtti.

Moskova Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Sosyopolitik Bilimler Enstitüsü’nden Doç. Dr. İkbal Dürre, Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, bunun “sürpriz bir adım” olduğunu belirtirken diğer taraftan “Erdoğan’ın yeni döneminde Batı ile yakınlaşmak adına bazı adımlar atabileceğinin” Moskova’da öngörülen bir durum olduğunu ifade etti. 

Bu adımın, özellikle NATO zirvesi öncesinde atılmasının da kendi içinde bir mantığı olduğunu söyleyen Dürre, Ukrayna savaşının başlamasından itibaren Ankara’nın takındığı tutumun, her ne kadar “taraflara eşit mesafe siyaseti” olsa da Kiev ile olan askeri işbirliğine rağmen pratikte daha çok Moskova’nın lehine bir duruş olduğunu belirtti ve şöyle devam etti: “Batı’da bazı çevrelerde Erdoğan’ın sanki Putin’in çıkarları doğrultusunda hareket eden bir lider olduğu imajı oluşmaya başlamıştı. Seçim öncesi dönemde Moskova’nın desteği Erdoğan için daha önemli olduğundan, Ankara’da bu durum fazla rahatsızlık yaratmadı. Ama artık yeni bir dönem, ülkenin içinden geçtiği sıkıntılar belli, dolayısıyla karar alma süreçleri daha uzun vadeli çıkarlar hesaba katılarak yapılıyor. Bu yüzden Batı’ya bu şekilde sinyaller gönderilmesini, Kremlin’de rahatsızlık yaratması Ankara için çok önemli değil.” 

‘ERDOĞAN ALACAĞINI ALDI’

Bir anlamda Erdoğan’ın Putin’den “alacağını zaten aldığını” ifade eden uluslararası ilişkiler uzmanı, “Daha anlaşılabilir olmak için bu ifadeyi kullanıyorum, yoksa iki liderin artık birbirlerinden beklentileri olmadığı anlamında değil tabii ki” diye konuştu. 

(İkbal Dürre)

‘YÜZÜNÜ BATI’DAN DÖNMEZ’

Dürre, önemli bir NATO ülkesi olan Türkiye’nin “devlet kodları açısından yüzü Batı’ya dönük bir politikadan” vazgeçmeyeceğine işaret etti ve ekledi: “Türkiye’nin, Rusya ile denge siyaseti, iki lider arasındaki kişisel ilişkilerden dolayı bazen farklı bir görünüme bürünse de bunun bir “denge politikası” olduğunu herkes bilir. O yüzden, iki taraf açısından da her zaman için bu tür beklenmedik çıkışlara karşı tolere edilebilir gri bir alan varolagelmiştir. Benzer olaylar ilk değil, son da değil.”

Rusya açısından Türkiye ile ilişkilerde en önemli kriterin, “Ankara’nın Moskova’ya karşı Batı yaptırımlarına müdahil olmaması ve Rusya’nın içişlerine karışmaması, bu anlamda Kremlin yanlısı bir tavır sergilemesi” olduğunu kaydeden Dürre, “Bunu yaptığı sürece Türkiye’nin Azov komutanı esirleri geri vermesi vb. gibi hamlelerine tabii ki tepki gösterecek ama içinden geçtiği sürecin yarattığı zorluklardan dolayı temkinli bir anlayışla yaklaşacaktır. Burada Türkiye açısından önemli olan ‘fazla abartmamak” diye konuştu. 

‘KABULLENMELİ’ ALGISI YANLIŞ

Dürre, son olarak şunları söyledi: “Rusya zor durumda o yüzden biz ne yaparsak kabullenmek zorunda’ algısı yanıltıcı olabilir. Çünkü özellikle Suriye bağlamında Rusya’nın elinde hâlâ Türkiye’yi zora sokabilecek kozlar var. Kuşkusuz Ankara da bunun bilinciyle hareket edecektir.”